بررسی طرح‌واره‌های تصویری استعارۀ مفهومی «غم» در اشعار فروغی بسطامی
محمدحسین طالعی
1
(
دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ايران.
)
شاهرخ حکمت
2
(
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ايران.
)
محسن ایزدیار
3
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ايران.
)
فاطمه قهرمانی
4
(
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.
)
الکلمات المفتاحية: استعارۀ مفهومی, طرح‌واره‌های تصویری, غم, فروغی بسطامی.,
ملخص المقالة :
بهره¬مندی از استعارۀ مفهومی در متون ادبی سبب می¬شود تا عناصر انتزاعی به شکل خاصی عینی شوند، این امر در سروده¬های فروغی بسطامی از نمود قابل توجهی برخوردار است، یکی از این مقوله¬های ذهنی، مفهوم «غم» است که شاعر مورد بحث، همواره از آن به صورت طرح‌واره¬های گوناگون استفاده می¬کند. لذا این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای، به بررسی طرح‌واره‌های تصویری استعارۀ مفهومی «غم» در اشعار فروغی اختصاص یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که فروغی بسطامی برای تجسم‌بخشی مفهوم غم، از طرح‌واره-های جاندارانگارانه، عناصر شئ¬انگارانه و پدیده¬های طبیعت کمک گرفته است تا تجربیات جسمانی خود را برای مخاطبان تفسیر کند. فروغی بسطامی با نگاهی ویژه به «غم»، آن را به عنوان عاملی مهم برای بیشتر رویدادهای زندگی خود معرفی می¬کند که فراوانی نسبتاً زیاد این امر در سروده‌های وی بسیار بارز است. وی همچنین از «غم» به عنوان عنصر خوراکی، مکان و ظرف استفاده کرده است. بنابراین می¬توان گفت که عینی¬سازی امور ذهنی در اشعار فروغی بسطامی مطابق با نگرش خاص وی صورت گرفته است.
کتاب¬ها
آرین‌پور، یحیی. (1387). از صبا تا نیما، تهران: زوار.
اونز، وی ویان، و گرین، ملانی. (1398). زبان¬شناسی شناختی، ترجمه جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.
راسخ مهند، محمد. (۱۳۹۸). درآمدی بر زبانشناسی شناختی نظریه‌ها و مفاهیم، تهران: سمت.
فروغی بسطامی، میرزا عباس. (1331). دیوان اشعار فروغی بسطامی، به کوشش حسین نخعی، تهران: امیر کبیر.
کوچش، زولتان. (1393). مقدمه¬ای کاربردی بر استعاره، ترجمه شیرین ابراهیم¬پور، تهران: سمت.
لیکاف، جورج. (1383). نظریۀ معاصر استعاره، مبنای تفکر و ابزار زیبایی آفرینی، به کوشش فرهاد ساسانی، تهران: سوره مهر.
لیکاف، جرج و جانسون، مارک. (1395). استعاره¬هایی که با آن‌ها زندگی می¬کنیم، ترجمه هاجر آقاابراهیمی، تهران: نشر علم.
مدرس تبریزی، محمد علی. (1369) ریحانه الأدب، جلد 3، تهران: کتابفروشی خیام.
هدایت، رضاقلیخان. (1336). مجمع الفصحا، به کوشش مظاهر مصفا، تهران: امیرکبیر.
مقالات
تقی‌پور حاجبی، ساناز، پاشایی فخری، کامران، و عادل¬زاده، پروانه. (1401)، بررسی استعاره مفهومی شرم در داستان‌های علی‌محمد افغانی، تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 14(53)، 169-189. DOI: 10.30495/dk.2022.694824
منابع انگلیسی
Evans, V. (2007). Glossary of Cognitive linguistics, Edinburgh University Press.
Haser, V. (2005). Metaphor, Metonymy, and Experientialist Philosophy. Berlin and Network: Mouton de Grunter.
Layoff, G. & M. Johnson. (1980). Philosophy in the Flesh. New York: Basic Books.
Yu, N. (2008). “Metaphor from body and culture” Ed. R.W., Jr. Gibbs. In Metaphor and Thought. Cambridge University Press. 247-261.
Refrences
Books
Arinpour, Yahya. (2008). from Saba to Nima, Tehran: Zovar. [In Persian]
Foroughi Bastami, Mirza Abbas. (1952). Anthology of Foroughi Bastami's poems, by the efforts of Hossein Nakhai. Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
Hedayat, Reza Qalikhan. (1957). Majma al-Fasha, by the efforts of Mazahir Musfa, Tehran: Amir Kabir. [In Persian]
Kochesh, Zoltan. (2013). A Practical Introduction to Metaphor, Shirin Ebrahimpour, Tehran: Samt. [In Persian]
Likoff, George, & Johnson, Mark. (2015). Metaphors we live with, Trans. Hajar Agha Ebrahimi, 2nd edition, Tehran: Nash Alam. [In Persian]
Likoff, George. (2013). The contemporary theory of metaphor, the basis of thinking and the tool of creating beauty, by Farhad Sassani, Tehran: Surah Mehr. [In Persian]
Modares Tabrizi, Mohammad Ali. (1990). Rehaneh Adab, volume 3, Tehran: Khayyam bookstore. [In Persian]
Owens, V. Vian & Green, Melanie. (2018). Cognitive Linguistics, Trans. Jahanshah Mirzabigi, Tehran: Aghaz. [In Persian]
Rasakh Mohand, Mohammad. (2018). An introduction to cognitive linguistics, theories and concepts. Tehran: Side. [In Persian]
Articles
Taghipour Hajbi, S., Pashaei Fakhri, K., & Adelzadeh, P. (2022). examining the conceptual metaphor of shame in the stories of Ali Mohammad Afghani, interpretation and analysis of Persian language and literature texts (Dehkhoda), 14 (53), 169-189. DOI: 10.30495/dk.2022.694824. [In Persian]
