جامعه شناسی زن، ازدواج و خانواده در قرآن کریم به منظور ارائهی مدل خانوادهی قرآنی (مطالعه‌ی مفاهیم اجتماعی در قرآن کریم)
الموضوعات : فصلنامه زن و جامعهطاهره حسومی 1 , فاطمه نوشین فرد 2 , ملوک السادات حسینی بهشتی 3 , فهیمه باب الحوایجی 4 , نجلا حریری 5
1 - دانشجوی دکتری علم اطلاعات ودانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
2 - دانشیار گروه علوم ارتباطات ودانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دکتری زبان شناسی و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات،تهران، ایران
4 - دانشیار گروه علوم ارتباطات ودانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
5 - استاد گروه علوم ارتباطات ودانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: خانواده, ازدواج, زن, قرآن کریم, مدل مفهومی,
ملخص المقالة :
دف پژوهش حاضر، شناسایی مفاهیم اجتماعی قرآن کریم، با تأکید بر جامعه شناسی زن، خانواده و ازدواج به منظور ارائهی مدل خانوادهی موفق قرآنی میباشد.رویکرد پژوهش حاضر، از نوع آمیخته (کمی و کیفی) است. از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و نظریهای مبنایی است.دامنهی پژوهش حاضر، آیات اجتماعی قرآن کریم با موضوع زن، ازدواج وخانواده است بر همین اساس، تعداد 398 آیه انتخاب و ترجمهی آیات وارد نرم افزار اکسل گردید. تحلیل آیات با استفاده از کدگذاری باز و محوری انجام و مقولههای محوری در سه موضوع خانواده، ازدواج و زن تعیین شد. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان علوم قرآنی و جامعهشناسی است که به شیوهی گلوله برفی انتخاب شد. روایی پرسشنامه توسط 12 نفر از متخصصان علوم قرآنی و پایایی ابزار پژوهش با استفاده از آزمون آلفای کرنباخ مورد سنجش قرار گرفت و مقدار 87/0 حاصل شد. یافته های پژوهش نشان داد، از تحلیل آیات قرآن کریم در موضوع مورد مطالعه 30 مقولهی محوری، 302 مفهوم و 691 کد حاصل شد که به ترتیب در بخش خانواده با 13 مقولهی محوری ، 78 مفهوم و 300 کد، در بخش ازدواج 8 مقوله محوری، 64 مفهوم و 111 کد و در بخش زنان با 6 مقولهی محوری ،160 مفهوم و 280 کد منتج گردید. بیشترین کد حاصل شده در بخش خانواده بهدست آمد که در اصل ارائهی مدل مفهومی پژوهش حاضر هم تأکید بر همین موضوع دارد. همچنین تحلیل آیات نشان داد که بیشترین آیات در موضوع زنان با 206 آیه ، در موضوع خانواده با 145 آیه و در موضوع ازدواج با 47 آیه می باشد. رهاورد پژوهش حاضر پیوستگی آشکار و پنهان آیات قرآن کریم است که نشان دهندهی اهمیت نهاد خانواده در پیشرفتهای اجتماعی جوامع اسلامی است.
− Aghaei, S. S. & Taheri Bencharnari, R.( 2013). The attitude of young people to the impact of socio-cultural factors affecting the rising age of marriage. Journal of Sociological Studies of Iran, Third Year, No. 8, Spring. [In Persian]
− Ahmadi, A.A(1999) Principles of Education.tehran:publication. Publication of the Parents & Coaches Association
− Akhundi, M. B. & Ayazi S.A.N (2016). Social Concepts in the Qur'an based on the interpretation of the guidance.Qom. Institute of Gardening Books. [In Persian]
− Ayazi,S.M.A(2015). Social Thoughts in the Interpretation of Al-Mizan Journal of bayenat No.34,Quoted from http://www.golestanquran.ir/ Access date2017/16/06
− Fakhraei, S. & Portaqi, M.(2015). Sociological study of factors associated with late marriage of married youth over 30 years old in Bonab city. Journal of Sociology Studies. Seventh year, No 27, summer. [In Persian]
− Giddens, A 2009. Sociology. Soc. [In Persian] iology Translation: M, patience, Tehran, Ney publication.
− Hossein Beheshti, M. S.(2014). Word making, terminology and knowledge engineering.Tehran, Iran Research & Information Technology Research Center: Chapar. [In Persian]
− Hossein Beheshti, S. M.(2011). Method of harvesting from the quran. Tehran, Roozbeh Publication. [In Persian]
− Hosseini, B. Z. Alishahi Ghaleh Jouqi, A.(2010). The semantic domain of the word nisa in the Holy Qur'an. Journal of Women's Strategic Studies Thirteenth year, No 49. Autumn. [In Persian]
− Hosseini, D.(2003). Solutions for establishing healthy and constructive relationships in the family. Tehran Islamic Music Research Center, Amiran Printing House. [In Persian]
− Ibn Sina, Hussein bin Abdullah.(1982) Al-Shafa (Theology section. Research by ghanavati and saeed zaed. Qom,publication library of najafi.
− Janipour, M.& Lotfi, S. (2016). The role of the Holy Quran's ethical verses in the formulation of a personal and social guidance system. PhD thesis of Quran and Hadith Sciences of Imam Sadegh University (Quranic Quranic Research Quarterly). Dora 12, No. 2, Summer. [In Persian]
− Jokar, B.(2003). Marriage Identity. Tehran, Collaborator and coaches Publishers & Research Institutes. [In Persian]
− Katouzian, N.(1992). Family law, Bahman Barna Publications[In Persian]
− Massoudi, A.(2014). Book of social relations from the perspective of the Quran General Assembly of the Quran. Qom Dar al-Hadith publication. [In Persian]
− Navobinejad,S. (1992). Psychology of marriage and the formation of a family,Tehran: Parents & Coaches Association. [In Persian]
− Ritzer, G.(1995) Theories of sociology in contemporary times. Translation by Mohsen Solati; Tehran, Scientific publication. [In Persian]
− Roohazfa,F(2011). Family Comparison in Islam and the West.book of Strategic thoughts Woman and family, winter. [In Persian]
− Rouhani Mashhadi, F. (2013) The Social Role of Women Compared to Men: From the View of the Quran and Traditions. Period, 6th issue, No 4 winter. [In Persian]
− Rouhani Mashhadi, F. (2014). The Social Role of Women Compared to Men: From the View of the Qur'an Traditions in the culture and the arts. Period 6, No 4 winter. [In Persian]
− Sadr Tabatabai, F.(2012). Definition of the family from the perspective of the Quran.Qom,Ahl al-Bayt Institute for Research and Publishing. [In Persian]
− Sotoudeh,H. A ( 2005). Sociology of Social Issues of Iran. Tehran, Neday Ariana ,publication. [In Persian]
− Tabarsee, Fazl ibn Hasan (1984). General Assembly of the Quran.Beirut: Daralamarrof Publishing. [In Persian]
− Tabatabai Hakim, A.(2012). Family from the perspective of the Quran,Tehran,Quranic Organization of the Academies of the Country.Retrieved from www.istka.ir) Available on 2018/25/01. [In Persian]
− Taheri, M. (2011).Study of Conceptual Relationships in Quranic Vocabulary.Master of Science,Faculty of Humanities Payame Noor Tehran
− Verpashti, M.(2012) Family status from the perspective of Islam and the West.Retrieved from site http://rasekhoon.net. available on February 3, 2013.
− Homn, H.A. (2006). qualitative research Practical Guide, Tehran, studying the
books of Social Sciences (left), First Edition
− Nikmanesh, Ibrahim (2013) Conceptual Model, Prerequisite for Designing the Iranian Islamic Family Model (How to Achieve Progress and Justice Map with Emphasis on the Comprehensive Family Map (Strategic Thinking, Women and Family book)
− Fathi, Elham and others (2016) Presentation of a Satisfactory Marriage Model in Iranian Culture: A Study on the Data Theory Foundation. The Scientific Journal of Psychological Health, Vol. 10, No. 2, Summer
− Sharifi, Enayatullah, Lotfi, Mehrali (2014) Family Life Style in the Quran and the Sunni Leaders of the Imam (AS) Quranic Studies Research Quarterly, No. 14, Autumn
− Sadeghi, Masoud (2014) Developing a Healthy Family Model Using Exploratory Blend Research Methodology Family Psychology Quarterly, Volume One, Number one
− Krippendorf, Content Analysis Methodological Principles, Translation by Hooshang Nayebi, Tehran NashreNay 2004.
− Lawrence Bardon, Content Analysis, Translation by Maliheh Ashtiani, Tehran: Shahid Beheshti University, 1996.
− Holesti, LJR, Content Analysis in Social Sciences and Humanities, Translation Nader Salarzadeh Amiri, Tehran: Allameh Tabatabaei University, 1994.
− Panahi, Ali Ahmad (2010); Role of Involvement in Religious Teaching in Family Education, Moral Knowledge. [In Persian]
− Bahrami, Mohammad (2006); An Introduction to Family Sociology in the Quran, Quranic Studies Quarterly, .4[In Persian]
− Safoorai Parizi, Mohammad Mehdi (2009); The Effectiveness of Adhering to the Islamic Ethics in Family Efficiency, Moral Knowledge, 91-118. [In Persian]
− Javiani, Hodjatalah (2010); The Effect of Islamic Mystical Issues on the Family, Special Issues of Islamic Studies, 85-109,4. [In Persian]
− Zarean, Mansoureh (2013) Family success and the influence of the directional family in that quarterly Journal of the Social and Family Women and Family Council of the, 15, No 59, Spring. [In Persian]
_||_