بررسی ساختارهای فرهنگی در ضرب المثل های ترشیزکهن
الموضوعات :حمید زنده دل 1 , رضا مهربان قزلحصار 2 , جواد زنده دل قزلحصار 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد مشهد
3 - گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاداسلامی، مشهد، ایران.
الکلمات المفتاحية: ضرب المثل, فرهنگ, ساختارهای فرهنگی, ترشیز کهن.,
ملخص المقالة :
ادبیات عامۀ ایرانی نمونۀ بارزی از گنجینۀ گران¬بهای ادبی جهان است که ما ایرانیان از ذخایر و مالکیت این گنج معنوی برخوردار هستیم که متأسفانه قدر آن را ندانستهایم. ضرب¬المثل¬ها گونه¬ای از این گنجینه هستند که معمولاً تاریخچه و داستانی پندآموز در پس بعضی از آنها نهفته است. بسیاری از این داستانها از یاد رفته¬اند، و پیشینۀ برخی از امثال بر بعضی از مردم روشن نیست؛ با این ¬حال، در سخن بهکار میروند. در کشور ما به دليل سابقۀ کهن، ضرب¬المثل¬های فراوانی وجود دارد. اگرچه در اقوام مختلف ايرانی اين ضرب¬المثل¬ها دارای تفاوت¬هايی در زبان و لهجه است، ولی بسياری از آن-ها به جهت معنا و يا مفهوم مشترک هستند. ضربالمثل¬ها در واقع انعکاسی از فرهنگ اصیل و شایع هر جامعه است. در پژوهش حاضر، با بحث و بررسی در مورد ضرب¬المثل¬ها و تعبيرات عاميانۀ رايج در دیار ترشیز، سعی خواهيم کرد ارزش¬ها، معيارها و شيوۀ زندگی گذشتگان¬مان را ترسيم کنيم و از اين طريق آداب و رسوم، ساختارهای فرهنگی و هنجارها را مورد پژوهش و بررسی قرار دهيم.
1. امینی، امیرقلی (1393). فرهنگ عوام یا تفسیر امثال و اصطلاحات زبان پارسی، تهران: فردوس.
2. پرتوی آملی، مهدی (۱۳۶۹). ریشه های تاریخی امثال و حكم، تهران: سنایی.
3. خسروی، محمد رضا (1376). تاریخ کاشمر، مشهد: بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی.
4. دهخدا، علی اكبر(1361). امثال و حكم، تهران:چاپخانه سپهر.
5. ذوالفقاری، حسن (1386). تفاوت ضرب المثل با برخي گونه هاي زبانی و ادبی مشابه. نجوای فرهنگ، دوره 2، ش 4، ص 22-21.
6. کشاورزی،مصدق (1399). ارتباط بین گرایش به هویت ملی و بی تفاوتی اجتماعی در بین شهروندان شهر بوشهر.جامعه شناسی سیاسی ایران، دوره 3، ش 4، صص381-357.
7. محتشم، حسن (1380). فرهنگواره تحلیلی امثال و حكم (ضرب المثلهای سبزواری)، سبزوار:چاپ دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت پژوهشی.
8. همایی، جلال الدین (1368). فنون بلاغت و صناعات ادبی،تهران: چاپ هما.
9. ولك، رنه و دیگران (۱۳۷۰). چشم اندازی از ادبیات و هنر، ترجمه غلامحسین یوسفی و محمد تقی (امیر) صدقیانی، تهران: معین.
سایت های اینترنتی:
10- https://www.islamquest.net/fa/archive/fa42811
11- http://pajoohe.ir/Product.aspx?ProductID=47301