اثربخشی نوروفیدبک بر کاهش مشکلات توجه و تمرکز در حوزه ی دیداری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/بیش فعالی
الموضوعات :بهناز گودرزی 1 , صفیه بهزادی 2
1 - (نویسنده مسئول) دانش آموخته گروه روانشناسی بالینی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران beh.good38@gmail.com tell: 09370725990
2 - استادیار گروه روانشناسی، واحد رودهن،دانشگاه آزاد اسلامی،رودهن،ایران. رودهن
الکلمات المفتاحية: بیش فعالی, تکنولوژی, توجه و تمرکز دیداری, نوروفیدبک,
ملخص المقالة :
مقدمه: اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی جزئی از اختلالات عصبی- رشدی است که با سطوح مختل کننده ی بی توجهی، بی نظمی، و یا بیش فعالی- تکانشگری توصیف می شود. هدف پژوهش حاضر شناسایی اثرات نوروفیدبک بر کاهش مشکلات توجه و تمرکز در حوزه ی دیداری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی بوده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و در طبقه ی پژوهش های کاربردی قرار گرفت. جامعه ی آماری شامل کودکان 6 تا11 سال مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی با مشکلات در حوزه ی دیداری مراجعه کننده به مرکز روان درمانی اکسیر منطقه ی2شهر تهران در سال1395بودند. حجم نمونه ی این پژوهش30نفر بودند که افراد پس از تشخیص روان شناس بالینی، با آزمون دقت و تمرکز(IVA) مورد آزمون قرار گرفتند و به صورت غیر تصادفی(هدفمند) انتخاب و به صورت تصادفی در2گروه 15نفری کنترل و آزمایش جایگزین شدند. آزمودنی ها برای30جلسه ی50 دقیقه ای، 3 مرتبه در هفته نوروفیدبک دریافت کردند. فرضیه های پژوهش با استفاده از روشهای آمارتوصیفی(شاخص های میانگین و انحراف استاندارد) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس یک متغیره و چند متغیره) مورد آزمون قرار گرفتند. پردازش های آماری لازم روی نمره ها با استفاده از برنامه نرم افزارSPSS 21 انجام شده است. یافته ها: نتایج با در نظر گرفتن خرده مقیاس های مربوط به حوزه دیداری دو گروه آزمایش و کنترل در خرده مقیاس های ثبات،مراقبت و تمرکز با یکدیگر اختلاف معنی دار داشتند. نتیجه گیری: نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که فرضیه ی پژوهش مبنی بر اثربخشی نوروفیدبک بر کاهش مشکلات توجه و تمرکز در حوزه ی دیداری کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ بیش فعالی مورد بررسی قرار گرفت که نتایج نشان داد که این مداخله درمانی در خرده مقیاس های ثبات، مراقبت و تمرکز تاثیر گذار است.
American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-5. (Translator Y. Seyed Mohammadi). Tehran: Ravan (Year of Publication by Original Language); 2013.
Mash E.J., Wolfe D. A. Abnormal child psychology. ( Latimeria M. Mozafaari Maaki abaadi, & A. Fourooeadein ad-l). Tehran: Roshd(Year of Publication By Original Language). Effect; 2008
Atkinson R.L., Smeite E.E, Bem D.J, Hooksemaa S.N. Hilgard, s introduction to psychology. (Latimeria M.N. Baraaheni, [& others]).Tehran: Roshd, Main Effect; 2000.
Rostaami R., Heshmaate R. Assessment, Diagnostic & remission attention- deficit/hyperactivity disorder. Tehran: Tabalvor; 2000.
Rajabi S. Eeeicay of neurofeedback in the correct brain´s waves amplitude and the visual-motor continuous performance with ADHD. J psychology. 2015; 19(73): 53-70.
Cortese S, Ferrin M, Brandeis D, et al. Neurofeedback for Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: Meta-Analysis of Clinical and Neuropsychological Outcomes from Randomized Controlled Trials. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2016.03.007
Kaplan H.I, Sadock V.A. Kaplan Sadock. Synopsis of psychiatry behavioral sciences. (Translator F. Rezaaei). 3 copy, Tehran: Arjmand; 2007.
Vender P. H.attention- deficit/hyperactivity disorder at babies - Striplings & adults. (Translator E. Atesaami Saadri). Tehran: Abdolrahmaan Saadri; 2007.
Demos J.M. Getting started with neurofeedback. (Latimeria D. Azarangi, & M. Rahmanian). Tehran: Danjeh; 2005.
Sand ford J., Turner A. IVA+Pluse TM: Integrated visual and auditory continuous person 11n ce test administration manual. Richmond, VA: Brain train. Inc; 2004.
Seilsepour M., Hamounpeyma E., Pirkhaefi A. The effect of Neurofeedback therapy sessions on female elementary students with attention deficit and Hyperactivity in Varamin city, in 2013. Navid No, 2015; 18(60): 24-33. https://doi.org/10.22038/nnj.2015.6448
12. Lévesque J, Beauregard M, Mensour B. Effect of neurofeedback training on the neural substrates of selective attention in children with attention-deficit/hyperactivity disorder: a functional magnetic resonance imaging study. Neurosci Lett. 2006; 394(3): 216-221. https://doi.org/10.1016/j.neulet.2005.10.100
Narimani M, Rajabi S, Delavar S. Effects of Neurofeedback Training on Female Students with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder. J Arak Uni Med Sci 2013; 16(2): 91-103. http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-1872-fa.html
Grissom Robert Kim John. Effect Sizes for Research: A Broad Practical Approach, 2005. http://dx.doi.org/10.4324/9781410612915
Fuchs T, Birbaumer N, Lutzenberger W, Gruzelier JH, Kaiser J. Neurofeedback treatment for attention-deficit/hyperactivity disorder in children: a comparison with methylphenidate. Appl Psychophysiology Biofeedback. 2003; 28(1): 1-12. https://doi.org/10.1023/a:1022353731579
