پاسخ شاخص‌های زراعی و فیزیولوژیک ارقام ایرانی برنج به کاربرد تلفیقی نیتروژن، فسفر و پتاسیم

الموضوعات : پژوهش های به زراعی

حسن جعفری ¹ , حسین عجم نوروزی ²

1 - دانشجوی دکتری، گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامي، گرگان، ايران
2 - دانشیار گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامي، گرگان، ايران

تاريخ الإرسال : 29 الأربعاء , جمادى الأولى, 1445 تاريخ التأكيد : 26 الخميس , شعبان, 1445 تاريخ الإصدار : 21 السبت , جمادى الأولى, 1446

الکلمات المفتاحية: برنج, جذب NPK, شاخص خوابیدگی, عملکرد دانه,

ملخص المقالة :

این پژوهش با هدف بررسی پاسخ شاخص‌های فیزیولوژیک و زراعی ارقام ایرانی برنج به کاربرد تلفیقی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در مزرعه¬ای واقع در استان مازندران، شهرستان ساری طی سال¬های 1396 و 1397 اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. پنج شیوه مدیریت مصرف مقادیر مختلف کودهای شیمیایی (N250P150K150، N200P100K100، N150P75K75، N100P50K50 و N0P0K0) به‌عنوان عامل اصلی و ارقام محلی برنج (سنگ طارم و طارم هاشمی) به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد، بالاترین شاخص خوابیدگی میانگره¬های سوم و چهارم در تیمارهای N250P150K150 و N200P100K100 مشاهده شد. کاربرد تیمار N200P100K100 سبب افزایش تعداد پنجه بارور در کپه (25/13) و نهایتاً تولید حداکثر عملکرد دانه (4806 کیلوگرم در هکتار) گردید، اگرچه با تیمارهای N250P150K150 و N150P75K75 اختلاف آماری معنی¬داری نداشت. با افزایش سطوح مصرف کودهای NPK، غلظت NPK در دانه و کاه و هم¬چنین محتوای پروتئین دانه به طور معنی¬داری افزایش یافت. بین دو رقم مورد مطالعه اختلاف آماری معنی¬داری از نظر عملکرد دانه و غلظت نیتروژن و پتاسیم در گیاه وجود نداشت ولی غلظت فسفر در دانه برای رقم طارم هاشمی حدود 9/8 درصد بیشتر از رقم سنگ طارم بود. بنابراین، کاربرد تیمار N150P75K75 گزینه مناسب¬تری جهت بهبود عملکرد دانه ارقام برنج همراه با کاهش میزان مصرف کودهای شیمیایی و متعاقب آن کاهش هزینه¬های کودی و تبعات محیط زیستی است.