پیشنهادهایی در جهت رفع کاستی‌های ترجمۀ دو باب مجاهدت و تقوی (از رسالۀ قشیریه به قلم مهدی محبّتی)

مسعود پاکدل ¹ ( استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد گچساران، دانشگاه آزاد اسلامی ، گچساران، ایران )
سعید بیت ساعدی ² ( دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامهرمز )

تاريخ الإرسال : 27 الإثنين , شوال, 1445 تاريخ التأكيد : 03 الأحد , ذو الحجة, 1445

الکلمات المفتاحية: رسالۀ قشیریه, کاستی‌های ترجمه, مهدی محبّتی, باب مجاهدت, باب تقوی,

ملخص المقالة :

کتاب رسالۀ قشیریه یکی از مهم ترین منابع تصوّف اسلامی نوشتۀ ابوالقاسم قشیری از عارفان و عالمان قرن پنجم هجری به زبان عربی است، که آوازۀ آن در دوران خود او به جای جای عالم اسلامی رسیده بود. این کتاب دو بار در قرن‌های پنجم و ششم هجری به زبان فارسی برگردانده شده است. استاد بدیع‌الزمان فروزانفر در سال 1345 و دکتر مهدی محبّتی در سال 1391این کتاب را تصحیح و چاپ نموده‌اند که از امتیازات بسیاری برخوردار هستند. با مقابلۀ ترجمۀ دو باب مجاهدت و تقوی مهدی محبّتی با متن عربی رسالۀ قشیریه به نظر می‌رسد کاستی‌هایی در این ترجمه وجود دارد که می‌تواند دریافت صحیح متن را دشوار سازد. در این پژوهش که باروش تطبیقی و به نحو تحلیل محتوی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است، ترجمۀ این دو باب با متن عربی، کاستی‌های آن استخراج و تلاش شده است ترجمۀ دقیق تری ارائه گردد. عدم توجه به سلسلۀ راویان و نیاوردن معادل فارسی برخی از عبارات از جمله ایراداتی است که در این ترجمه به‌چشم می‌خورد.

المصادر:

1. القشیری، ابوالقاسم. (1391). الرسالۀ‌القشیریه. تصحیح و تطبیق مهدی محبّتی، چاپ اول، تهران: هرمس.
2. رضایتی کیشه خاله، محرم. (1384). تحقیق در رسالۀ قشیریه با تأملی در افکار و آثار امام قشیری. چاپ اول، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
3. عثمان، ابوعلی. (1388). رسالۀ قشیریه، با تصحیحات و استدراکات بدیعالزمان فروزانفر. چاپ دهم، تهران: علمی و فرهنگی.
4. عثمان، ابوعلی.(1391). ترجمه رسالۀ قشیریه. مقدمه، تصحیح و تعلیقات مهدی محبّتی، چاپ اول، تهران: هرمس.
5. فروزانفر، بدیع‌الزمان (1345). رسالۀ قشیریه.
ب: مقالات
1. احمدی، جمال .(1388). «بررسی تطبیقی بخشی از ترجمۀ رسالۀ قشیریه با متن اصلی عربی و استخراج کاستی‌های ترجمۀ آن». تهران: پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی.
2. روضاتیان، مریم.(1386).«کاستی‌های ترجمه وتصحیح رسالۀ قشیریه». مجلۀ گوهر گویا، مجلّۀ دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان، سال اول، شمارۀ اول، صص152-143.
3. روضاتیان، مریم و میر باقری فرد، سید علی اصغر. (1389). «ضرورت تصحیح ترجمه ابوعلی عثمانی از رسالۀ قشیریه». تهران: پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی.
4. روضاتیان، مریم.(1392). «ماجرای تصحیح ترجمۀ رساله قشیریه».تهران: پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی.
5. قازان، علی .(1392). «نمونه ایی از بازنگری ترجمۀ رسالۀ قشیریه». تهران: پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی.
6. کاظمی‌فر، معین و غلامحسین‌زاده، غلامحسین.(1394). «بررسی انتقادی ترجمۀ رسالۀ قشیریه». مجلة آینه میراث.