واکاوی درس روش تحقیق در آموزش زبان انگلیسی: برنامه‌های درسی و سند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
الموضوعات :
مجتبی آسایی
1
,
محمد امینی فارسانی
2
1 - دانشجوی دکتری آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 - استادیار آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: آموزش روش تحقیق, مؤلفه‌های برنامه درسی, دوره تحصیلات تکمیلی, رشته آموزش زبان انگلیسی ,
ملخص المقالة :
برنامه‌های درسی در نظام آموزش عالی، مؤلفه‌ای کلیدی برای دستیابی به اهداف آموزشی است. در این بین، تدوین و تنظیم برنامه درس روش تحقیق جامع و روزآمد، از دغدغه‌های مهم در نظامهای آموزش جهان است و تدریس این درس را به مسأله‌ای پیچیده و چالش‌آفرین تبدیل کرده است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی مؤلفه‌های برنامه درسی روش تحقیق در دوره تحصیلات تکمیلی رشته آموزش زبان انگلیسی در دانشگاه‌های دولتی ایران و مقایسه آن با اهداف مندرج در سند برنامه درسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. این پژوهش، با رویکردی کیفی و به روش اسنادی و با استفاده از فن تحلیل محتوا انجام شد. در پژوهش حاضر، بر اساس نمونه‌گیری هدفمند و با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA؛ 28 برنامه درسی از 23 دانشگاه بررسی و تحلیل شد. در ادامه، از طریق کدگذاری استقرایی و قیاسی و تعیین یک چارچوب، از اهداف، محتوا و روشهای سنجش و ارزشیابی دوره‌های روش تحقیق، تصویری ارائه و نتایج به‌دست‌آمده با برنامه درس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مقایسه شد. بر پایه نتایج، بین اهداف و سرفصل‌های سند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و برنامه‌های درسی بررسی‌شده، همسویی زیادی وجود دارد. نتایج پژوهش همچنین، نشان داد که سند پیشگفته می‌تواند در نحوه تهیه و تدوین برنامه‌های درسی درس روش تحقیق، تأثیر چشمگیری داشته باشد. در پایان نیز برای اصلاح سند و انجام تحقیقات بیشتر پیشنهادهایی ارایه شده است.
اصل فتاحی، بهرام، کریمی، یوسف، سیف، علی‌اکبر و پاشا شریفی، حسن. (1388). مقایسه تأثیر روشهای سنجش (عملکردی، تشریحی و عینی) بر عملکرد دانشجویان رشته مشاوره و راهنمایی در درس روش تحقیق، دانشگاه آزاد اسلامی شبستر. مجله علوم تربیتی، 2(6)، 7-33.
حیدری، الهام، کشاورزی، فهیمه و مرزوقی، رحمت‌اله. (1398). بررسی روابط بین فرهنگ پژوهشی دانشگاه و خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی: نقش واسطه‌گری توانمندی نگارش علمی. پژوهش در نظامهای آموزشی، 13(47)، 7- 21.
سند بازنگری برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد رشته آموزش زبان انگلیسی. (1396). وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
عارفی، محبوبه. (1384). برنامه‌ریزی درسی راهبردی در آموزش عالی. انتشارات جهاد دانشگاهی.
کاییدی، اعظم، نصراصفهانی، احمدرضا، شریفیان، فریدون و موسوی پور، سعید. (1402). واکاوی چالش‌های اساسی آموزش روش تحقیق در رشته‌های علوم تربیتی و روانشناسی. مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 14(27)، 7-41.
کرمی، مرتضی، حاتمی‌کیا، سمیه و پورحاجی، رویا. (1398). دانش محتوایی تدریس پژوهش: چارچوبی برای تدوین کتب درسی روش تحقیق در علوم تربیتی و روانشناسی. پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، 23(45)، 118-136.
محمودی، فیروز، عبدالله‌زاده، محمدتقی و منصورزاده، محمد. (1395). کاربرد ارزشیابی فرایندی در مدارس ابتدایی (مطالعه موردی آموزش‌وپرورش ممقان). آموزش و ارزشیابی، 9(34)، 51-62.
معروفی، یحیی، کیامنش، علیرضا، مهرمحمدی، محمود و علی‌عسکری، مجید. (1386). ارزشیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی: بررسی برخی دیدگاه‌ها. مطالعات برنامه درسی، 2(5)، 88- 112.
مهرمحمدی، محمود و همکاران. (1390). برنامه درسی، نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها. انتشارات سمت.
ناجی، سعید. (1385). نقدی بر آموزش روش تحقیق در نظام آموزش روش تحقیق کشور. فصلنامه حوزه و دانشگاه، 12(47)، 136-155.
نصر، احمدرضا، اعتمادی‌زاده، هدایت‌‌الله و نیلی، محمدرضا. (1390). رویکردهای نظری و عملی تدوین برنامه‌های درسی در آموزش عالی. انتشارات سمت.
یادگارزاده، غلام‌رضا. (1397). مفهومشناسی برنامه درسی آموزش عالی. تهران: دانشنامه ایرانی برنامه درسی.
یمنی‌‌دوزی سرخابی، محمد. (1391). کیفیت در آموزش عالی. انتشارات سمت.
Amini Farsani, M. A., & Ghorbani, B. D. (2024). Examining research motivation, self-efficacy, and anxiety in TEFL graduate students: A structural equation modelling approach. Research in Post-Compulsory Education, 29(3), 541-559 .
Amini Farsani, M., & Asaie, M. (2024). Exploring TEFL research methods courses in Iran: A path to research synthesis pedagogy. The Qualitative Report, 29(1), 206-228. doi: 10.46743/2160-3715/2024.5858
Amini Farsani, M., & Babaii, E. (2020). Applied linguistics research in three decades: A methodological synthesis of graduate theses in an EFL context. Quality & Quantity, 54(4), 1257-1283.
Amini Farsani, M., Jamali, H. R., Beikmohammadi, M., Daneshvar Ghorbani, B., & Soleimani, L. (2021). Methodological orientations, academic citations, and scientific collaboration in applied linguistics: What do research synthesis and bibliometrics indicate? System, 100, 102547.
Ary, D., Jacobs, L., Sorensen Irvine, C., & Walker, D. (2019). Introduction to research in education. Boston, MA: Cengage Learning.
Asaie, M., & Amini Farsani, M. (2023). Surveying TEFL M.A. students’ attitude towards research and research methodology course: A mixed research approach. Research in Post Compulsory Education, 28(1), 1-20.
Barraket, J. (2005). Teaching research method using a student-centered approach? Critical reflections on practice. Journal of University Teaching & Learning Practice, 2(2), 17–27. https://doi.org/10.53761/1.2.2.3
Berg, B. L. (2004). Qualitative research methods for the social sciences (5th Ed.). Pearson/Allyn and Bacon.
Brown, J. D. (2015). Why bother learning advanced quantitative methods in L2 research? In book Advancing quantitative methods in second language research (pp. 9-20). Routledge.
Burnard, P. (1991). A method of analysing interview transcripts in qualitative research. Nurse Education Today, 11(6), 461-466.
Byrnes, H. (2013). Notes from the Editor. Modern Language Journal, 97(4), 825-827. https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.2013.12051.x
Carty, R. (2007). Teaching research methods: A pragmatic approach. Investigations in University Teaching and Learning, 4(2), 98-105.
Ciarocco, N. J., Strohmetz, D. B., & Lewandowski, G. W., Jr. (2017). What’s the point? Faculty perceptions of research methods courses. Scholarship of Teaching and Learning in Psychology, 3(2), 116–131. https://doi.org/10.1037/stl0000085
Daniel, B., Kumar, V., & Omar, N. (2018). Postgraduate conception of research methodology: Implications for learning and teaching. International Journal of Research & Method in Education, 41(2), 220-236. https://doi.org/10.1080/1743727x.2017.1283397
Dey, I. (1993). Reducing fragmentation in qualitative research. In Udo Kelle (Ed.), Computer qualitative data analysis: Theory, methods, and practice (pp. 69-79). Sage Publications.
DeZure, D. (2002). Learning from Change: Landmarks in Teaching and Learning in Higher Education from Change Magazine, 1969-1999. Stylus Publishing.
Dornyei, Z. (2007). Research methods in applied linguistics: Quantitative, qualitative, and mixed methodologies. Oxford University Press.
Downe-Wamboldt, B. (1992). Content analysis: Method, applications, and issues. Health Care for Women International, 13(3), 313-321. https://doi.org/10.1080/07399339209516006
Earley, M. A. (2014). A Synthesis of the literature on research methods education. Teaching in Higher Education, 19(3), 242-253. https://doi.org/10.1080/13562517.2013.860105
Elo, S., & Kyngäs, H. (2008). The qualitative content analysis process. Journal of Advanced Nursing, 62(1), 107-115. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2007.04569.x
Fisher, S., & Justwan, F. (2018). Scaffolding assignments and activities for undergraduate research methods. Journal of Political Science Education, 14(1), 63-71. https://doi.org/10.1080/15512169.2017.1367301
Gonulal, T., Loewen, S., & Plonsky, L. (2017). The development of statistical literacy in applied linguistics graduate students. International Journal of Applied Linguistics, 168(1), 5-133.
Gurung, R. A. R., & Stoa, R. (2020). A national survey of teaching and learning research methods: Important concepts and faculty and student perspectives. Teaching of Psychology, 47(2), 111-120. https://doi.org/10.1177/0098628320901374
Hatch, E., & Farhady, H. (1982). Research design and statistics for applied linguistics. Newbury House Publishers.
Hesse-Biber, S. (2015). The problems and prospects in the teaching of mixed methods research. International Journal of Social Research Methodology, 18(5), 463-477.
Hodson, R. D. (1999). Analyzing Documentary Accounts. Sage Publications.
Hsieh, H.-F., & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288.
Hudson, T., & Liosa, L. (2015). Design issues and inference in experimental L2 research. Language Learning, 65(S1), 76.
Jenkins, A. (2000). The relationship between teaching and research: Where does geography stand and deliver? Journal of Geography in Higher Education, 24(3), 325–351. https://doi.org/10.1080/713677414
Kilburn, D., Nind, M., & Wiles, R. (2014). Learning as researchers and teachers: The development of a pedagogical culture for social science research methods? British Journal of Educational Studies, 62(2), 191-207.
Lehti, S., & Lehtinen, E. (2005). Computer‐supported problem‐based learning in the research methodology domain. Scandinavian Journal of Educational Research, 49(3), 297-324. https://doi.org/10.1080/00313830500109618
Lewthwaite, S., & Nind, M. (2016). Teaching research methods in the social sciences: Expert perspectives on pedagogy and practice. British Journal of Educational Studies, 64(4), 413-430.
Liebscher, P. (1998). Quantity with quality? Teaching quantitative and qualitative methods in an LIS master’s program. Library Trends, 46(4), 668-680.
Mackey, A., & Gass, S. M. (2016). Second Language Research: Methodology and Design. Routledge.
Neuendorf, K. A. (2002). The Content Analysis Guidebook. Sage Publications.
Plonsky, L. (2014). Study quality in quantitative L2 Research (1990-2010): A methodological synthesis and call for reform. Modern Language Journal, 98(1), 450-470. https://doi.org/10.1111/j.1540-4781.2014.12058.x
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2004). Nursing research: Principles and methods. Lippincott Williams and Wilkins.
Purpura, J., Brown, J, D., & Schoonen, R. (2015). Improving the validity of quantitative measures in applied linguistics research. Language Learning, 65(S1), 37-75.
Ross, K., & Call-Cummings, M. (2020). Reflections on failure: Teaching research methodology. International Journal of Research and Method in Education, 43(5), 498-511. https://doi.org/10.1080/1743727x.2020.1719060
Sizemore, O. J., & Lewandowski Jr., G. W. (2009). Learning might not equal liking: Research methods course changes knowledge but not attitudes. Teaching of Psychology, 36(2), 90-95. https://doi.org/10.1080/00986280902739727
Stark, J. S., & Lattuca, L. R. (1997). Shaping The College Curriculum: Academic Plans In Action. Allyn and Bacon.
Sweifach, J. (2014). Group work education today: A content analysis of MSW group work course syllabi. Social Work with Groups, 37(1), 8-22. https://doi.org/10.1080/01609513.2013.816920
