راهبرد بازآفرینی شهر خلاق با محوریت بافت تاریخی فرهنگی شهر با استفاده از روش تاپسیس مطالعه موردی: کلانشهر تبریز

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

علیرضا محمدی کوچه باغ ¹ , علی فتحی ² , حسین نظم فر ³ , محمدتقی معصومی ⁴

1 - دانشجوی دکتری، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، ایران
2 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، اردبیل، ایران
3 - استاد، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
4 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، اردبیل، ایران

تاريخ الإرسال : 17 السبت , جمادى الثانية, 1442 تاريخ التأكيد : 19 الأربعاء , ربيع الثاني, 1443 تاريخ الإصدار : 10 الثلاثاء , شعبان, 1445

الکلمات المفتاحية: "شهر خلاق", "برنامه ریزی خلاق", "بافت تاریخی", "تاپسیس", "تبریز",

ملخص المقالة :

شهرهای قرن بیست و یکم با سرعت بسیار زیادی در حال دگرگونی در شکل و اندازه خود می‌باشد. این دگردیسی در قرن حاضر باعث شتابزدگی رشد شهری بدون برنامه ریزی برای اصلی ترین عنصر شهر یعنی انسان شده است. اما آیا شهرها توانسته‌اند به تناسب این افزایش جمعیت، خود را وفق دهند و نیازهای انسان ساکن در بطن خود را جوابگو باشند. شهرهای امروز ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده بلکه بیش از سایر کشورها گاه درگیر این موضوع بوده است. از لحاظ تاریخی، خلاقیت همواره نیروی محرک شهرها بوده و شهرها به لحاظ وجود خلاقیت تداوم حیات داشته‌اند. شهر خلاق مکانی برای رشد خلاقیت افراد و فضایی باز برای پیشرفت و سرمایه گذاری خلاق و ایجاد رشد خلاق شهری در بستر آرامش و آسایش برای آینده‌گان است. شهر خلاق به دنبال زدودن خمودگی از فضاهای شهری است که انسان را با سرعت سرسام آوری به سمت پرتگاه زوال شهری و انسانی سوق می‌دهد. در این پژوهش دیدگاه فلوریدا در رابطه با شاخص‌های خلاقیت شهری با استفاده از 384 پرسش نامه که با استفاده از روش لیکرت طراحی شده است؛ ابتدا با روش SPSS مورد تحلیل قرار گرفت؛ برای وزن دهی شاخص‌های خلاقیت، مدل تحلیل شبکه‌ای ANP در نرم‌افزار Super Decision و برای تحلیل متغیرهای شاخص‌های خلاقیت شهری از مدل تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس استفاده شد. ننایج نشان دهنده می‌دهد، با توجه به شاخص‌های دیدگاه فلوریدا، منطقه تاریخی فرهنگی هشت کلانشهر تبریز با امتیاز 9313/0 در مقدار CLi مدل تاپسیس دررتبه یک قرار دارد. نتایج حاصل از آنالیز پرسش نامه‌ها نیز نشان داد که منطقه تاریخی فرهنگی هشت کلانشهر تبریز با امتیاز 7941/3 در رتبه نخست مناطق شهری قرار گرفته است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت در شاخص های مورد بررسی پژوهش، منطقه تاریخی فرهنگی کلانشهر تبریز در رتبه نخست در میان سایر مناطق جای گرفته است.

المصادر:

1. Amelhelali, Bahram., Saeideh Zarabadi, Zahra., Dolatabadi, Fariborz. (2018). Exploring the Foundations of Creating a Creative City in Areas of Neyshabur city. Journal of Research and Urban Planning, 10(38), 123-132 [In Persian].


2. Ashtari, Hasan, Mahdnezhad, Hafez. (2014). Creative City, Creative Class. Tehran: Tisa Publications [In Persian].


3. Balioti, Vasiliki., Tzimopoulos, Christos., & Evangelides. Cristos. (2018). Multi-Criteria Decision Making Using TOPSIS Method Under Fuzzy Environment. Application in Spillway Selection, Proceedings 2018, 2, 637; doi:10.3390/proceedings2110637


4. Bochani, Mohammad Hossein., Gaderi, Ali. (2018). State of the Worlds Cities, Urban Prosperity. Tehran: Tehran University Publications.


5. Borger, David. (2008). The Power of Persuasion: How to Build a Creative City. Arts and Public Life Lecture


6. Dehgani Sufi, Masoud., Ghobadian, Barat., Najafi, Gholamhassan., Sabzimaleki, Mohammad Reza., Yousaf, Talal. (2015). Topsis Multi-Criteria Decision Modeling Approach for Biolubricaant Selection for Toe-Stroke Petrol Engines, Energies 2015, 8, 13960–13970; doi:10.3390/en81212408 [In Persian].


7. Eghbali, Naser., Beyk Babaei, Bashir., abdollahi, Vali., Hosseinzadeh, Mohammad., Hendi, Houshang. (2015). Investigating the Indicators of the Formation of a Creative City (Case Study: Tabriz City). Journal of New Attitudes in human geography, 8(1), 63-79


8. Florida, Richard. (2002). Bohemia and Economic Geography, Journal of Economic Geography, 55-71 [In Persian].


9. Florida, Richard. (2005). Cities and the Creative Class, Routledge (New York, London)


10. Florida, Richard., Mellander, Charlotta., King, Karen. (2015). The Global Creativity index 2015, Martin Prosperity Institute


11. Gertler, S. Meric., Florida, Richard., Gates, Gary., Vinodrai, Tara. (2002). Competing on Creativity: Placing Ontario’s Cities in Notrh American Context


12. Ghanbari, Abolfazl., Ghanbari, Mohammad. (2013). Assessing Spatial Distribution of Tabriz Parks by GIS (Compared Network Analysis and Buffering). Journal of Geography and Environmental Planning, 24(50), 223-234 [In Persian].


13. Glaeser, L. Edward., Scheinkman, A. Jose., Sheifer, Andrei. (1995). Economic growth in a cross-section of cities, Journal of Monetary Economics, 36(1), pp: 117-143


14. Hafeznia, Mohammadreza. (2008). An Introduction the Research Method in Humanities. Tehran: Samt Publications [In Persian].


15. Hall, Tim. (2013), Urban Geography. Translated by: Saeli.Alireza., Amirhajlu, Elham., Zanganeh., Abolfazl. Tehran: ACECR publications.


16. Hamurcu, Mustafa., Eren, Tamer. (2020). Strategic Planning Based on Sustainability for Urban Transportation: An Application to Decision-Making, Sustainability 2020, 12, 3589


17. Hosseini, Ali., Golipour. Yaser., Mozaffari, Aazam. (2015). Analysis Creative City Indicators and its Relationship with Sustainable Urban Development (Case Study: Rasht city). The National Conference on Iranian-Islamic Architecture and Urbanism. Payame Noor University, Gilan, Rasht. Doi:30475/isau.2018.62058 [In Persian].


18. Hosseinpour, Ali., Gharib, Omid., Akbari Motlagh, Mostafa., Najafi, Mohadese. (2013). Creative City, Sustainable Economic. Tehran: Tahan Publications [In Persian].


19. Mohammadhadi., Hosseinpour, Ali. (2012). Creative City, Strategic Planning. Tehran: Tahan Publications [In Persian].


20. Kalantari, Behrang., Yarigholi, Vahid., Rahmati, Akbar. (2012). Public Space and Innovative City. Journal of Manzar, (19), 74-80 [In Persian].


21. Kalantari, Mohsen., Rajaei, Seyed Abbas., Fotoyhi Mehrabani, Bagher. (2016). Analysis of Iran Metropolises in Terms of Possessing Indices of Creative City. 4(4), 587-612 [In Persian].


22. Khaki, Gholamreza. (2009). Research Method with an Approach to Thesis Writing. Tehran: Baztab Publication [In Persian].


23. Khandani, Sakineh., Safarlouei, Mohammadali., Beygbabaye, Bashir. (2019). Spatial Analysis of urban Smart Growth indicators in middle Cities (Case Study: Marand City). Journal of Research and Urban Planning. 11(42), 181-194 [In Persian].


24. Khansefid, Mehdi. (2012). Creative City & Urban management. Journal of Manzar. 4(19), 92-95 [In Persian].


25. Khosravi, Neda. (2010). Creative Thought, Creative City. Journal of Shahrdariha, 11(100), 111-114 [In Persian].


26. Lamrani Alaoui, Youssef. (2019). Introduction to Multi Criteria Decision Making: TOPSIS Method, Islamic Financial Engineering Laboratory-IFE-Lab [In Persian].


27. Landry, Charles. (2006). The creative City a Toolkit for Urban Innovators, UK, ISBN-13: 978-1-85383-613-8 [In Persian].


28. Landry, Charles. (2008). The Art of City Making, London, First Published by Earthscan in the UK and USA


29. Landry, Charles. (2015). The Creative City. translated by: Mahmoud Abdullahzadeh. Tehran: Cultural research Bureau Publications [In Persian].


30. Landry, Charles. (2015). The origins & Futures of the Creative City. Translated by: Esfandyar heydaripoor & Farhang Mozaffar. Isfahan: Memarkhane bagh nazar Publications [In Persian].


31. Landry, Charles., Bianchini, Franco. (1998). The Creative City, published by Demos, Printed in Great Britain by EG Bond Ltd, ISBN 1 898309 167


32. Landry, Charles., Bianchini, Franco. (2015). The Ctreative City. Translated by: Abdolreza Hashemi & Behrad Farmahini Farahani. Tehran: Azarakhsh Publications [In Persian].


33. Maharati, Yagoub., Jalali, Azadeh. (2011). Conceptual Model of Entrepreneurship Development in creative City. Mashad: Mashad Ferdowsi University publication [In Persian].


34. Maleki, Saeid., Moradi Mafar, Samira., hoseinzadeh, Akbar. (2015). Prioritize Creative City Indicators using ANP Network Analytical Model (Case Study: 1 & 4 Zone of Zanjan City). Journal of Sustainable City, 2(1), 78-98 [In Persian].


35. Meshini, Abolfazl., Hatami Nezhad, Hosein., Mahd nezhad, Hafez., Parhiz, Faryad. (2014). The Creative City (A New Model for the Development of Knowledge-Based in the Field of Urban Management). Tehran: Arad Publications [In Persian].


36. Meshkini, Abolfazl., Mahdnezhad, Hafez., Parhiz, Faryad. (2013). Patterns of Transcendentalism in Uraban Planning. Tehran: Omid-e- Engheb Publications [In Persian].


37. Mollazadeh, Mehdi., Roustaei, Shahrivar. (2009). Electronic Municipality Role in Development Using Remote Estimation Data and Geographic System (Case Study: Marand). Journal of Modiriat Shahri, 33, 7-16[In Persian].


38. Mousavi, Mirnajaf. (2014). Ranking of Sardasht Neighborhoods in Terms of Moving Towards Creativity with Emphasis on the Realization of a Creative City with Using TOPSIS and ANP. Journal of geography and Territorial Spatial Arrangment, 4(10), 19-38 [In Persian].


39. Nazmfar, Hosein., Aftab, Ahmad., nezampoor, Nahid., Majnouni Toutakhane. (2016). Evaluate and Prioritize Urban Areas Based on creative City Indicators (Case Study: Sanandaj). Journal of Spatial Planning, 20(4). 259-286 [In Persian].


40. Nazmfar, Hosein., Alavi, Saeedeh., Eshgi chaharborj, Ali. (2017). Assessing the Availability of Urban Settlementin Ardabil Province from the Indicators of a Creative City. Journal of Geography and Environmental Planning, 28(2), 167-184 [In Persian].


41. Nezampoor, Nahid. (2015). Asses and Prioritize Areas of the City Based on Creative (Case Study: Sanandaj). M.A Thesis, University of Mohaghegh Ardabili, Faculty of Literature and humanities [In Persian].


42. O’Connor, Justin., Shaw, Kate. (2014). What Next for the Creative City, City, Culture and Society, 165-170


43. Omrani, Behrooz., Esmaili Sangari, Hosein. (2006). Historical Area of Tabriz, Tehran: Samira Publications [In Persian].


44. Plan and Budget Organization. (2016). A Comparative Study of the Cities of East Azarbaijan province in 1395. East Azerbaijan Management and Planning Organization publications [In Persian].


45. Pourahmad, Ahmad., Khaliji, Mohammadali. (2014). Capability of Analyzing Municipal Services by Using VIKOR Technique (Case Study: Bonab City). Journal of Spatial Planning. (4)2, 1-16 [In Persian].


46. Pratt, C. Andi. (2008). Creative cities: the cultural industries and the creative class, In press: for a special issue of Geografiska Annaler: Series B, Human Geography, 107-117


47. Rahimi, Mohammad., Mardali, Mohsen., Daha, Elham, Fallahzadeh, Abdolrasoul. (2013). Creative City (Theoretical Foundation and Indicators). Tehran Urban Research and Planning Center. Journal of City Knowledge, 196. 1-39 [In Persian].


48. Ratiu, Dan Eugen. (2013). Creative cities and/or sustainable cities: Discourses and practices, City, Culture and Society, 125–135


49. Rezaeiyan Garagozlou, Ali., Gaderi, Esmaeil., Mirabbasi, Ramazan. (2012). Creative City Planning. Tehran: Azarakhsh Publications[In Persian].


50. Saeidi, Hadi. (2010). Creative City. Journal of Shahrdariha, 11(100), 5-11 [In Persian].


51. Sasaki, Masayuki. (2010). Urban regeneration through cultural creativity and social inclusion: Rethinking creative city theory through a Japanese case study, Cities, 53-59


52. Scott, J. Allen. (2005). Creative cities: Conceptual Issues and Policy Questions, Journal of Urban Affairs 28(1), 1-17


53. Shabani, Amirhossein., Izadi, Mohammadsaeid. (2014). Anew Approach to Creative Urban Regeneration. Journal of Nagsh-e-Jahan, 4(2), 54-63 [In Persian].


54. Shafie, Zahed. Farrokhiyan, Firouzeh. Mirgadr, Leyla. (2-14). Isfahan as a Creative City of Handicrafts with Approach Tourism Development. Journal of Geographi. 12(43), 251-287 [In Persian].


55. Tibbalds, Francis. (2008). Making People-Friendly Towns- Improving the public Environmental Towns and Cities, translated by mohammad Ahmadinezhad. Isfahan: Khak Publications.


56. (2019). Voices of the City, UNESCO Paris (France) [In Persian].


57. Vickery, Jonathan. (2011). Beyond the Creative City- Cultural Policy in an Age of Scarcity, Centre for Cultural Policy Studies, University of WARWICK, Birmingham


58. Elsa, (2013), Creatives in the city: Urban Contradictions of the Creative City, Journal of Science Direct, City, Culture and Society 4 (2013) 57–63


59. Wiktor-mach, Dobroslawa., Radwansk, Piotr. (2016). The Idea of Creative City (The Urban Policy Debate), Translated by: Vadaye kheyri, Roghayyeh., Dorostkar, Ehsan., Shahbazi, shaghayegh. Tehran: Tahan publications [In Persian].


60. Zarrabi, Asghar., Mousavi, Mirnajaf., Bageri Kashkouli, Ali. (2014). Assessing the Feasibility of a Creative City (Case Study: Yazd City). Journal of Geography and Urban Space Development. 1(1), 1-17 [In Persian].