تاثیر اعتیاد به شبکههای مجازی بر بهزیستی تحصیلی دانشآموزان متوسطه با نقش واسطه‌ای احساس تنهایی
الموضوعات :تقی اکبری 1 , داود طوسی 2 , مرتضی جاویدپور 3 , سیلم کاظمی 4
1 - دانشیار مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - دانش آموخته دکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل-ایران
4 - دانشگاه محقق اردبیلی- دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی
الکلمات المفتاحية: اعتیاد به شبکه¬های مجازی, بهزیستی تحصیلی, احساس تنهایی,
ملخص المقالة :
دوره نوجوانی به‌خودی‌خود پر از چالشهای رشد و فشارهای اجتماعی است. ازاین‌رو درگیر شدن در شبکههای اجتماعی می¬تواند آسیبهایی بر وضعیت تحصیلی دانشآموزان به همراه آورد. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر اعتیاد به شبکههای مجازی بر بهزیستی تحصیلی دانشآموزان با میانجی¬گری احساس تنهایی میباشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر جمعآوری دادهها توصیفی-پیمایشی و روش آن همبستگی از نوع مدلیابی معادلات ساختاری به شمار میآید. جامعه آماری پژوهش را دانشآموزان متوسطه شهرستان مینودشت در سال تحصیلی 1402-1403 تشکیل داده¬اند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای ابتدا از بین مدارس 6 مدرسه انتخاب شده است؛ سپس به صورت نمونه-گیری تصادفی ساده تعداد 220 نفر به عنون نمونه مورد مطالعه انتخاب شده است. برای جمعآوری دادهها، از پرسشنامه‌های استاندارد اعتیاد به شبکههای اجتماعی خواجهاحمدی ، احساس تنهایی دهشیری و همکاران و پرسشنامه بهزیستی تحصیلی تومینینسوینی و همکاران استفاده می شود. تحلیل دادهها با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرمافزار smart pls انجام میشود. برازش مطلوب مدل اندازهگیری، ساختاری و برازش کلی مدل مورد تائید قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد اعتیاد به شبکههای مجازی تأثیر معکوس و معنیداری بر بهزیستی تحصیلی دانشآموزان دارد و بر احساس تنهایی تاثیر مستقیم و معنیدار دارد. همچنین یافته¬های پژوهش دلالت بر تأثیر منفی و معنادار احساس تنهایی بر بهزیستی تحصیلی دارد. همچنین احساس تنهایی می‌تواند نقش میانجی را در رابطه بین اعتیاد به شبکههای مجازی و بهزیستی تحصلی داشته باشد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که اعتیاد به شبکه¬های اجتماعی بر میزان بهزیستی تحصیلی و احساس تنهایی دانش¬آموزان تاثیرگذار است و هر اندازه شدت اعتیاد به شبکه های مجازی بیشتر شود دانش-آموزان احساس تنهایی بیشتری می¬کنند و بهزیستی تحصیلی آنان نیز کاهش پیدا میکند.
References
Entezari roodbaraki A, Sotoodeh N. (2020). Predicting mental health, depression and anxiety of high school students based on the use of social networks. JNIP 5 (9) :1-11
Haji Mozafari, Sara, & Saber, Salar. (2016). Analyzing the direct and indirect effect of social network on mental health: social support as a mediating variable. Cognitive Analytical Psychology Quarterly, 8(29), 17-29.
Hijazi, Elaha, Namdari, Vahidah, Ghasemi, Majid, & Moghadamzadeh, Ali. (2015), designing and building a measure and attitude tool to use social networks and investigating its relationship with academic performance. Scientific quarterly research in school and virtual learning, 4(15), 65-78.
Rehbargazi, Mahmoudreza, & Imanian Mofard, Zainab. (2016). Investigating the effects of virtual social networks on national identity. Scientific Quarterly of Soft Power Studies, 7(2), 116-133.
Soleimani, Majid., Saadipour, Ismail, and Asadzadeh, Hassan. (2015). Virtual social networks and its role in predicting academic procrastination, loneliness and mental health of students. Social Psychology Research, 6(21), 61-75.
Viskarmi, Hasan Ali, Khalili Ghasnigani, Zahra, Alipour, Kobri, Alavi, Zainab. (2018). The mediating role of academic enthusiasm in predicting students' academic well-being based on students' classroom psycho-social climate. Cognitive Strategies in Learning Quarterly, 7 (12): 149-168.
Carvalho, A. M., Ferreira, M. C., & Dias, T. G. (2021). Understanding mobility patterns and user activities from geo-tagged social networks data. Transportation research procedia, 52, 493-500.
Engels, N., Aelterman, A., Vanpetegem, K., & Schepens, A. (2004). Factors which influence the well- being of pupils in Flemish secondary school. Journal Educational studies, 30(29): 127- 43.
Fiorilli, C., De Stasio, S., Di Chiacchio, C., Pepe, A., & Salmela-Aro, K. (2017). School burnout, depressive symptoms and engagement: Their combined effect on student achievement. International Journal of Educational Research, 84, 1-12.
Goossens, L., Lasgaard, M., Luyckx, K., Vanhalst, J., Mathias, S., & Masy, E. (2009). Loneliness and solitude in adolescence: A confirmatory factor analysis of alternative models. Personality and Individual Differences, 47(8), 890-894.
Gürel, N. A. (2009). Effects of thinking styles and gender on psychological well-being (Master's thesis, Middle East Technical University).
Korhonen, J., Linnanmäki, K., & Aunio, P. (2014). Learning difficulties, academic well-being and educational dropout: A person-centred approach. Learning and individual differences, 31, 1-10
La Guardia, J. G., & Patrick, H. (2008). Selfdetermination theory as a fundamental theory of close relationships. Canadian Psychology/Psychologie canadienne, 49(3), 201.
Lent, R. W., do Céu Taveira, M., Pinto, J. C., Silva, A. D., Blanco, Á., Faria, S., & Gonçalves, A. M. (2014). Social cognitive predictors of well-being in African college students. Journal of Vocational Behavior, 84(3), 266-272.
Mohammadi, Z. (2012). The level of loneliness, hopelessness and self-esteem in major thalassemia adolescents. Scientific Journal of Iran Blood Transfus Organ, 9(1), 36-43.
Nguyen TT, & Deci EL. (2016). Can it be good to set the bar high? The role of motivational regulation in moderating the link from high standards to academic well-being. Learning and Individual Differences. 45, 245–51.
Parker, P. D., & Salmela-Aro, K. (2011). Developmental processes in school burnout: A comparison of major developmental models. Learning and Individual Differences, 21(2), 244-248.
Qualter, P., Brown, S. L., Rotenberg, K. J., Vanhalst, J., Harris, R. A., Goossens, L., ... & Munn, P. (2013). Trajectories of loneliness during childhood and adolescence: Predictors and health outcomes. Journal of adolescence, 36(6), 1283-1293.
Rhee, T. G., Marottoli, R. A., & Monin, J. K. (2021). Diversity of social networks versus quality of social support: Which is more protective for health-related quality of life among older adults? Preventive medicine, 145, 106440.
Salmela-Aro, K., & Upadaya, K. (2012). The schoolwork engagement inventory. European Journal of Psychological Assessment., 28, 60–67.
Salmela-Aro, K., Kiuru, N., Leskinen, E., & Nurmi, J. E. (2009). School burnout inventory (SBI) reliability and validity. European journal of psychological assessment, 25(1), 48-57.
Stockdale, L. A., & Coyne, S. M. (2020). Bored and online: Reasons for using social media, problematic social networking site use, and behavioral outcomes across the transition from adolescence to emerging adulthood. Journal of adolescence, 79, 173-183.
Tuominen-Soini, H., Salmela-Aro, K., & Niemivirta, M. (2012). Achievement goal orientations and academic well-being across the transition to upper secondary education. Learning and individual differences, 22(3), 290-305.
Vasileiou, K., Barnett, J., Barreto, M., Vines, J., Atkinson, M., Lawson, S., & Wilson, M. (2017). Experiences of loneliness associated with being an informal caregiver: a qualitative investigation. Frontiers in psychology, 8, 585.
Widlund, A., Tuominen, H., & Korhonen, J. (2018). Academic well-being, mathematics performance, and educational aspirations in lower secondary education: changes within a school year. Frontiers in psychology, 9, 297.
