تحلیل فضایی پراکنش زنان سرپرست خانوار مورد حمایت کمیته امداد در سطح کشور و ارتباط آن با متغیرهای اجتماعی و اقتصادی

الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه

علیرضا دربان آستانه ¹ , محمدرضا رضوانی ² , مجتبی قدیری معصوم ³ , بهرام هاجری ⁴

1 - عضو هیات علمی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
2 - استاد و عضو قطب برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران
3 - استاد و عضو قطب برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران
4 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران

تاريخ الإرسال : 15 الثلاثاء , شعبان, 1439 تاريخ التأكيد : 26 الإثنين , ذو القعدة, 1440 تاريخ الإصدار : 20 الثلاثاء , ذو القعدة, 1440

الکلمات المفتاحية: زنان, تحلیل فضایی, سرپرست خانوار, کمیته امداد, شهرستان های کشور,

ملخص المقالة :

تحقیق حاضر با هدف بررسی توزیع و پراکندگی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد در سطح 421 شهرستان کشور و هم­بستگی آن­ها با برخی از عوامل اجتماعی و اقتصادی می­پردازد.روش تحقیق در این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی ـ تحلیلی می باشد و داده‌های تحقیق از سالنامه­ی آماری سال 1394  و سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 استخراج‌ شده است. برای تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها از متد لکه های داغ (Hot Spot) و آماره‌های محلی و سراسری Moran's I و LISA به ‌عنوان رویکردهایی از ESDA استفاده ‌شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بیشترین درصد خانوارهای با سرپرست زن تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) در جنوب شرق، شمال شرق و جنوب غرب کشور پراکنده شده­اند. توزیع فضایی زنان سرپرست خانوار مورد حمایت کمیته امداد و هم­بستگی آن با درصد زنان بی همسر به دلیل فوت همسر، در شهرستان­های واقع در استان­های سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، گیلان، گلستان و خراسان رضوی، در زمینه­ی درصد زنان بی همسر به دلیل طلاق در برخی از شهرستان­های واقع در در استان­های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، فارس، خراسان شمالی، گلستان و گیلان؛ هم­چنین برخی از شهرستان­های استان­های سیستان و بلوچستان، کرمان،هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد،گلستان، گیلان، خراسان شمالی، و رضوی در زمینه­ی نرخ روستانشینی؛ و هم­چنین درصد بیکاری زنان در یک شهرستان کشور واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد از الگوی بالا ـ بالا پیروی می کند. سایر شهرستان­های کشور با توجه به مقتضیات محلی ـ منطقه‌ای الگوی خاصی از هم­بستگی پیروی می­کنند.

المصادر:

Abayomi, A, & Abadat, A. (2014). The Roles of Selected NGOs in Economic Empowerment
of Rural Women in Ibadanland, Nigeria. Academy of Management Journal, 39:PP.483–504.

ـfshani, A. & Fatehi, E. (2016). "The Capacity of Female Head of Households and Related Socio-Cultural Factors: A Study of Women Under the Imam Khomeini Relief Committee in Tabriz City", Women and Society Quarterly, Seventh Year, No. 3 Autumn 1395, pp. 19-37. (Persian)

Akpabio, I. (2009). Women NGOs and rural women empowerment activities in the Niger
Delta, Nigeria. Environment, Development and Sustainability, 11:307–317. DOI 10.1007/s10668-
007-9112-5.

Asghari, S. shahraki, E. Nadernarfar, M. (2016). Barriers to Economic and Social Empowerment of Rural Households Case: Custodians Covered by the Relief Committee in Sistan, Quarterly Journal of Rural Space Economics, Vol. 5, No. 1, Spring 2016. Pp. 104-125. (Persian)

Boldaji L., Foruzan A., & Rafiey H. (2011). Quality of Life of Head-of-Household Women: a
Comparison between those Supported by Welfare Organization and those with Service Jobs .Social
Welfare, (40) :9-28. (Persian)

Bowman, Sh. (2007). Low economic statuse is associated with suboptimal intakes of nutritious foods by adults in the national helth and Nutrition examination survey 1999-2002. Nutrition Research. 27(9): pp 515-523.

Daghkele, A. Kalhor,S. (2011). Urban Damage in Tehran: Vandalism, Ferrari Girls, Women Head of Household and Teaching, Tehran: Publications of Sociologists. . (Persian)

Elsheikh, S. & Elamin, S. (2013), The Economic Empowerment of Urban Women in Sudan: Empirical Analysis. The Journal of American Academy of Business, Cambridge Vol. 19,No.1.

Fasoranti, M. (2010). “The Infiuence of Micro-credit on Poverty Allevition Among Rural Dwellers: Acase Study of AKOKO North West Local Government Area of ONDO State”, Africa journal of Business Management, 4(8):1438-1446.

Ghanbari, Y. Nouri, R. (2016). Impact Assessment on the Microfinance of the Aid Committee on Population Survival in Rural Areas (Case Study: Khomein), Journal of Economic Research, Seventh Year, No. 65, pp. 198-177. (Persian)

Gharashi, S. Deira, E.  Amini Nejad, G. (2012). "Determining the relationship between self-centered self-esteem and job enthusiasm in employed women of the household of the Ahwaz Relief Committee", Journal of Women and Society, Eighth Year, No. First, Spring 1396, pp. 37-56. (Persian)

Herbst, C. M. (2012). Footloose and fancy free? Two decades of single mothers’ subjective well-being. Social Service Review, 86(2), 189-222.

Jacoby, J. Ziarati, M. Shams, A. (2016). Factor Analysis of Solutions for Improving Job Capacity of Female Heads of Rural Households, A Case Study of Shirvan City. Quarterly Journal of Village and Development, 19, No. 4, Winter 2016, pp. 77-92. (Persian)

Jessor, R. (1987). “Problem – behavior theory, psychosocial development, and adolescent problem drinking”, British Journal of Addiction, 82, PP 331-342.

Khani, S. Khezri, F. Yari, K. (2017). Study of Social Vulnerability of Female Heads of Households and Headed Women in the Sultan Abad District of Tehran, Journal of Women's Development and Policy, Vol. 15, No. 4, Winter 2013, Pages 597-620. (Persian)

Korsangneh, M.  Amini, Y. & Kordzangnah, R. (2017). "The economic and social situation of women headed by households under the auspices of the Shushtar Relief and Welfare Organization (with emphasis on existing social policies)", Journal of Social Sciences, eleventh year, Number Two, Successive 27, Summer 1396, 267-294. (Persian)

Le Blanc, M. Charland, R. Cote, G. & Pronovost, L. (1980). Developpement psycho-social et evolution de la delinquance au cours de ladolescence. Montreal: Groupe de recherche sur linadaptation juvenile, Universite de Montreal.

Mohajeri Amir, S.  Moghradi, G . Badazar, M. (2016). "The Investigation of the Role of Social and Psychological Factors on the Empowerment of Rural Women Headed by Households Covered by the Relief Committee (Case Study: Abbas Abad City)", Iranian Journal of Agricultural Economics and Development , Volume 2, Issue 1, Pages 211-225. (Persian)

Nasseri, S. and Salarzahi, H. (2011). "The Impact of the Services of the Committee on Relief on the Empowerment of Female Heads of Households", Two Journalists for the Promotion of Shia Women, Ninth Year, No. 28, Spring 2012, pp. 233-217.

Raghfar, H. Soleimani, M. (2016). Empowerment and Poverty Reduction from Divorced Women and Wife of the Dead in the City of Soleil, Women's Quarterly in Development and Politics, Vol. 14, No. 1, 68-51. . (Persian)

Sadeqi, A. (2006). "Female Head of Households and Personal and Social Damage Against Them", Proceedings of the Second Conference on the Empowerment and Rehabilitation of Female Heads of Households, Department of Women's Affairs of the Municipality of Tehran, pp. 35-58. (Persian)

Satiabama, K. (2010). “Rural Women Empowerment and Entrepreneurship Development”. Research Scholar, Development of Political Science and Development Administration, Ganhigram Rural Institute, Dindigul District, April 2010.

Seyyed Mirzaei, M. Abdollahi, Z. & Kamrobi, K. (2011). "The Study of the Relationship Between Social Factors and Social Security of Female Heads of Households under Study: Women in Ilam City", Social Security Studies, New Volume, No. 28, Winter 2011, Pages 79-108. (Persian)

Shadi Taleb, J.  Garaei Nejad, A. (2004). Poverty of women headed by women, Journal of Women's Research, Volume 2, Number 1. Pages 49-70. (Persian)

Shahriyari, E. Sadeqmand, Z. Fatehizadeh, H. & Magicians, S. (2013). "Studying the Educational Needs of the Heads of the Employed Cultural-Education Household", Women's and Society Women's Quarterly Journal, Vol. 4, No. 3, p. 29-45 . (Persian)

Tofighian Far, A. Azizi, J. & Sayfouri, B. Behjati Asl, F.  Ghayed Ghiyyah, L. (2016). "Investigating the Relationship Between Self-Sufficiency Projects of the Imam Khomeini Relief Committee and Empowering Female Heads of Households (Case Study: Kohgiluyeh and ـBoyerahmad Province) »Journal of Women and Society, Summer 7, No. 2 Summer. Pages 89-113. (Persian)

 Wickrama, S. Lorenz, O. & Conger, D. Elder, H. & Abraham, T. Fang, A. (2006). Changes in family financial circumstance and the physical health of married and recently divorced mothers. Social Science & Medicine.63(1): pp 123-136