بررسی مقایسه ‏ای تأثیر کود-سم استوکر® و آفت کش اویسکت ® روی سفیدبالک گلخانه Trialeurodes vaporariorum (Hem.:Aleyrodidae) به منظور بهینه ‏سازی مدیریت کنترل آفات گوجه ‏فرنگی

الموضوعات :

مژده مومنی ¹ , مهدی دهقانی زاهدانی ² , علیرضا جلالی زند ³

1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد حشره شناسی کشاورزی، واحد خوراسگان،دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - استادیار گروه گیاه پزشکی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
3 - دانشیار گروه حشره شناسی کشاورزی،واحد خوراسگان،دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

تاريخ الإرسال : 17 الجمعة , رجب, 1446 تاريخ التأكيد : 14 الخميس , ذو الحجة, 1445 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: سفیدبالک گلخانه, کود-سم استوکر, اویسکت, گوجه فرنگی , طراحی هم گذاره مرکزی.,

ملخص المقالة :

هدف: سفيد بالک گلخانه، Trialeurodes vaporariorumWestwood.، از آفات مهم گلخانه‏ای در جهان می‏باشد که به سرعت گسترش پیدا کرده و عموماً برای مبارزه با آن از سموم مختلف شیمیایی و عوامل کنترل بیولوژیک استفاده می‏شود. با توجه به تعداد نسل زياد و بروز مقاومت به آفت‏کش‏ها در سفيد بالک‏ها، بررسي و تحقيق در مورد حشره کش‏هاي جدید و جایگزین به منظور اثر بخشی بیشتر و کاهش مقاومت ژنتیکی در سفید بالک‏ها احساس می‏شود.

مواد و روش‏ ها: در این تحقیق تأثیر ترکیبات استوکر^® و اویسکت^® روی سفید بالک گلخانه در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با هفت تیمار و پنج تکرار روی بوته گوجه فرنگی انجام شد. تیمارها شامل سه تیمار کود سم (ترکیب حشره کش، سورفکتانت، نیتروژن، فسفر و پتاس) استوکر به نسبت های 5/2 ، 2، 5/1 در هزار و سه تیمار سم اویسکت به نسبت های 5/1، 1، 5/0 در هزار و تیمار شاهد(آب) بودند. تعیین میزان مرگ و میر وشمارش پوره ها پس از 24 ، 48 و 72 ساعت انجام گرفت.

یافته‏ ها: مقایسه میانگین‏ها در اثر متقابل تیمار و زمان نشان داد که بیشترین درصد تلفات سفیدبالک 2/63 درصد مربوط به تیمار کود سم استوکر با غلظت ۵/٢ در هزار در روز سوم بود . نتایج حاصل از سیستم طراحی مرکب نیز نشان داد که ترکیب کود-سم استوکر (تلفات 85 درصد) در مقایسه با ترکیب اویسکت (تلفات 50 درصد) اثر بخشی بیشتری را روی پوره های سفیدبالک گلخانه ایجاد می‏نماید.

نتیجه ‏گیری: در نهايت مشخص گردید تركيب کود سم استوكر بيش از تركيب حشره‏کش اويسكت براي كنترل سفيدبالك گلخانه روي گياه گوجه فرنگي موثر بوده و در کنترل تلفیقی این آفت قابل توصيه است.

المصادر:

Abbott, W.S. 1952. A method of computing the effectiveness of an insecticide. J.Econ. Entomol.18: 265-267.
Aboutalebi, A. 2012. The effect of lethal doses of the cyclam and chromofenoside on the biological parameters of the diamondback moth Plutella xylostella (Lepidoptera: Platellidae). Msc Thesis. Faculty of Agriculture, University of Tehran. [In Farsi]
Al-shareef, L.A.H. 2011. Influence of Whitefly, Bemisia tabaci (Gennadius), infestation on Micronutrients Content in some vegetable plants in a greenhouse. Journal of Agricultural Science and Technology, A 1: 897-901.
Arjmandinezhad A. and Sheikhigorjan, A. 2011. Invesytigating the effect of new Pesticides on Greenhouse whitefly and Cotton whitefly. 2nd Proceeding of national pest management. [In Farsi]
Behdad, E. 2002. Introductory entomology and important plant pests in Iran. Yadboud Press.840 pp.[In Farsi]
Binkmoenen RM, Mound LA. 1990. Whiteflies: diversity, biosystematics and evolutionary patterns, pp:1-12, In: Gerling D, [ed.] Whiteflies: their bionomics, pest status and management, Intercept Ltd.
Bolano, R.E. 1997. Bemisia tabaci economic injury level in tomato crops in the northren area of Cesar, Colombia. Manejo Integrado-de-Plagas. No 46, pp: 29-33.
Borisov, B.A. and Akhatov A.K. 1991. Greenhouse whitefly control: an analysis of difficulties and the quest for rotation way. Zash. Rast, No. 9, pp: 6-10.
Crawley, M.J. 1992. Natural Enemies: The Population Biology of Predators, Parasites and Diseases. Blackwell scientific publications. 575 pp.
Croft, B.A. 1990. Arthroptera biological control agents and pesticides. Wiley, New York. 723pp.
Dehghani-Zahedani, M., Nazari, A. and Sarafrazi, A. 2018. Optimization of predation condition of three Orius species (Heteroptera: Anthocoridae) with adjustable relative humidity using central composite design. J. ent. Res. 42 (1) : 5-12.
Ghahari, H. and Hatami, B. 2001. Taxonomic survey of whiteflies (Homoptera: Aleyrodidae) in Isfahan province. Journal of Entomology and Phytopathology.69:141-170. [In Farsi]
Esmaeili, A. and Hatami B. 2014. The effect of Moyan as a surfactant along with Evisect in controlling Tuta absoluta (Lepidoptera:Gelechiidae). Proceedings of The second national conference on the application of new sciences and technologies in agriculture, natural resources and environment.Meybod.Islamic Azad University.Meybod.Iran.[In Farsi]
Farnisi, M. Investigating the effect of some biorational insecticides on the greenhouse whitefly (Trialeurodes vaporariorum) in laboratory and greenhouse conditions.MSc Thesis. Faculty of Agriculture .Khrasegan branch.Islamic Azad University.Esfahan.Iran.145 p. [In Farsi]
French, N.F., Ludlem F.A.B. and Wardlow L.R. 1973. Observation on the effects of insecticides on glasshouse whitefly (Trialeurodes vaporariorum). Plant Pathol. 22: 99-107.
Heidari, A.,Moharramipour, S.,Pourmirza, A.A. and Talebi, A.A.2004. The effects of pyriproxyfen, buprofezin and fenpropatrin insecticides on the growth indices of Greenhouse whitefly populations. Iranian Journal of Agricultural Sciences.36:353-361.[In Farsi]
Hodges, G.S. and Evans GA. 2005. An identification guide to the whiteflies (Homoptera: Aleyrodidae) of southeastern united states. Florida Entomol. 88(4): 518-534.
Horowitz, A.R. and Ishaaya. I. 1994. Managing resistance to insect growth regulators in the sweetpotato whitefly. J. Econ. Ent. Vol. 87, No. 4, pp: 866-871.
Ibade, K.W., Farhan, D.D., Abed, M.M. and Saleh, H.M. 2022. Effect of Seaweed extract and Evisect Pesticide on the population density of Bemisia tabaci and some characteristics of Eggplant growth. Biochem. Cell. Arch. 22(2): 3845-3849.
Khatun, P., Islam, A., Sachi, S., Zaherol Islam, M. D. and Islam, P. 2023. Pesticides in vegetable production in Bangladesh: A systemic review of contamination levels and associated health risks in the last decade. Toxicology Reports.11:199-211.
IL Choi, W., Lee E.H., Choi, B.R., Park, H.M. and Ahn Y.J. 2003. Toxicity of Plant Essential Oils to Trialeurodes vaporariorum. Horticultural Entomology, 96(5): 1479-1484.
Malekan, N., Hatami, B., Ebadi, R., Akhavan, A., Binti Abdulaziz, A. and Radjabi, R. 2013. Effect of entomopathogenic fungi Beauveria bassiana and Lecanicillium muscarium on Trialeurodes vaporariorum Westwood. Indian Journal of Entomology. 75(2): 95-98.
Martin, N.A. 1999. Withefly biology, identification and life cycle. Crop and Food Research, Broadsheet No. 91. Februrary 1999.
Ming-Hui, Q., Qiong-Bo, H., Shun-Xiang, R., Mandour, N.S., Bao-Li, Q. and Stansly, P.A. 2012. Delayed development of the whitefly (Bemisia tabaci) and increased parasitism by Encarsia bimaculata in response to sublethal doses of piperonyl butoxide. Insect Science, 19(3): 4003-4011.
Mirzamohammadzadeh, S., Iranipour, Sh., Lotfalizadeh, H. and Jafarloo.M. 2014. Biological parameters of Trialeurodes vaporariorum (Hem.: Aleyrodidae) in four greenhouse cucumber cultivars. Journal of Entomological society of Iran. 34(4): 53-67.[In Farsi]
Naamvar, P.2016. Efficacy of two new insecticides, flubendiamide and thiocyclam, in controlling tomato moth. National Plant Medicine Research Institute. Technology research news magazine.6(4):33-62.[In Farsi]
Nazari, A., Montazer, M. and Dehghani-Zahedani, M. 2013. Nano TiO2 as a new tool for mothproofing of wool: Protection of Wool against Anthrenus verbasci. Indust. and Engg. Chem. Res., 52: 1365-1371.
Omer, A.D., Johnson M.W., Tabashnick, B.E., Costa, H.S. and Ullman D.E. 1993. Sweetpotato whitefly resistance to insecticide in Hawaii: intra-island variation is related to insecticide use. Entomol. Exp. Appl. Vol. 67, No. 2, pp: 173-182.
Prabhaker, N., Tascano, N.C. and Henneberry T.J. 1998. Evaluation of insecticide rotation and mixturesas resistance management strategies for Bemisia argentifolii (Homoptera: Aleyrodidae), J. Econ. Ent. Vol. 91, No. 4, pp: 820-26.
Price, P. W. 1975. Insect Ecology. Editions 1-3. Wiley, New York.
Sanderson, J.P. and Roush, R.T. 1992. Monitoring insecticide resistance in greenhouse whitefly (Homoptera: Aleyrodidae) with yellow sticky card. J. Econ. Entomol. 83: 634-41.
Sheikhi-Gorjan, A. 2005. Efficacy of two new insecticides, flubendiamide and thiocyclam, in controlling tomato moth. National Plant Medicine Research Institute. Technology research news magazine.5(4):25-50.[In Farsi]
Van Emden, H.F. and Peakall, D.V. 1996. Beyond the silent spring: Integrated pest management and chemical safety. Springer publication. 569 pp.
Van Ieresel, M.W., Oeting, R.D. and Hall, D.B. 2000. Imidacloprid Applications by Subirrigation for Control of Silverleaf Whitefly (Homoptera: Aleyrodidae) on Poinsettia. Journal of Economic Entomology. 93(3): 813-819.
Wisler, G.C, Li, R.H., Liu, H.Y., Lowry, D.S and Duffus, J.E. 1998. Tomato chlorosis virus a new whitefly-transmitted, phloem-limited, bipartite closterovirus of tomato. Phytopathology, 88: 402- 409.
Xu, Y.Y., Liu, T.X., Leibee, G.L. and Jones W.A. 2004. Effects of selected insecticides on Diadegma insulare (Hymenoptera: Ichneumonidae), a parasitoid of Plutella xylostella (Lepidoptera: Plutellidae). Journal of Biocontrol Science and Technology. 14: 713–723.