مطالعه تطبیقی «شگردهای متعارف سازي» در زمين سوخته و نخل های بی سر براساس نظریۀ جاناتان کالر

الموضوعات : جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

مژگان ونارجی ¹ , لطیفه سلامت باویل ² , محمدمهدی اسماعیلی ³

1 -
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی - واحد تهران مرکزی - دانشگاه آزاد اسلامی - تهران - ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی - واحد تهران مرکزی - دانشگاه آزاد اسلامی - تهران - ایران.

تاريخ الإرسال : 22 الإثنين , جمادى الثانية, 1446 تاريخ التأكيد : 25 الإثنين , شعبان, 1446 تاريخ الإصدار : 12 الخميس , ربيع الأول, 1447

الکلمات المفتاحية: رمان, متعارف سازي, رسوب توصيفي, واقعي­ نمايي اجتماعی.,

ملخص المقالة :

چكيده

اغلب آثار ادبی دارای ساخت و معنی منحصر و خاصي است که می­توان آنها را به شیوه­های گوناگون خواند و تعبیر کرد. ساخت و معنی به مثابۀ دارایی­های بالقوه و نهفته در متون، پژوهشگران را در بررسی گفتمان، سطوح توصیفی و واقعی­نمایی آنها یاری­می­رساند. براین اساس در پژوهش حاضر دو شگرد متعارف سازی در رمان­های زمین سوخته و نخل­های بی­سر بحث و بررسی شده است. روش پژوهش دراین تحقیق برپایۀ تحلیل محتوا و رویکرد مورد استفاده توصیفی­ـ­تحلیلی است. نتایج نشان می دهد که عملكرد صميمانه، دقيق و موشكافانۀ احمد محمود در توصيف­ها (رسوب توصيفي)، انتقال انديشه­ها،عمق­ بخشي و نمايشي­كردن صحنه­ها، همذات­پنداري و همراهي خوانندگان را در پي دارد در حالي كه فراست با عملكرد اديبانه و كلي، در اين محور موفقيت چنداني ندارد. بررسي سطح واقعي­نمايي اجتماعي دو رمان تحت عناوين مردم­شناسي و آسيب­ها و معضلات اجتماعي در رمزگشایی سطوح داستانی و ايجاد تصاوير زیبا، زشت، خنثی، قدرتمند، ضعیف، عامی یا روشنفکر، قوی یا ضعیف، پاک یا پلید، سفید، سیاه یا خاکستری، اميدبخش يا نااميدكننده، آرماني دربارۀ جنگ و مردمان آن روزگار، در ذهن مخاطب، بسيار مؤثر بوده است.

كليد واژه­ها: رمان، متعارف سازي، رسوب توصيفي، واقعي­نمايي اجتماعی.

المصادر:

1. پاینده، حسین، (1397)، نظریه و نقد ادبی، جلد اوّل، اوّل، تهران، سمت.
2. حنیف، محمّد، (1386)، جنگ از سه دیدگاه (نقد و بررسی بیست رمان و داستان بلند جنگ)، دوم، تهران، صریر.
3. زنوزي جلالي، فيروز، (1386)، باران بر زمين سوخته(نقد رمان¬هاي احمد محمود)، اوّل، تهران، تنديس.
4. ژوو، ونسان، (1394)، بوطیقای رمان، ترجمۀ نصرت حجازی، دوم، تهران، علمی.
5. ساروخاني، ساروخانی، باقر، (1370)، دايرة المعارف علوم اجتماعي، سوم، تهران، كيهان.
6. فراست، قاسمعلي، (1392)، نخل¬هاي بي سر، دوم، تهران، اميركبير.
7. کالر، جاناتان، (1397)، بوطیقای ساختگرا، ترجمۀ کوروش صفوی، اوّل، تهران، مینوی خرد.
8. محمود، احمد، (1361) زمين سوخته، اوّل، تهران، نشر نو.