تحلیل فضایی ابعاد تابآوری منطقهای در برابر بلایای طبیعی در استان آذربایجان شرقی با تاکید بر شهر مرند
الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
ابراهیم تقوی
1
(دانشجوی دکتری گروه جغرافیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل ایران)
رسول صمدزاده
2
(دانشیار گروه جغرافیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل ایران)
محمدتقی معصومی
3
(استادیارگروه جغرافیا، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل ایران)
الکلمات المفتاحية: کریجینگ, مرند, مخاطرات, تابآوری منطقهای, روش پرامیتی,
ملخص المقالة :
امروزه حوادث و بلایای طبیعی بیش از پیش جوامع انسانی را تهدید میکنند که در صورت نداشتن آگاهی و آمادگی، صدمههای جبرانناپذیری بر زندگی انسانها، اعم از حوزههای سکونتی و دیگر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، نهادی و کالبدی-محیطی دارد. هدف از این پژوهش تحلیل فضایی تابآوری منطقهای در برابر مخاطرات طبیعی در شهرستانهای استان آذربایجان شرقی است. روش تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت جزو تحقیقات توصیفی - تحلیلی است. بهمنظور جمعآوری اطلاعات از روش کتابخانهای استفاده شده است. در راستای انجام تحقیق از 25 شاخص در قالب 5 متغیراجتماعی،اقتصادی، بهداشتی و درمانی،خدماتی و زیرساختی و محیطی، استفاده گردیده است. در این پژوهش بهمنظور وزن دهی شاخصها از تکنیک دلفی و بهمنظور تحلیل دادهها در راستای سطحبندی شهرستانهای استان از تکنیک پرامیتی استفاده گردیده است.همچنین بهمنظور تحلیل تاب آوری فضایی استان آذربایجان شرقی از روش کریجینگ و نرمافزارArc - Gis بهرهگیری شده است.نتایج پرامیتی نشان داد شهرستانهای جلفا، مرند و تبریز در از نظر تاب آوری رتبههای اول تا سوم هستند. همچنین نتایج تحلیل کریجینگ نشان داد وضعیت تابآوری مناطق موردمطالعه در نواحی شمال شرق و جنوب غرب استان در وضعیت نامناسب و نواحی مرکزی در وضعیت متوسطی قرار دارند و در مناطق شمال غرب در وضعیت بهتری هستند. و ارزیابی کلی نشاندهنده وضعیت تابآوری بهتر نواحی مرکزی مانند شهرستان تبریز وبستانآباد و مرند است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بیش از 31.3 درصد از مساحت ساخته شده شهر مرند در برابر زلزله آسیبپذیری زیادی دارند که مساحتی برابر با 28.5 هکتار را شامل می شود. این مناطق در مرکز شهر و غرب شهر گسترده شده اند.