فرا روش پژوهشهای انجام شده در حوزه تاب آوری کلان‌‌شهرهای ایران
اسماعیل علی اکبری
1
(
استاد گروه جغرافیای دانشکاه پیام نور،تهران،ایران
)
شاه بختی رستمی
2
(
دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌‌‌ریزی شهری، دانشگاه پیام‌‌نور، ایران
)
محمد وهابی
3
(
دانشجوی دکتری جغدافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: تاب‌آوری, تاب‌آوری شهری, فرا روش, کلان‌‌شهرهای ایران,
ملخص المقالة :
تاب‌آوری شهری می‌تواند به عنوان توانایی سازگاری سیستم‌ها در برابر تغییرات، بدون فروپاشی در زمان سوانح مطرح گردد. تاب‌آوری به دلیل پویا بودن واکنش جامعه در برابر مخاطرات، نوعی آینده‌نگری است و به گسترش گزینش‌های سیاسی برای رویارویی با عدم قطعیت و تغییر کمک می‌کند. امروزه تاب‌آوری کلانشهرها به‌عنوان یکی از چالش‌‌های بزرگ جهانی در قرن بیست‌‌ویکم تبدیل شده‌است؛ از‌‌این‌‌رو ضرورت و لزوم توجه به تاب‌آوری کلانشهرها در دهه‌های اخیر جای خود را در ادبیات علمی کشور باز کرده است و در این زمینه تلاش‌های بسیاری در عرصه‌های پژوهشی در قالب رساله، پایان‌نامه، مقالات پژوهشی و همایشی صورت گرفته‌است. این مقاله، با هدف آسیب‌‌شناسی فرا روش پژوهشهای تاب آوری در مقیاس کلان‌‌شهرهای ایران صورت گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف، توسعه‌‌ای و از نوع تحلیل محتواست و بر مبنای روش، جزو تحقیقات کیفی است. از منظر روش جمع‌‌آوری اطلاعات در زمرۀ پژوهشهای اسنادی است. جامعۀ آماری پژوهش، پژوهشهای داخلی صورت‌گرفته در زمینۀ تاب‌آوری کلان‌‌شهرهای کشور است که گزارش آن‌‌ها در بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran) یا پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) نمایه شده‌است. با استفاده از روش نمونه‌‌گیری هدفمند، تعداد 84 پژوهش مرتبط انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته‌‌های حاصل از فرا روش پژوهشهای انجام‌یافته، نشان داد که 96 درصد از پژوهشها دارای هدف که بیشتر در راستای توصیف آمار پایه انجام گرفته بودند، 60 درصد از آن‌‌ها اتکاء صرف به سؤالات و در سوی دیگر، 77 درصد از پژوهشها فاقد فرضیه بودند که این به‌تنهایی یک نقطۀ ضعف اساسی به‌شمار می‌‌رود. حصول چنین نتایجی خود حاکی از نپرداختن طرح پژوهشگر به بنیان‌‌های فلسفی و رویکردهای پژوهش است که ضروری است در پژوهشهای آتی با دقت بسیار بالا مورد توجه قرار بگیرد.
