آثار فراگیری مالی بر رشد و ثبات اقتصادی در استان‌های ایران

الموضوعات :

طهمورث الیاسی بختیاری ¹ , عباس معمارنژاد ² , فرهاد دژپسند ³ , فرهاد غفاری ⁴

1 - دانشجوي دكتري علوم اقتصادي، گروه اقتصاد، دانشكده مديريت و اقتصاد، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران، [e-mail]
2 - دانشيار گروه اقتصاد، دانشكده مديريت و اقتصاد، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران. (نويسنده مسئول) [e-mail]
3 - دانشيار گروه اقتصاد، دانشكده اقتصاد و علوم سياسي، دانشگاه شهيد بهشتي، تهران، ايران، [e-mail]
4 - دانشيار گروه اقتصاد، دانشكده مديريت و اقتصاد، واحد علوم و تحقيقات، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران، ايران، [e-mail]

تاريخ الإرسال : 16 السبت , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 11 الإثنين , ربيع الثاني, 1446 تاريخ الإصدار : 11 الإثنين , ربيع الثاني, 1446

الکلمات المفتاحية: فراگیری مالی, رشد, ثبات اقتصادی, روش خودرگرسیون برداری با وقفه‌های توزیعی پانلی,

ملخص المقالة :

در دهه ­های اخیر مسئله تقویت فراگیری مالی عموم مردم در دسترسی به خدمات مالی به یکی از اولویت­های سیاستگذاران و مدیران ارشد تبدیل شده است. دلیل اهمیت این موضوع آن است که تقویت فراگیری مالی زمینه دسترسی تمامی گروه­ های درآمدی (شامل فقرا) به خدمات تأمین مالی را فراهم می­ کند و این در میان­ مدت و بلندمدت می­ تواند زمینه تقویت رشد اقتصادی کشورها و افزایش رفاه اقتصادی عموم مردم را فراهم کند. لذا در این مطالعه به بررسی آثار فراگیری مالی بر رشد و ثبات اقتصادی در 30 استان کشور در دوره زمانی 1401-1385 با استفاده از روش خودرگرسیون برداری با وقفه­ های توزیعی، حداقل مربعات معمولی کاملاً اصلاح شده و تصحیح خطای برداری پرداخته شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل رشد و ثبات اقتصادی نشان می‌دهد، فراگیری مالی در بلندمدت باعث افزایش ثبات اقتصادی و رشد اقتصادی شده است. می­ توان استدلال کرد که فراگیری مالی هم از کانال عرضه و هم از کانال تقاضا باعث افزایش رشد و ثبات اقتصادی و توسعه سرمایه­ گذاری­ها شده­ اند. این اثرگذاری می­ تواند از طریق ارائه خدمات مالی مطلوب، بهبود و ارتقای سیستم مالی حاصل شود.

المصادر:

- ر- رحیم زاده، فرزاد، شکوهی فرد، سیامک و حاضری نیری، هاتف (1401). اثر فساد بر شمول مالی )کاربرد رهیافت گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی(، فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی، 16(57)، 33-48.
- رضایی، مهدی (23 اردیبهشت، 1395). تأثیر توسعه مالی بر رشد اقتصادی در ایران، (مقاله ارائه شده در دومین همایش بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و توسعه)، تهران، ایران، 403-413.
- سارانی، سمیه (1398). رابطه بین شمول مالی و باز بودن تجارت در ایران؛ با استفاده از الگوی NARDL، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
- سموعی، عباس، حسنوند، داریوش، خوچیانی، رامین و زاهد غروی، مهدی (1399). مدل‌سازی فراگیری مالی و اثرات آستانه‌ای آن بر رشد اقتصادی کشورهای عضو اوپک (رگرسیون پانل آستانه‌ای)، فصلنامه اقتصاد کاربردی، 10(32،33)، 66-77.
- صالحی‌فر، محمد و زمان، الهه (11 آبان، 1397). نقش فراگیری مالی در توسعه اقتصادی فراگیر، (مقاله ارائه شده در سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، حسابداری و حسابرسی پویا)، تهران، ایران، 2112-2122.
- فرج‌زاده اولقی، زهرا، نقیبی، محمد (1379). بررسی تأثیر سیاستهای پولی و مالی بر اقتصاد ایران در بستری از رکود اقتصادی. اقتصاد کاربردی. 8 (24)، 48-39.
- گوهری، لیدا، کریمی موغاری، زهرا و زروکی، شهریار (1397). تحلیل اثر تعاملی کیفیت نهادی و توسعه بخش بانکی بر رشد اقتصادی: کاربردی از شاخص ترکیبی مالی، فصلنامه علمی نظریه‎های کاربردی اقتصاد، 5 (1)، 183-212.
- محمدی، تیمور، ناظمان، حمید و خداپرست پیرسرایی، یونس (1393). بررسی رابطه علیت پویای بین توسعه مالی، بازبودن تجاری و رشد اقتصادی؛ مقایسه موردی دو کشور نفتی ایران و نروژ، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 3 (10)، 178-151.
- معبودی، رضا (1402) شمول مالی و بیکاری در مناطق شهری و روستایی ایران. فصلنامه علمی مدلسازی اقتصادی، 17(62)، 59-74.
- Salehifar, M., & Zaman, Elaha (2018, Novamber-2). The role of financial inclusion in inclusive economic development, [the third international conference on management, accounting and dynamic auditing]. 2018 Tehran, Iran. (In Persian).
- Sarani, S. (2018). The relationship between financial inclusion and trade openness in Iran; Using the NARDL model. [Master's thesis]. University of Sistan and Baluchistan (In Persian).
- Afonso, A., & Blanco-Arana, C., (2024). Does financial inclusion enhance per capita income in the least developed countries? International Economics, 177(79), 142-156.
- Agnello, L., Mallick, S. K., & Sousa, R. M. (2012). Financial reforms and income inequality, Economics Letters, 116 (3), 47-58.
- Baltagi, B. (2005). Economics Analysis of Panel Data. Third Edition John Wiley and Sons, Ltd.
- Bateman, M. (2010). Why Doesn’t Microfinance Work? The Destructive Rise of Local Neoliberalism. London: Zed Books.
- Beck, T., Demirgu, C.¸ Kunt, A., & Levine, R. (2007). Finance, inequality, and the poor. J Econ Growth, 12(45), 27-49.
- Bougatef, K. (2017). Determinants of bank profitability in Tunisia: Does corruption matter? Journal of Money Laundering Control, 20(1), 70-78.
- Chinoda, T., & Mashamba, T. (2021). Financial inclusion, bank competition and economic growth in Africa. Journal of Economic and Financial Sciences, 14(1), 9-21.
- Claessens, S. & Perotti, E. (2007). Finance and inequality: channels and evidence. Journal of Comparative Economics, 35(4), 32-45.
- Clarke, G., Xu, L. C., & Zou, H. (2006). Finance and inequality: what do the data tell us? South Econ, 72(4), 578-596.
- Dabla-Norris, E., Ji, Y., Townsend, R., & Unsal, F. (2015). Identifying Constraints to Financial Inclusion and TheirImpact on GDP and Inequality: A Structural Framework for Policy, D.C. Washington. International Monetary Fund.
- Demirgu, C.¸ Kunt, A., Beck, T., & Honohan, P. (2016). The World Bank Finance for All? Policies and Pitfalls in Expanding Access. A World Bank Policy Research Report, Development Research Group (DECRG). Washington DC: The World Bank Group.
- Farajizadeh, Z., & Naghibi, M. (2018). The Effect of Monetary and Fiscal Policies on Iran's Economy in the Situation of Economic Downturn. Iranian journal of applied economics, 8(24), 39-48 (In Persian).
- Gohari, L., Karimi Moughari, Z., & Zaroki, S. (2018). An interactive effect of institutional quality and banking development on economic growth: The applied of financial combined indicator. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 5(1), 183-212 (In Persian).
- Han, R., & Melecky, M. (2013). Financial inclusion for financial stability: Access to bank deposits and the growth of deposits in the Global Financial Crisis. Policy Research Working Paper. the World Bank Series 6577.
- Haneef Malik, A., bin Md Isa, A. H., bin Jais, M., Rehman, A. U., & Ali Khan, M., (2022). Financial stability of Asian Nations: Governance quality and financial inclusion. Borsa Istanbul Review, 22(2), 377-387.
- Hua, X., Bi, J., & Shi, S. (2023). The appropriate level of financial inclusion: The perspective of financial stability. China Economic Quarterly International, 3(3), 167-178.
- Huang, S., Shu, Z & Manli, C. (2024). Role of Social Capital and Financial Inclusion in Sustainable Economic Growth. Research in International Business and Finance,102525.
- Kao, C. (1999). Spurious regression and residual based test for co-integration in panel data. Journal of Econometrics, 99 (1), 1-12.
- Karpowicz, I. (2014). Financial Inclusion, Growth and Inequality: A Model Application to Colombia. Springer.
- Kim, D. Y., & Hassan, F. (2018). Financial Inclusion and Economic Growth in IOC countries. Research in International Business and Finance, 43(1), 1-14.
- King, R. G., & Levine, R. (1993). Finance and growth Schumpeter might be right. Quarterly Journal of Economics, 10 (1), 717-737.
- Levine, R. (1998). The legal environment, banks, and long-run economic growth. J Money Credit Bank, 30 (1):596-613.
- Levine, R. (2005). Finance and growth: theory and evidence. In Handbook of Economic Growth, Edited by Aghion P, Durlauf S. Amsterdam, Elsevier.
- Maaboudi, R. (2023).‏ the financial inclusion and unemployment in urban and rural areas of Iran. Quarterly Journal of Economic Modeling, 17(62), 59-74 (In Persian).
- McKillop D, W. J. (2007). Financial exclusion. Public Money Manage, 27, 9-12.
- McKinnon, R. (1973). Money and Capital in Economic Development. Washington, DC: Brookings Institution.
- Mehrotra, A., & Yetman, J. (2014). Financial inclusion and optimal monetary policy. BIS Working Papers, 476, 45-56.
- Mohammadi, T., Nazeman, H., & khodaparast persarai, Y. (2014). A dynamic causality relation between financial development, trade openness and economic growth: A comparison between Iran and Norway. Iranian Energy Economics, 3(10), 151-178 (In Persian).
- Mohd Daud, S., N, Ahmad, A. H., & Trinugroho, I. (2024). Financial inclusion, digital technology, and economic growth. Further evidence, Research in International Business and Finance, Volume 70, Part B, 102-116.
- Mohd Daud, S. N., & Ahmad, A.H. (2023). Financial inclusion, economic growth and the role of digital technology. Finance Research Letters, 53(2), 103-126.
- Morgan, P. J., & Pontines, V. (2018). Financial stability and financial inclusion: The case of SME lending. Singapore Economic Review, 1, 111-124.
- Norris, E. D., Ji, Y., Townsend, R., & Unsal, D. F. (2015). Identifying Constraints to Financial Inclusion and Their Impact on GDP and Inequality: A Structural Framework for Policy. IMF Working Paper 22. IMF: Washington DC.
- Ong, H., B., Wasiuzzaman, S., Chong, L. L., & Choon, S., W. (2023). Digitalisation and financial inclusion of lower middle-income ASEAN. Celpress, 9 (2), 133-147.
- Hawkins, P. (2006, March 14–15). Financial Access and Financial Stability. [Conference on Central Banks and the Challenge of Development Bank for International Settlements]. Basel, Switzeland.
- Pasali, S., S. (2013, October 1). Where is the cheese? Synthesizing a giant literature on causes and consequences of financial sector development. [Synthesizing a Giant Literature on Causes and Consequences of Financial Sector Development]. World Bank Policy Research Working Paper, (6655).
- Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. (1998), Pooled Mean group Estimation of Dynamic Heterogeneous Panels. Journal of American Statistical Association, 94(3), 35-47.
- Raddatz C. (2006). Liquidity needs and vulnerability to financial underdevelopment. J Financial Econ, 80, 677-722.
- Rahimzadeh, F., Shokouhifard, S., & Hazeri Niri, H. (2022). The effects of corruption on financial inclusion (a system-generalized method of moments approach). Quarterly Journal of Economic Modeling, 57, 33-48 (In Persian).
- Rajan, R.G., & Zingales, L. (1998). Financial dependence and growth. American Economic Review, 88, 559- 586.
- Rezaei, M. (2016, May-12). The effect of financial development on economic growth in Iran [The second international conference on management, economy and development]. 2018, Tehran, Iran (In Persian).
- Samoui, A., Hassanvand, D., Khochiani, R. & Zahid Gharavi, M. (2019). Modeling financial inclusion and its threshold effects on the economic growth of OPEC member countries (threshold panel regression). Applied Economics, 10(32, 33), 66-77 (In Persian).
- Saraswati, B. D., Maski, G., Kaluge, D., & Sakti, R. K. (2020). The effect of financial inclusion and financial technology on effectiveness of the Indonesian monetary policy, Business: Theory and Practice. Verslas Teorija ir Praktika, 21(1):230-243.
- Sethi, D., & Debashis, A. (2018). Financial inclusion and economic growth linkage: some cross country evidence. Journal of financial Economic Policy, 48, 23-47.
- Wang, R., & Luo, H. (2022). How does financial inclusion affect bank stability in emerging economies?. Emerging Markets Review, 51, Part A110-118.