عملکرد زیست محیطی مناطق 22 گانه کلانشهر تهران براساس رویکرد شهر سبز
الموضوعات :
فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
مهدی جیررودی
1
,
رحیم سرور
2
,
مهرداد نوابخش
3
1 - دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد گروه جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
تاريخ الإرسال : 04 الأربعاء , ذو الحجة, 1442
تاريخ التأكيد : 28 السبت , جمادى الأولى, 1443
تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444
الکلمات المفتاحية:
عملکرد زیست محیطی,
مناطق 22 گانه کلانشهر تهران,
رویکرد شهر سبز,
آنتروپی و تاپسیس,
ملخص المقالة :
شهرنشینی دومین انقلاب تاریخ بشر، سبب شکل گیری شهرهایی شده است که امروزه بعنوان عاملان اصلی ناپایداری در جهان، دچار تاثیرات عمیقی در روند توسعه شده اند و چالش های زیست محیطی، تاثیرات منفی زیادی بر کارآیی و عملکرد توسعه آنها داشته است. کلانشهر تهران بعنوان پایتخت و بزرگترین شهر کشور، در دهه های اخیر شاهد دگرگونی های متعددی بویژه در عرصه زیست محیطی بوده و الگوی توسعه شهری و روند آن در این کلانشهر، بیش از آن که متأثر از نتیجه عملکرد یک مدیریت منسجم باشد، بیشتر حاصل فشارهای فزآینده عوامل مختلفی است که الگوی شهری حاضر را رقم زده است. ازاینرو جهت برون رفت از پیامدهای مخرب الگوها و رویکردهای سنتی و متفاوت توسعه در تهران، بکارگیری رهیافت های سازگار با محیط زیست همچون رویکرد شهر سبز؛ در روند توسعه و دستیابی به توسعه پایدار شهری در این کلانشهر، اهمیت بسزایی دارد. پژوهش حاضر از حیث نوع، نظری – کاربردی، از لحاظ روش مطالعه، توصیفی – تحلیلی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات، پیمایشی – کتابخانه ای و از طریق پرسشنامه و جامعه آماری آن شامل 50 نفر از اساتید و متخصصان برنامه ریزی شهری می باشد. هدف از این پژوهش بررسی عملکرد زیست محیطی مناطق 22 گانه کلانشهر تهران و رتبه بندی مناطق مذکور براساس رویکرد شهر سبز، معیارها و شاخص های آن و در نهایت ارائه راهکارهای موثر جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری در مناطق مذکور می باشد. بنابراین با بهره گیری از روش آنتروپی به وزندهی 32 شاخص کمی در قالب 6 معیار پرداخته و سپس با استفاده از تکنیک تاپسیس، عملکرد زیست محیطی مناطق 22 گانه بوسیله رتبه بندی آنها، تعیین گردید. براین اساس، مناطق 22، 8 و 12 بترتیب در مطلوبترین و مناطق 6، 17 و 10 در نامطلوبترین وضعیت عملکرد زیست محیطی براساس رویکرد شهر سبز قرار داشته اند.
المصادر:
. African Green City Index. (2011). Assessing the environmental Performance of Africa’s major Cities, A Research Project conducted by the Economist Intelligence Unit, sponsored by Siemens, Retrieved from:
https://www.siemens.com/greencityindex.
Asian Green City Index. (2011). Assessing the environmental Performance of Asian’s major Cities, A Research Project conducted by the Economist Intelligence Unit, sponsored by Siemens, Retrieved from: https://www.siemens.com/greencityindex.
Dastmalchi, A., (2014). Green City and Sustainable Development, National Conference on Architecture and Sustainable Urban Landscape, Mehrazshahr International Institute for Architectural and Urban Studies, Mashhad, Iran, (In Persian).
European Green City Index. (2009). Assessing the environmental Performance of Europa’s major Cities, A Research Project conducted by the Economist Intelligence Unit, sponsored by Siemens, Retrieved from: https://www.siemens.com/greencityindex.
Firuzbakht, A., and Parhizkar, A., (2012). Strategies of urban environmental Structure with sustainable urban Development Approach (Case study: Karaj city). Human Geography Research (Geographical Research).80(44): 213 – 239. (In Persian).
Ghareh – Bakhsh, H., Malaei, M., Taghavi, L. (2020). Investigating the Interaction of Urban Management Indices on Iran's Global Environmental Performance Index (EPI). Quarterly Journal of Man and the Environment, 52: 35 – 48. (In Persian).
Hosseini, S.M., Rahnama, M.R., Ajzashokuhi, M., Kharazmi, O.A., (2019). Explaining the Scenarios of Achieving a Green City in the Metropolis of Mashhad, with a Futures Research Approach, Journal of Spatial Planning, Journal of Golestan University, 34(9):17 – 36. (In Persian).
Tehran Statistical Yearbook 2018& 2019.(2019&2020). Information and Communication Technology Organization of Tehran Municipality, data.tehran.ir. (In Persian).
Latin American Green City Index. (2010). Assessing the environmental Performance of Latin America’s major Cities, A Research Project conducted by the Economist Intelligence Unit, sponsored by Siemens, Retrieved from: https://www.siemens.com/greencityindex.
Moemeni, M., Jaafarnezhad, A., Sadeghi, Sh., (2011). Optimal Placement of Distribution Centers in the Marketing Process using mathematical Methods. Journal of Industrial Management (Management Knowledge).6(3): 129 – 148. (In Persian).
Mohammadi, J., and Kanaani, M.R., (2016). Analysis of the environmental Situation of Isfahan Metropolis in the Framework of the Green City Approach, Journal of Space Geography, Islamic Azad University, Ahar Branch, 17(58): 149 – 168. (In Persian).
Molaei Hashjin, N., Motamedimehr, A., Daneshnezafat, A., (2018). An Analysis of the Development of urban Areas of Rasht using TOPSIS and Shannon Entropy Techniques. Quarterly Journal of Geographical Engineering of the Land. 2(4): 1 – 14. (In Persian).
Razzaghian, F. (2012), ecological Analysis of urban Parks (Case study: Mashhad), Ecology, 38(64): 155 – 168. (In Persian).
Sadjadi, Zh., Afrasyabi – Rad, M.S., Tavakkolinia, J., Yusefi. H. (2019). Analysis of global environmental indicators with the approach of sustainable development in Tehran. Quarterly Journal of Human Geography Research, 50(4): 907 – 927. (In Persian).
Salehi, M., Musazadeh, H., Khodadad, M., (2017). Leveling of Tehran metropolitan areas in terms of sustainable development indicators using factor and cluster analysis. Journal of Architecture and Sustainable City. 5(1):75-90. (In Persian).
Salehi - Bormi, M., Noori Kermani, A., Rezaee, A.A., (2018). Evaluation of environmental Performance of Tehran Municipality based on Green City Indicators. Quarterly Journal of Urban Management Studies .10(33): 1 – 15. (In Persian).
Sasanpur, F., and Noruzi, S., (2016). Sustainability of urban Areas with Green City Approach (Case study: 22 districts of Tehran metropolis), Geography (Quarterly Journal of the Iranian Geographical Society), 14(50): 309 – 326. (In Persian).
Sasanpur, F.,Tavvalaee, Y., Jaafari – Asadabadi, H., (2014). Liability of cities for sustainable urban development (Case study: Tehran metropolis), Geography (Quarterly Journal of the Iranian Geographical Society), 12(42):129 – 157. (In Persian).
Sasanpur, F., (2010). Fundamentals of Sustainability of Metropolitan Development with Emphasis on Tehran Metropolis. Tehran Urban Planning and Research Center's Press. Retrieved from: https://rpc.tehran.ir. (In Persian).
Shaabani, M., Alavi, S.A., Meshkini, A., Salman Mahini, A., (2019). Spatial Evaluation of Urban Environment with Green City Approach (Case Study: Tehran Metropolis). Human geography research (scientific – research). 51(1): 111 – 127. (In Persian).
Simarmata, H. A., Dimastanto, A., and Kalsuma, D., (2012). Implementing Green City Concept in Secondary Cities: Challenges for Spatial Planning Process, Jakarta: University Of Indonesia.
Stockholm Winner 2010 .(2015). Stockholm – The first European Green Capital, Retrieved from: http://ec.europa.eu.
Tabibian, M., Afshar, Y., Shahabi Shahmiri, M., (2015). Comparative Assessment of environmental Status of Tehran with 22 Asian Cities based on Green City Approach Indicators. Quarterly Journal of Architecture and Urban Planning Armanshahr. 15(8): 329 – 343. (In Persian).
Tehran Municipality, Deputy of Urban Planning and Development. (2018). (In Persian).
United Nations Human Settlements Programme (UN-HABITAT). (2015), International Guidelines on Urban and Territorial Planning, UN-Habitat press.
US and Canada Green City Index. (2011). Assessing the environmental Performance of US and Canadian’s major Cities, A research project conducted by the Economist Intelligence Unit, sponsored by Siemens, Retrieved from: https://www.siemens.com/greencityindex.
_||_
