مصادیق فقهی و حقوقی نقض حق امنیت کودکان و نوجوانان
الموضوعات :احمد بابائی 1 , بابک پورقهرمانی 2 , فاطمه احدی 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.
2 - دانشیار، گروه حقوق، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.
3 - دانشیار، گروه حقوق جزا وجرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.
الکلمات المفتاحية: نقض حق امنیت کودکان و نوجوانان, پیشگیری, ضمانت اجرای قوی, مصادیق فقهی و حقوقی,
ملخص المقالة :
پیشرفت فناوری و قدم گذاشتن در عصر دیجیتال و فضای مجازی موجب پیدایش حقوق نوینی برای اشخاص شده است. یکی از مسائل جدید، حق امنیت کودکان و نوجوانان در فضای مجازی است؛ که کودکان در آن ـ به‌عنوان یکی از آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه ـ به‌واسطه نقض حقوقشان در معرض انواع بزه‌‌دیدگی‌ها قرار می‌گیرند. در این راستا حمایت از حق امنیت کودکان و نوجوانان و وضع قوانین حمایتی به دلیل قرار گرفتن در یک موقعیت نابرابر، امری ضروری است. انتشار تصاویر کودکان به دلیل ماندگاری در فضای مجازی موجب آسیب‌های متعددی بر کودکان می‌شود. تعرض به حریم خصوصی، تحت تأثیر قرار دادن حق تعیین سرنوشت ایشان، سوءاستفاده جنسی از تصاویر، نقض حق سلامت روان و آسیب‌های روحی و روانی از جمله اثرات سوء عدم مراعات حق امنیت کودکان است، که همگی برخلاف مصلحت اوست. پژوهش حاضر درصدد است که با بررسی مصادیق فقهی و حقوقی نقض حق امنیت کودکان و نوجوانان و با بهره‌گیری از روش توصیفی تحلیلی و رویکردی تطبیقی به ارائه راهکارهایی قانونی بپردازد. یافته‌ها حاکی از آن است که نظام‌‌مند ساختن فضای مجازی در کنار نظارت دقیق دولت‌ها نیازمند ضمانت اجراهایی در زمان نقض هست؛ امری که جای خالی آن در نظام قانونی داخلی ایران به‌وضوح قابل مشاهده است.
فهرست منابع
منابع فارسی
کتب
1. اﺑﺮﻧﺪآﺑﺎدی، ﻋﻠﯽﺣﺴﯿﻦ و ﺣﻤﯿﺪ ﻫﺎﺷﻢﺑﯿﮕﯽ (1393)، داﻧﺸﻨﺎمة جرم‌شناسی؛ چ3، تهران: اﻧﺘﺸﺎرات گنج داﻧﺶ.
2. اردﺑﯿﻠﯽ، ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﯽ (1394)، ﺣﻘﻮق ﺟﺰای ﻋﻤﻮﻣﯽ؛ ج2، چ32،: ﻧﺸﺮ ﻣﯿﺰان، تهران.
مقالات
3. آذربایجانی، مسعود؛ "نقدی بر کنوانسیون حقوق کودک"؛ مطالعات راهبردی زنان، شماره ، 1381.
4. بیگی، جمال؛ «راهبردنگاری قانونی برای کودکان و نوجوانان در سیاست‌گذاری آموزشی»؛ فصلنامة سیاست‌نامة علم و فناوری، دورة 9، ش4، 1398، ص31-46.
5. پورقهرمانی، بابک؛ «نگاهی به کنوانسیون حقوق کودک و مباحثی پیرامون آن»؛ رواق اندیشه، ش28، 1383، ص67-84.
6. پتفت، آرین؛ «حمایت از کودکان در برابر خشونت در بافتار اسناد بین المللی»؛ فصلنامة حقوق کوک، س2، ش8، 1399، ص47-79.
7. ﺗﻘﯽزاده زاﻧﻮﻗﯽ؛ «ﻧﻮآوریﻫﺎی ﻣﺎﻫﻮی و ﺷﮑﻠﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﯾﺪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻃﻔﺎل و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن»؛ فصلنامة فقه و حقوق نوین، دورة 1، ش3، 1399، ص1-27.
8. جعفری، افشین و اسماعیل‌پور، حیدر؛ «مبانی فلسفی و حقوقی دورة کودکی و نوجوانی از منظر نظام حقوقی اسلام و کنوانسیون حقوق کودک»؛ فصلنامة حقوق پزشکی، ویژه‌نامة حقوق بشر و حقوق شهروندی،1398، ص126-138.
9. ﺣﺎﺟﻲﺗﺒﺎر ﻓﻴﺮوزﺟﺎﻳﻲ، ﺣﺴﻦ؛ «پیشگیری وﺿﻌﻲ از ﺑﺰه‌دﻳﺪﮔﻲ ﻛﻮدﻛﺎن در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ در اﻳﺮان ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﻋﻠﻤﻲ - ﺗﺮوﻳﺠﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﺟﺮم، س5، ش17، 1389، ص95-105.
10. ﺣﺒﯿﺒﯽ، سمیرا و مریم ﮔﻮﻫﺮی ﻣﻘﺪم؛ «ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از کودک‌آزاری و درﻣﺎن آن»؛ ﻓﺼﻠﻨﺎمة ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت روان‌شناسی و ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ، دورة 3، ش2، 1396، ص95-105.
11. حسنی، محمدرضا و عیسی عابدینی و ابراهیم ابراهیمی و کمال کوهی؛ «عوامل و ریشه‌های تنبیه بدنی کودکان در محیط خانواده و راهکارهای مقابله با آن»؛ حقوق بشر، ج6، ش2، 1390، ص57-72.
12. حبیبی، تهمینه؛ «نقدی بر کنوانسیون حقوق کودک»؛ مطالعات راهبردی زنان، ش16، 1381.
13. رﺿﻮاﻧﯽ، ﺳﻮداﺑﻪ و مریم ﻏﻨﯽزاده ﺑﺎفقی؛ «ﺧﺎﻧﻪﻫﺎی اﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﮥ درﻣﺎﻧﮕﺎه زﻧﺎن ﺧﺸﻮﻧﺖدﯾﺪۀ ﺧﺎنگی»؛ مجلة حقوقی دادگستری، دورۀ ۸۳، ش۱۰۶، 1398، ص143-167.
