بررسی جامعه‌شناختی فرایند کالاشدگی زمین و سوداگری در بازار مسکن؛ نقش شهرداری‌ها و تعاونی‌های مسکن در حل بحران (موردپژوهی: کلان‌شهر تبریز)

الموضوعات :

سیدحسین صدری ¹ , اقباله عزیزخانی ² , مهرداد محمدیان ³ , میرفرهاد صدیق‌محمدی ⁴

1 - گروه جامعه‌شناسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاداسلامی، خلخال، ایران.
2 - گروه جامعه‌شناسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاداسلامی، خلخال، ایران.
3 - گروه جامعه‌شناسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاداسلامی، خلخال، ایران.
4 - گروه جامعه‌شناسی، واحد خلخال، دانشگاه آزاداسلامی، خلخال، ایران.

تاريخ الإرسال : 03 الجمعة , رجب, 1446 تاريخ التأكيد : 12 السبت , ذو القعدة, 1446 تاريخ الإصدار : 06 الخميس , صفر, 1447

الکلمات المفتاحية: سوداگری, بازار املاک, قیمت مسکن, جامعه‌شناختی, کالاشدگی, شهر تبریز, شهرداری.,

ملخص المقالة :

مطالعات نشان می‌دهند که سوداگری و شیوه‌های سرمایه‌گذاری در بازار املاک نقش مهمی در افزایش قیمت مسکن ایفاء می‌کنند. این روند به تشدید بحران مسکن، دشواری دسترسی اقشار عادی به مسکن و جابه‌جایی آنان از محله‌های مطلوب منجر می‌شود. هدف این پژوهش، تحلیل جامعه‌شناختی پدیدۀ کالاشدگی زمین و سوداگری در بازار مسکن شهر تبریز، باتمرکزبر نقش شهرداری‌ها و تعاونی‌های مسکن در کاهش این بحران است. روش‌تحقیق به‌صورت ترکیبی (کیفی–کمی)، انتخاب شده است. در بخش کیفی، از روش گرندد تئوری برای تحلیل داده‌ها استفاده شد و در بخش کمی، پیمایش ابزار اصلی گردآوری داده‌ها بود. دراین مطالعه، عوامل، زمینه‌ها، پیامدها و راهبردهای سوداگری در زمین و مسکن تحلیل و رابطۀ اقدامات شهرداری‌ها و تعاونی‌های مسکن با این پدیده بررسی شد. جامعۀ آماری پژوهش، نخبگان حوزۀ شهری در دو بُعد جامعه‌شناسی و اقتصاد بودند که با روش نمونه‌گیری هدف‌مند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی، مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته بر اساس کدگذاری باز و محوری بود و در بخش کمی از پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته با اعتبارسنجی از طریق آلفای کرونباخ بهره گرفته شد. داده‌ها بااستفاده‌از نرم‌افزار AMOS، تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که ضریب مسیر عملکرد شهرداری-->کالاشدگی و سوداگری برابر 464/0- است و مقدار ضریب تعیین برآورد شده برابر 215/0 است‌که نشان می‌دهد بین عملکرد شهرداری-->کالاشدگی و سوداگری رابطۀ معکوس وجود دارد.  همچنین ضریب مسیر  عملکرد تعاونی‌ها-->کالاشدگی و سوداگری برابر 391/0- است و مقدار ضریب تعیین برآورد شده برابر 152/0 است‌که نشان می‌دهد بین عملکرد تعاونی‌ها-->کالاشدگی و سوداگری رابطۀ معکوس وجود دارد.

المصادر:

بورکهارت‌کوریشی، رگولا. (1387). موسیقی و مارکس: ایده‌ها، عمل، سیاست. ترجمۀ: شهریار خواجیان، ویراستان: نیکو خاکپور و مجید سینکی، چاپ‌اول، تهران: انتشارات تصنیف، آموزشگاه هم‌آوازان.
بووی، اندرو. (1394). زیبایی‌شناسی وذهنیت: از کانت تا نیچه‌. ترجمۀ: فریبز مجیدی، چاپ‌پنجم، تهران: انتشارات فرهنگستان‌هنر.
بیات، آصف. (1391). سیاست‌های خیابانی: جنبش تهی‌دستان در ایران. ترجمۀ: سیداسدالله نبوی‌چاشمی. تهران: انتشارات پردیس دانش.
پاک‌نژاد، نوید. (1402). تحلیل سیاست‌های مسکن در برنامه‌های پنج‌سالۀ توسعۀ اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و رهنمودهایی برای برنامۀ هفتم توسعه. ماهنامۀ گزارش‌های کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای‌اسلامی، دورۀ 31، شمارۀ 5، 30-6.
تیموری، سمیه. (1403). نقش سیاست‌های مسکن در توسعۀ شهری برنامه‌های عمرانی (باتاکیدبر برنامۀ سوم و چهارم قبل‌از انقلاب‌اسلامی). یازدهمین کنفرانس ملی مهندسی عمران، معماری و توسعۀ شهری پایدار ایران، تهران-ایران، 11-1.
چاری‌صادق، مسعود. اصغرپور ماسوله، احمدرضا. صدیق‌اورعی، غلامرضا. کرمانی، مهدی. فیضی، مهدی. (1397). سرمایه‌گذاران واسطه‌ای و سوداگری حرفه‌ای در بازار مسکن مشهد تحلیل جامعه‌شناختی پدیده‌ای اقتصادی. فصلنامۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دورۀ 7، شمارۀ 4؛ (پیاپی 28)، 729-701.
رافائل، ماکس. (1401). سه پژوهش در جامعه‌شناسی هنر: پرودن، مارکس، پیکاسو. ترجمۀ: اکبر معصوم‌بیگی، چاپ‌سوم، تهران: انتشارات آگه.
رفیعیان، مجتبی. الوندی‌پور، نینا. (1394). مفهوم‌پردازی اندیشۀ حق به شهر؛ در جست‌وجوی مدلی مفهومی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-جامعه‌شناسی ایران، دورۀ 16، شمارۀ 2، 47-25.
شفیعی‌دارافشانی، علی. (1401). ارائۀ راهکارهای مؤثر جهت ارتقای بهره‌وری تعاونی مسکن کارکنان شهرداری اصفهان. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهش‌های مکانی فضایی، دورۀ 6، شمارۀ 2؛ (پیاپی 22)، 52-43.
صادقی، علیرضا. (1402). شهرنشینی نولیبرال و سکونتگاه‌های غیررسمی: مسکن و سیاست تهی‌دستان در حومۀ شهر تهران. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-توسعۀ محلی (روستائی-شهری)، دورۀ 15، شمارۀ 1؛ (پیاپی 28)، 86-67.
عابدینی، غلامرضا. ورسهء، مهران. (1400). سامان‌دهی و احیاء بافت فرسوده باتأکیدبر پروژه‌های محرک توسعه با رویکرد بهبود کیفیت زندگی )مور مطالعه: شهر باغستان(. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-جغرافیا و روابط‌انسانی، دورۀ 3، شمارۀ 4، 495-473.
علی‌پورکوهی، پانته‌آ. علی‌کائی، سعیده. مداح‌زاد، سیده‌مریم. (1401). تدوین چارچوب مفهومی نظریۀ «حق به شهر»، با سیری در اندیشه‌های لوفور. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-مطالعات میان فرهنگی، دورۀ 17، شمارۀ 53، 30-9.
عیسی‌زاده، اسماعیل. پریزادی، طاهر. عیسی‌زاده، وحید. (1401). توانمندسازی محلات دارای فقر شهری (مطالعۀ موردی: محلۀ اسماعیل‌آباد، منطقۀ 19 شهرداری تهران). فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-جغرافیا و برنامهریزی، دورۀ 26، شمارۀ 81، 171-151.
عیسی‌زاده، اسماعیل. پریزادی، طاهر. کمانرودی‌کجوری، موسی. (1402). تحلیل فضایی ارزش مبادله‌ای مسکن ‌شهری (موردمطالعه: منطقۀ ۱۰ تهران). فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-برنامه‌ریزی فضایی. دورۀ 13، شمارۀ 4؛ (پیاپی 51)، 148-115.
گلی، علی. هدایت، عثمان. (1404). سیاست‌های توسعۀ مسکن شهری و عدالت‌فضایی (اتنوگرافی نهادی مسکن مهر سنندج). فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-زیست سیاست و توسعه، دورۀ 1، شمارۀ 1، 110-96.
مشکینی، ابوالفضل. عروجی، محمدرضا. علیپور، سمیه. (1401). تحلیل زمینه‌های کالایی شدن مسکن در بازار مسکن ایران. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-برنامه‌ریزی و توسعۀ محیط‌شهری، دورۀ 8، شمارۀ 2، 74-59.
Bayat, Asef. (2012). Politics In The City-Inside-Out. Journal Of City & Society, 24(2): 110–128.
Brenner, Neil. Marcuse, Peter. Mayer, Margit. (2012). Cities For People, Not For Profit Critical Urban Theory And The Right To The City. Routledge.
Gimeno, Ricardo. Martínez-Carrascal, Carmen. (2010). The Relationship Between House Prices And House Purchase Loans: The Spanish Case. Journal Of Banking & Finance, 34(8): 1849-1855.
Harvey, David. (2009). Social Justice And The City. University Of Georgia Press.