علت‌شناسی بزه‌دیدگیِ زنان در شبکه‌های اجتماعی؛ مطالعه‌ی موردی شبکه‌ی اجتماعی فیس‌بوک

الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه

محمد علی حاجی ده آبادی ¹ (دانشیار حقوق جزا و جرمشناسی دانشگاه قم، قم، ایران.)
احسان سلیمی ² (دانشجوی حقوق کیفری و جرمشناسی دانشگاه قم، قم، ایران)

تاريخ الإرسال : 24 الخميس , ربيع الأول, 1436 تاريخ التأكيد : 18 الإثنين , ربيع الأول, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الخميس , ربيع الأول, 1440

الکلمات المفتاحية: بزه‌دیده مقصر, فیس‌بوک, جرم سایبری, عمومی‌شدن بزهکاری, زنانه شدن بزه‌دیدگی,

ملخص المقالة :

     در آغاز هزاره‌ی سوم، بزهکاری و بزه­دیدگیِ سایبری به‌عنوان یکی از جدی‌ترین چالش­های دستگاه عدالت کیفری مطرح شده است. مطالعات بزه‌دیده شناسی در بستر سایبر، نشان می‌دهد که زنان، ازجمله «آسیب‌پذیرترین اقشار» در فضای مجازی هستند. آنچه بر نگرانی‌ها می‌افزاید این است که با پیدایش و رواج شبکه‌های اجتماعی، به‌صورت تصاعدی بر رشد بزه­دیدگی زنان افزوده‌ شده است. مقابله با بزه­دیدگی زنان در شبکه‌های اجتماعی، درگرو علت شناسی دقیق مسئله و اتخاذ تدابیر مناسب برای مقابله و حذف عوامل جرم‌زا است. این پژوهش با روش کیفی و با ابزار مصاحبه و مشاهده، به شناسایی بخشی از علل و عوامل بزه­دیدگی زنان در یکی از شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب در ایران (فیس‌بوک) پرداخته است. جامعه­ی­ آماری تحقیق شامل 12 کاربر زن که مکرراً در شبکه­ی اجتماعی مذکور، مورد بزه واقع شده­اند، می‌باشد. برای افزایش روایی تحقیق، برآیندهایِ به دست آمده از مصاحبه در شش پروفایل آزمایشی در شبکه­ی فیس­بوک، مورد راستی آزمایی قرار گرفت. یافته­های این پژوهش نشان می دهد که سبک زندگی و نحوه­ی تعاملات و انتخاب‌های یک کاربر زن و فشار اجتماع بر او با میزان بزه­دیدگی وی ارتباط دارد. همچنین جایگاه اجتماعی کاربران زن، رابطه­ی معنادار و معکوسی با بزه‌دیده شدن آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی دارد.

المصادر:

-       Aalipour, Hasan (2011), Information Technology Penal Law, Tehran, Khorsandi Publishing, First Printing. (Persian)

-       Abuzari, Mehrnoush (1395) Criminology of Cyber Crimes, Tehran, Publishing Mizan, First Printing. (Persian)

-       Aameli, saeed reza (2011) cyberspace, Tehran, Publishing Tehran University, First Printing. (Persian)

-       Bocij, P. (2003). Victims of cyberstalking: An exploratory study of harassment perpetrated via the Internet. First Monday. Retrieved on 28th June, 2010, from http://131.193.153.231/www/issues/ issue8_10/

-       BROADHURST, RODERIC AND JAYAWARDENA, KASUN (2011) Online Social Networking and Pedophilia: An Experimental Research “Sting” In: Cyber Criminology: Exploring Internet Crimes And Criminal Behavior, CRC Press.

-       Citron, K. D. (2009). Cyber Civil Rights. Boston University Law Review. Vol. 89:61.

-       Frith, Emily (2017) social media and children mental health: a review of the evidence, educational policy institute.

-       darbandi Farahani, Elham (2012), The criminal approach to cybercrime, Master's Thesis for Criminal Law and Criminology, University of Moody.

-       Haji deh abadi, mohammad ali, salami, ehsan (2016) Generalization of cybercrime, collection of articles international conference on: restorative justice & crime prevention, Tehran, publishing mizan. (Persian)

-       Halder, D. And Jaishankar, K. (2010) Cyber Crime and Victimization of Women: Laws, Rights, and Regulations. Hershey, PA, USA: IGI Global.

-       Herath, T, rao, H.r upadhyaya, s. (2012) internet crime: how vulnerable are you? Do gender social influence and education play a role in vulnerability? Psychology of cybercrime business science reference.

-       Hindelang, M. J. Gottfredson, M. R. & Gaffalo, J. (1978). Victims of Personal Crime: An Empirical Foundation for a Theory of Personal Victimization. Cambridge, MA: Allinger.

-       Holtfreter, k. M. D. reisig, and T.C. Pratt (2008) law self -control, routine activities, and fraud victimization, criminology and Criminal Justice, 46, 1.

-       Javan jafari, abdoreza, shahideh, farhad (2013) The Role of Women Victims of Sex Crimes, Criminal Law Research, vol.7. (Persian)

-       Kafashi, majeid. Pirjalili, Zahra. (2015) Spending Leisure Time in Women in Virtual Space (Tehran, 1394) Journal of Women and Society. Special Issue, pp.105-122. (Persian)

-       Karmen, A. (2007) Crime Victims, an Introduction to Victimology. Wadsworth Publishing.

-       Kordealivand, ruhdien, mohammadi, Mehdi, mirzaee, mohammad (2017) The typology of cybercrime in computer crime law, The first national cybercrime combating conference, Tehran, cyber police press. (Persian)

-       Langos, Colette (2013) Cyberbullying, Associated Harm and the Criminal Law (PhD Thesis, University of South Australia, 2013), 55–60.

-       McFarlane, L. & Bocij, P. (2005). An exploration of predatory behaviour in cyberspace: Towards a typology of cyber stalkers. First Monday, 8. Retrieved from http://fi rstmonday.org

-       McKim, J. (2006, July 12). Pimp pleads guilty to prostituting minor. Orange County Register. Retrieved from http://www.ocregister.com/ocregister/news/atoz/  article_1209170.php

-       McQuade, S. C. (2006). Understanding and managing cybercrime. Boston, MA:

-       Pearson/Allyn and Bacon.

-       Marcum, Catherine, D. (2011), “Adolescent Online Victimization and Constructs of Routine Activities Theory”, In: Jaishankar, K. (Ed), Cyber Criminology: Exploring Internet Crimes and Criminal Behavior, CRC Press.

-       Mitchell, K. Finkelhor, D. & Wolak. J. (2007). Youth internet users at risk for the more serious online sexual solicitations. American Journal of Preventive Medicine, 32.

-       Mokhtari, Maryam & malek ahmadi, hakimeh, (2017) Pornography and hyper-reality, Culture strategy, vol.38. (Persian)

-       Mustaine, E. And Tewksbury, R. (1998) Predicting Risks of Larceny Theft Victimization: A Routine Activity Analysis Using Refined Lifestyle Measures, Criminology, Vol. 36.

-       SHICK CHOI, KYUNG (2011) Cyber-Routine Activities: Empirical Examination of Online Lifestyle, Digital Guardians, and Computer-Crime Victimization, Cyber Criminology: Exploring Internet Crimes And Criminal Behavior, CRC Press.

-       Petrocelli, J. (2005). Cyber Stalking, Law & Order, Vol. 53, NO.12.

-       Sadebeek, liave (2004). Internet ethnography: online and offline, international journal of qualitative method, vol,3, no.2

-       Sanders, T. (2010). The sex industry, regulation and the internet. In Jewkes, Y. & Yar, M. (Eds.), Handbook of Internet crimes (pp. 302–319). Cullompton, UK: Willan.

-       Van Wilsem, J. (2011) Worlds Tied Together? Online and Non-Domestic Routine Activities and Their Impact on Digital Threat Victimization, European Journal of Criminology, Sage.

-       Williams, Matthew (2012), Virtual criminal: Crime, Deviation and Online Regulation, Translated by: Amir Hossein Jalali Farahani and Mahboubeh Monfared, Under the Supervision of Ali Hossein Najafi Ebrahbandadi, Tehran: Size, First Edition. (Persian)

-       Willard, Nancy (2007), Cyberbullying and Cyberthreats: Responding to the Challenge of Online Social Aggression, Threats and Distress (Research Press, 2007),

-       Yucedal, B. (2010) Victimization in Cyber Space: An Application of Routine Activity and Lifestyle Exposure Theories. Available In: https://etd.ohiolink.edu/rws_etd/ document/ get/kent1279290984/inline

-      Zararkh, Ehsan, (2010) Cyber Victims, Journal of Legislation and Strategy, No. 64. (Persian)