عرفان و جهان پسامدرنیستی؛ تحلیلی ازبازنمایی امر معنوی در رمان تاریخ سری بهادران فرس قدیم

الموضوعات :

عبدالغفار رحیمی ¹ , فرامرز خجسته ² , عاطفه جمالی ³ , یاسر رستگار ⁴

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان
2 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه هرمزگان
4 - دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه هرمزگان

تاريخ الإرسال : 27 الإثنين , رجب, 1446 تاريخ التأكيد : 08 الأحد , شوال, 1446 تاريخ الإصدار : 26 الأحد , ذو الحجة, 1446

الکلمات المفتاحية: پسامدرنیسم , عرفان‌, رمان‌ , هویت‌, رمان تاریخ سری بهادران فرس قدیم,

ملخص المقالة :

 

باوربه جهان معنا ازدل‌مشغولی‌های دیرین انسان بوده است. با وجود تحولات اجتماعی و معرفتی عمیق در عصر مدرن و پسامدرن، انسان همچنان به جهان رازناک، فراسوی امر واقع، نظر دارد. هنر ادبیات پسامدرنیستی با توجه به تفاوت‌های بنیادین، به بازنمایی امرمعنوی نیزگوشه‌ چشمی دارد. رمان‎های پسامدرن، عرصة مناسبی برای طرح این پرسش اساسی هستند که درجهان پسامدرن داستانی، امرمعنوی به چه کیفیتی بازنمود داده ‌می‌شود و چه سویه‌ها و ابعادی به خود می‌گیرد؟ هدف از پژوهش حاضر به روش تحلیلی ـ توصیفی، تحلیل محتوای کیفی متن با روشی مبتنی بر استقرا و ناظر بر متن است. رمان «تاریخ سری بهادران فرس قدیم» علی‌رغم وجود مؤلفه‌های عرفانی و غایت‌مندی دینی، با پایان باز، سلوک خیالی بهادر(ان) و سپردن راه معنوی او و دیگرسالکان در هدفی نامعلوم، به یکدیگر گره زده شده است. رجوع به انسان برای رهایی ازرنج‌ها و سرگشتگی‌ها‌ی وجودی به عنوان تنها تکیه گاه او، درقالب بازگشت به سوی استاد درمسیربی انتهای سلوک، ذهن خواننده رابه سوی نگرش انسان‌مدارانه و عرفان سکولار رهنمون ‌می‌سازد.

 

 

 

المصادر:

احمدی ، بابک، 1376. چهارگزارش از تذکره الاولیا، تهران: مرکز.
استیس، والترترنس، 1398. عرفان و فلسفه. ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران: سروش.
پاینده، حسین، 1386. رمان پسامدرن و فیلم: نگاهی به ساختار و صناعات فیلم میکس، تهران: هرمس
پیرانی، منصور و عظیمی، فاطمه، 1391. آموزه‌های اخلاقی خواب و رؤیا و تأثیرآن برتحول شخصیت عرفا. زبان و ادب فارسی، ادب و عرفان، 11(3) ، صص.. 118ـ89.
تدینی، منصوره، 1388. پسامدرنیسم درادبیات داستانی ایران، تهران: علمی.
ــــــــــــــ ، 1389. پسامدرنیسم در رمان «تاریخ سری بهادران فرس قدیم» از دکتر شمیسا. متن پژوهی ادبی، (43)14، صص.. 155ـ133.
https://doi.org/10.22054/LTR.2010.6531
شمیسا، سیروس، 1392. تاریخ سری بهادران فرس قدیم، تهران: میترا.
شفیعی کدکنی، محمدرضا، 1392. زبان شعر درنثر صوفیه، تهران: سخن.
کریمی، فرزاد، 1396. خودآگاهی و مرگ سوژه دریک رمان پسامدرن فارسی، تاریخ سری بهادران فرس قدیم. پژوهش‌های ادبی، (58) 14، صص.. 120ـ105.
https://dori.net/dor/ 20.1001.1.17352932.1396.14.58.5.0
کزازی، میرجلال الدین، 1385. رؤیا حماسه اسطوره، تهران‌: مرکز.
کیا، خجسته، 1378. خواب و پنداره، تهران: مرکز.
کیوپت، دان، 1387. عرفان پس از مدرنیته. ترجمه الله کرمی‌پور. قم: مرکزمطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
لافورک، رنه ، آلندی، رنه، 1378. نمادپردازی درکتاب اسطوره و رمز‌: مجموعه مقالات. ترجمه جلال ستاری، تهران: سروش.
مولوی، جلال الدین. 1371. مثنوی به تصحیح رینولد الین نیکلسون، تهران: شهزاد.
ناصری ، فرشته، 1399. تبیین مؤلفه‌های شاخص ‌پست‌مدرن در «تاریخ سری بهادران فرس قدیم» شمیسا با تکیه برمبانی وجودشناسی آن . ماهنامه تخصص.ی سبک شناسی نظم و نثرفارسی، (58)، صص.. 267ـ288
https://sid.ir/paper/378231/fa.288-267
واثق عباسی، عبدالله و فولادی، یعقوب، 1396. دگردیسی اسطوره آفرینش مهری درعرفان ایرانی ـ اسلامی (با تکیه بر اشعار مولوی). فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، 47(13)، صص..343ـ362.
https://dori.net/dor/20.1001.1.20084420.1396.13.47.10.0