ملخص المقالة :
هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای نارسایی های آموزش و تربیت شهروندی در برنامه ی درسی دورهی راهنمایی تحصیلی از دیدگاه کارشناسان و معلمان شهر قزوین است . این پژوهش از نظر مقصد و هدف، از نوع پژوهشهای کاربردی و از نظر شیوه ی اجرا، روش پژوهش زمینه ای را بکار برده است . جامعه و نمونه ی آماری پژوهش شامل دو گروه آزمودنی با جزئیات زیر می باشد : کارشناسان برنامه ریزی و آموزش مقطع راهنمایی آموزش و پرورش شهر قزوین و اساتیدی که در سطح دانشگاههای قزوین دروس تحلیل محتوا، ارزیابی کت ابه ا و برنامه ریزی درسی را تدریس میکنند که مجموع این دو گروه با عنوان کارشناس 30 نفر بوده است. - معلمان مقطع راهنمایی تحصیلی شهرستان قزوین (اعم از زن یا مرد) که تعداد آنها در مدارس مقطع راهنمایی بر اساس آمار ارایه شده، 2727 نفر بوده و با بهرهگیری از فرمول نمونهگیری تعداد 241 نفر از آنها بهعنوان نمونه انتخاب شدند. سپس از معلمان دورهی راهنمایی تحصیلی به روش تصادفی طبقهای، حجم نمونهی مورد نظر انتخاب شد. ابزار گردآوری دادهها،پرسشنامهی محقق ساختهای حاوی 80 سؤال بود که پس از احراز روایی و پایایی مورد قبول، به وسیلهی پژوهشگر تهیه و بین اعضای گروه نمونه توزیع گردید، دادههای گردآوری شده با ویرایش 17 ) مورد ) SPSS استفاده از آمار توصیفی و استنباطی ( خی دو) و به کمک نرم افزار تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجهی کلی پژوهش نشان داد که: بین دیدگاه معلمان و کارشناسان، به لحاظ نارسایی ابعاد تربیت شهروندی (اجتماعی، فردی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی) در برنامهی درسی دورهی راهنمایی تحصیلی، تفاوت معنادار آماری وجود دارد. اگر چه بر اساس نتایج بدست آمده، هر دو گروه آزمودنی بر این باور بودند که برنامهی درسی فعلی دورهی راهنمایی تحصیلی پیرامون آموزش ابعاد تربیت شهروندی دارای کمبودها و نارساییهایی است و از این رو آسیبپذیر است، اما از دیدگاه کارشناسان، این نارسایی بسیار بیشتر بوده است.
المصادر:
آشتیانی، ملیحه و همکاران. (1385). لحاظ کردن ارزشهای شهروندی در برنامهی درسی برای
تدریس در دورهی دبستان، فصلنامهی نوآوریهای آموزشی، شمارهی 17 .
آقازاده، احمد. (1385). اصول و قواعد حاکم بر فرایند تربیت شهروندی و بررسی سیر تحولات
ویژگیهای این گونه آموزشها در کشور ژاپن، فصل نامهی نوآوریهای آموزشی، شمارهی .17 .
اسلامی، معصومه و فتحی واجارگاه، کورش. (1387). بررسی میزان توجه به آموزش صلح در برنامهی
درسی دورهی ابتدایی از دیدگاه متخصصان، کارشناسان و معلمان دورهی ابتدایی شهر تهران، فصلنامهی
نوآوریهای آموزشی، شمارهی 25 .
ایزدی، صمد و آقامحمدی، علی. (1386). آموزش شهروندی، حقوق انسانی و مسئولیت اجتماعی در
نظام آموزش، مقالههای برگزیدهی همایش حقوق شهروندی.
_______ . (1387). دفتر تامین نیروی انسانی، ادارهی کل آموزش و پرورش شهرستان قزوین.
شریعتمداری، علی. (1385). جامعه و تعلیم و تربیت، تهران، انتشارات امیر کبیر.
شمشیری، بابک و نوشادی، محمود رضا. (1386). بررسی میزان برخورداری کتب فارسی، تاریخ و
تعلیمات اجتماعی دورهی راهنمایی تحصیلی از مولفه های هویت ملی، فصل نامه ی مطالعات برنامه
درسی، شماره 6 .
عسگریان، مصطفی. (1385). جایگاه فرهنگ های قومی در تربیت شهروندی، فصل نامه ی نوآوریهای
آموزشی شمارهی 17 .
عیوضی، مریم، قلی زاده، مقدم و سبحانی نژاد. (1387). تبیین رئوس محتوای برنامهی درسی
تربیت شهروند بومی در عصر جهانی شدن از دید اعضای هیئت علمی دانشگاههای شهر تهران، تهران،
همایش جهانی شدن و بومی ماندن برنامه ی درسی: چالش ها و فرصتها.
فالکس، کیت (1381). شهروندی، ترجمه محمد تقی دلفروز، تهران، انتشارات کویر.
فتحی واجارگاه، کورش. (1382). بررسی جایگاه صلح و جنگ در کتب درسی دورهی ابتدایی.
مقالهی مندرج در مجلهی علوم انسانی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
کوی، لوتان. (1384). آموزش وپرورش: فرهنگ ها و جوامع، ترجمه محمد یمنی دوزی سرخابی،
تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
گلشن فومنی، محمد رسول. (1375). جامعه شناسی آموزش و پرورش، تهران، نشر شیفته.
نادری، عزت ا... و سیف نراقی، مریم. (1388). روش های پژوهش و چگونگی ارزشیابی آن در علوم
انسانی: با تأکید بر علوم تربیتی ، تهران، ارسباران.
وزیری، مژده و جهانی، شیدا. (1385). مهارت های شهروندی مورد نیاز دانش آموزان دبستانهای
شهرستان زلزله زده ی بم، فصل نامهی نوآوریهای آموزش شمارهی 17 .
ولی پور، رقیه. (1386). بررسی حیطههای شهروندی در نظام آموزش عالی از دید اساتید و
دانشجویان (مطالعه موردی دانشگاه مازندران)، تهران. (1387) همایش جهانی شدن و بومی ماندن
برنامه درسی: چالش ها و فرصتها.
نیکنامی، مصطفی و مدانلو، یاسمن. (1387). تعیین مولفههای آموزش شهروندی در دورهی
راهنمایی تحصیلی جهت ارایه یک چارچوب نظری مناسب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار،
Miles, M. (2oo7); innovation in education; New york: teachers' College press
House, Alexandra (2003). Personal, social and health education and
citizenship in primary schools. Ofsted subject report series.2oo2-2oo3.
James Arthur, (2003), Teaching citizenship in the secondary school.london,
David fulton.
Lin, Jing (2007). Love Peace and Wisdom in Education: Transforming
Education for Peace 5- Rout ledge press; http://www.ncl.ac.uk/
Parker Walter (2001). Educating democrating citizen Columbus، University
of Illinois.
Prior, W(2001). Citizenship education. Australian experiences .SLO.
Netherlands.
Prior,warren (2006). civics and citizenship education ,www. Curriculum.
Edu.au/cce/
Sears Alan and & Yvonne Hebert(2005). Citizenship education.canadian
education association. In www.cea.ca/mediaen/citizenship_education.
Suzanne, Soule and Ted McConnell (2008). A Campaign to promote civic
education: A model of how to get education for democrary back into U.S.
classrooms in all fifty states. www.representative democracy.org.
Chiodo, J (2005). journal of social studies Reserch Manhattan (What do
students have to say about citizenship? An analysis of the concept of citizenship
among secondary education students) E-publication.www.ofsted.gov. uk.
Tobias، R(1999)، personal،social and health educational citizenship in primary
school. www. ofsted. qov. uk.
Torney, purta (2001). Citizenship and Education in Twenty – Eight
Countries: civic knowledge and engagement at age 14.Amsterdam: international
Association for the Evaluation of educational achievement.
Kahn, Joseph (2005). The California survey of civic education. Report
commissioned by the California campaing for The Civic Mission of Schools by
the Constitutional Rights Foundation. http;//www.cms-ca.org/civic-survey-final.
Pd
