ابعاد توسعه سیاسی بر اساس آموزه‌های اسلامی برای دولت جمهوری اسلامی ایران
الموضوعات :زهرا قربان زاده 1 , امین نیک پور 2 , زهرا شکوه 3 , شهین شرفی 4
1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
2 - دانشیار، گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران (نویسنده مسئول)
3 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
4 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.
الکلمات المفتاحية: توسعه سیاسی, آموزه‌های اسلامی, دولت جمهوری اسلامی ایران, دیمتل,
ملخص المقالة :
هدف از این تحقیق، اولویت‌بندی ابعاد توسعه سیاسی بر اساس آموزه‌های اسلامی برای دولت جمهوری اسلامی ایران است. این تحقیق به‌عنوان یک مطالعه توسعه‌ای- کاربردی طراحی شده و از نظر ماهیت و روش، به‌صورت پیمایشی انجام شده است. برای گردآوری داده‌ها، از ابزارهای متنوعی شامل مراجعه به اسناد و مدارک معتبر، مصاحبه با خبرگان و توزیع پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 15 نفر از اساتید دانشگاه در رشته‌های مدیریت توسعه و علوم سیاسی است که با مباحث اسلامی آشنا هستند، همچنین اساتید حوزه و روحانیون که در زمینه مدیریت دولتی و علوم سیاسی تخصص دارند، در نظر گرفته شده‌اند. در این تحقیق، به منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها، از تکنیک دیمتل بهره‌گیری شده است که به بررسی روابط بین ابعاد مختلف توسعه سیاسی کمک می‌کند. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که بُعد مشارکت مؤثر سیاسی به‌عنوان مهم‌ترین بُعد در میان ابعاد توسعه سیاسی شناسایی شده است. این یافته نشان‌دهنده اهمیت بالای مشارکت شهروندان در فرآیندهای سیاسی و اجتماعی است که می‌تواند به تقویت حس مسئولیت‌پذیری و ایجاد یک فرهنگ سیاسی سالم و پویا منجر شود. علاوه بر این، بُعد مردم‌سالاری دینی به‌عنوان تأثیرپذیرترین بُعد شناخته شده است که نشان‌دهنده ارتباط عمیق آن با سایر ابعاد توسعه سیاسی است. این تحقیق می‌تواند به‌عنوان یک راهنمای عملی برای سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیرندگان در جمهوری اسلامی ایران مورد استفاده قرار گیرد و به طراحی برنامه‌ها و سیاست‌های توسعه سیاسی که مشارکت شهروندان را تقویت می‌کند، کمک کند.
1. آقابخشی، علی. و افشاری‌راد، مينو. (1389). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: انتشارات چاپار، چاپ سوم.
2. اسم¬حسینی، غلامرضا. و لک¬زایی، نجف. (1399). مبانی اخلاقی توسعه سیاسی در اندیشه امام خمینی (ره). مجله مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، 24(3)، 543-564.
3. امیرمظاهری، امیرمسعود.، علمی، محمود.، مؤمنی¬راد، اکبر. و احمدزاده گلی، حسین. (1402). واکاوی ابعاد توسعه سیاسی در برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران. مجله جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، 12(1)، ۲۲۵-۲۵۰.
4. پریزاد، رضا. و سلیمانی، محمدمهدی. (1401). نقش نهاد ملی حمایت از حقوق بشر در پیشبرد توسعه سیاسی جمهوری اسلامی. مجله پژوهش ملل، 7(82)، 7-36.
5. جهانگیری، مسعود. (1394). توسعه سیاسی و موانع آن در ایران و کشورهای خاورمیانه. کنفرانس بین¬المللی علوم انسانی، روان¬شناسی و علوم اجتماعی، تهران، ایران.
6. رجب¬زاده، احمد. (1378). جامعه¬شناسی توسعه: بررسی تطبیقی- تاریخی ایران و ژاپن. تهران: انتشارات سلمان.
7. سیف¬زاده، حسین. (1396). پانزده مدل نوسازی توسعه و دگرگونی سیاسی. تهران: انتشارات قومس، چاپ سوم.
8. شیرودی، مرتضی. (1393). شاخصه‌های سیاسی توسعه و پیشرفت از منظر اسلام با تکیه بر حکومت امام مهدی (عج). مجله انتظار موعود، 14(45)، 85-102.
9. عابدی¬اردکانی، محمد. و سلطانی، لقمان. (1399). رابطه نظام اداری و توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران (با بهره¬گیری از الگوی نظری جاگورایب). مجله سیاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 50(2)، 629-649.
10. عزیزي، حسن.، شفیعی، اسماعیل. و گلشنی، علیرضا. (1397). تحقق توسعه سیاسی در الگوي اسلامی ایرانی پیشرفت. مجله مطالعات الگوي پیشرفت اسلامی ایرانی، 6(11)، 157-183.
11. فروزنده‌دهکردی، لطف‌الله. و جوکار، علی‌اکبر. (1402). مدیریت اسلامی و الگوهای آن. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ پانزدهم.
12. لک‌زایی، نجف. و اسم¬حسینی، غلامرضا. (1391). الگوهای توسعه سیاسی با تأکید بر اندیشه امام خمینی (ره). مجله مطالعات انقلاب اسلامی، ۹(۲۹)، ۳۵-۶۰.
13. مشکات، محمد.، امیری، اقبال. و خواجه، علی. (1394). جایگاه دین در توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران. مجله پژوهش¬های سیاسی، 5(15)، 24-44.
14. معمارزاده¬طهران، غلامرضا. و احمدی، مسعود. (1392). مدیریت تطبیقی: اصول، مبانی، نظریه‌ها و الگوهای رایج. تهران: انتشارات اندیشه‌های گوهربار، چاپ چهارم.
15. معمارزاده¬طهران، غلامرضا. و پاک¬طینت، اقبال. (1385). عوامل مؤثر بر توسعه سیاسی. مجله کنترولر، 41(21)، 1-25.
16. ملکشاهی، مجتبی.، کشیشیان¬سیرکی، گارینه. و حسنی¬فر، عبدالرحمن. (1400). بررسی تأثیر توسعه سیاسی بر حکمرانی خوب بر مبنای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی. مجله پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، 12(46)، 135-160.
17. ملکی، پرویز.، ظهرابی، چنور.، صدفی، ذبیح‌الله. و جهانگیری، علیرضا. (1401). تبیین جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر نگرش به عملکرد توسعه‌ای دولتمردان در ایران (از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی شهر زنجان). مجله مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 21(56)، 369-393.
18. میرخلیلی، سیدحسین.، ابوالفضلی، حسین. و صالحی‌فارسانی، علی. (1401). شناسایی و بررسی مؤلفه‌ها و شاخص‌های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برای تبیین الگوی توسعه سیاسی در ایران. مجله سیاست متعالیه، 10(39)، 241-268.
19. نظری، سیدغنی.، بشیری‌گیوی، حسین. و جنتی، سعید. (۱۳۹۲). بررسی تأثیر مشارکت سیاسی بر توسعه سیاسی مورد مطالعه جوانان شهر خلخال. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(١)، 137-146.
20. Dolab, M. (2018). Parties and elites are two major indicators in the country's political structure. University of Cambridge, London, England.
21. Hesstvedt, S. & Christensen, J. (2023). Political and administrative control of expert groups-A mixed‐methods study. Governance, 36(2), 337-357.
22. Kingsbury, D. (2007). Political Development. New York, NY: Routledge.
23. Lin, C. & Wu, W. (2008). A causal analytical method for group decision making under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 34(1), 205-21
