ارزیابی ابعاد حکمروایی مطلوب شهری در کلانشهرهای ایران با رویکرد آینده‌پژوهی (نمونه موردی: کلانشهر رشت)

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

صادق صادقپور ¹ (دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران)
بختیار عزت پناه ² (استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران)
نادر زالی ³ (دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان)

تاريخ الإرسال : 18 السبت , رجب, 1443 تاريخ التأكيد : 13 السبت , شوال, 1443 تاريخ الإصدار : 10 الثلاثاء , شعبان, 1445

الکلمات المفتاحية: مدیریت شهری, تکنیک دلفی, آینده پژوهی, حکمروایی خوب شهری, کلانشهر رشت,

ملخص المقالة :

این پژوهش به بررسی حکمروایی مطلوب شهری در کلان‌شهر رشت با رویکرد آینده‌پژوهی پرداخته است. در این مطالعه، ابعاد مختلف حکمروایی شهری ارزیابی و عوامل کلیدی شناسایی و رتبه‌بندی شدند. ابتدا با استفاده از تکنیک دلفی و نظرخواهی از 30 کارشناس، مهم‌ترین عوامل کلیدی حکمروایی شهری و شاخص‌های اجماع و قطعیت،‌ اولویت و اهمیت شناسایی شدند. سپس 53 پیشران کلیدی برای تحلیل در نرم‌افزار Micmac تعیین شد. این پژوهش کاربردی و از نظر روش‌شناختی توصیفی ـ تحلیلی است و به شفافیت و پاسخگویی در فرآیندهای برنامه‌ریزی شهری می‌پردازد. بر مبنای 2714 ارزش محاسبه شده در ماتریس اولیه اثرات متقاطع، 836 مورد دارای تاثیرگذاری زیاد، 1357 مورد دارای تاثیرگذاری متوسط و 472 مورد دارای تاثیرگذاری کم و 49 مورد بی‌تاتیر ارزیابی شده‌اند. ارزیابی وضعیت اثرگذاری و اثرپذیری عوامل کلیدی نشان می‌دهد که ۳ پیشران ارائه داده‌های شفاف از مباحث فنی و اجرایی (P1)، پاسخگویی شوراها و تشریح برنامه‌ها و طرح‌های توسعه شهری (J1) و انتخاب و شایسته سالاری در انتخاب مدیران شهری (P6)، در رتبه نخست تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم و 3 پیشران درخوا‏ست مدیران شهری از شهروندان به منظور مشارکت در امور (L5)، رویکرد عدالت محوری مدیران شهری در مسائل گوناگون شهر (L6) و تاثیر شبکه‏های اجتماعی در مشارکت نهادهای مدنی، تعاونی‏ها و بخش خصوصی‌ (T1) در رتبه نخست اثرپذیری مستقیم و غیرمستقیم قرار گرفته‌اند.  با توجه به قرابت سناریوها و مجموع 221 وضعیت حاکم بر صفحه سناریو تعداد 116 حالت و 52.48 درصد وضعیت مطلوب، تعداد 64 حالت و 28.95 درصد در حالت ایستا و تعداد 41 حالت و 18.55 درصد وضعیت بحرانی را نشان می‌دهد. هم‌چنین، از میان 14 سناریوی باورکردنی حکمروایی مطلوب، تعداد ۱۰ سناریو با وضعیت مطلوب وجود دارد.

المصادر:

References

1- Arbabi Sabzevari, A., Ghasempour, A. (2020). An Analysis of the Position of Good Urban Governance and Its Role in Urban Planning Management System (Case Study: Ahvaz Municipality), Quarterly Journal of New Research Approaches in Management and Accounting, Fifth Year, No. 55, Volume 4, pp. 42-18. [In Persian].

2- Alcamo, J. (2008). Developments in Integrated Environmental Assessment, Developments in Integrated Environmental Assessment, Vol.2, pp.123–150.

3- Arnold, M., De Cosmo, S., (2015). Building Social Resilience, Protecting and Empowering those most at risk, International Bank for Reconstruction and Development / International Development Association or The World Bank, www.worldbank.org.

4- Asongu, S. A., Agboola, M. O., Alola, A. A., & Bekun, F. V. (2020). The criticality of growth, urbanization, electricity and fossil fuel consumption to environment sustainability in Africa. Science of the Total Environment, 712, 136376.

5- Autero, P. (2019). Futures for Everyone. Intersectionality and its Value for Futures Studies. Coolest Student Papers at Finland Futures Research Centre 2018–2019, 7.

6- Baghban Khiabani, S., & Ajza Shokouhi, M. (2021). Applying a Futuristic Approach to Understand the Factors Affecting Sustainable Urban Development in Mashhad (Case Study: Disticts 1 and 2). Physical Sacial Planning, 8(3), 25-40. [In Persian].

7- Bettencourt, L. M. (2020). Urban growth and the emergent statistics of cities. Science Advances, 6(34), eaat8812.

8- Bhaduri, S. (2020). Unit-2 Urban Management and Management of Urban Services. New Delhi: Indira Gandhi National Open University.

9- Broccardo, L., Culasso, F., & Mauro, S. G. (2019). Smart city governance: exploring the institutional work of multiple actors towards collaboration. International Journal of Public Sector Management.

10- Broccardo, L., Culasso, F., & Mauro, S. G. (2019). Smart city governance: exploring the institutional work of multiple actors towards collaboration. International Journal of Public Sector Management.

11- Caragliu, A., Del, B. & Nijkamp., (2011). P. Smart cities in Europe, Journal of Urban Technology, Vol. 18, No. 2, April, pp.65–82.

12- Carlton, B. (2014). A Model for Municipal Institutional Capacity Analysis, FCM (Federation of Canadian Municipalities), Retrieved from http://www.cardinalgroup.ca/nua/aif/ aif02.Html.

13- Cento Bull, A., & Jones, B. (2006). Governance and social capital in urban regeneration: A comparison between Bristol and Naples. Urban Studies, Vol. 43, No.4, pp. 767-786.

14- Cerreta, M. (2010). Thinking through complex values. In Making Strategies in Spatial Planning (pp. 381-404). Springer, Dordrecht.

15- De Guimarães, J. C. F., Severo, E. A., Júnior, L. A. F., Da Costa, W. P. L. B., & Salmoria, F. T. (2020). Governance and quality of life in smart cities: Towards sustainable development goals. Journal of Cleaner Production, Vol. 25, No.3, pp.119-926.

16- De Oliveira, J. A. P., Doll, C. N., Balaban, O., Jiang, P., Dreyfus, M., Suwa, A., ..., & Dirgahayani, P. (2013) Green Economy and Governance in Cities: Assessing Good Governance in Key Urban Economic Processes. Journal of Cleaner Production, Vol. 58, pp.138-152. ‏

17- Ebrahimzadeh, I., & Esmaeil Negad, M. (2017). The Future Challenge of Climatic Refugees Regional Developments Case study: South Khorasan. Geography and Development, 15(48), 1-18. (in Persian)

18- Estévez-Mauriz, L., Fonseca, J. A., Forgaci, C., & Björling, N. (2017). The livability of spaces: Performance and/or resilience? Reflections on the effects of spatial heterogeneity in transport and energy systems and the implications on urban environmental quality. International Journal of Sustainable Built Environment, 6(1), 1-8.

19- Habibi, D., & Mahbobi, S. (2020). Explain the relationship between good urban governance and citizens' satisfaction with municipal performance (Study Sample: Dogonbadan City). Haft Hesar J Environ Stud; 8 (30) :47-58. [In Persian].

20- Habitat, U. N. (2016). World Cities Report 2016: Urbanization and Development–Emerging Futures. Publisher: UN-Habitat.

21- Hashemi Petrudi, S., Jafarnejad, A., Sadeghi Moghadam, M., & Safari, H. (2017). Governance Challenges of Disaster Management Network: A Case Study of Tehran City. Journal of Public Administration, 9(3), 379-402.

22- Hatami Nejad, H., Bazr Afkan, S., & Arvin, M. (2017). On the Analysis of the Role of Good Urban Governance Model in Reducing Urban Housing Vulnerability against Earthquake. Journal of Studies of Human Settlements Planning, 12(3), 599-617. [In Persian].

23- Hawley, R. J., Bledsoe, B. P., Stein, E. D., & Haines, B. E. (2012). Channel Evolution Model of Semiarid Stream Response to Urban‐Induced Hydromodification 1. JAWRA Journal of the American Water Resources Association, Vol. 48, No.4, pp.722-744.

24- Hogan, D. M., Jarnagin, S. T., Loperfido, J. V., & Van Ness, K. (2014). Mitigating the effects of landscape development on streams in urbanizing watersheds. JAWRA Journal of the American Water Resources Association, Vol. 50, No.1, pp.163-178.

25- Hosseini, A., Ramazanpour, H., Ashori, H. (2020). Analysis of Urban Governance Indicators and Its Impact on Place Quality: The Case Study of Azarshahr City. Geographical Urban Planning Research (GUPR), 8(4), 813-831. [In Persian].

26- Houet, T., Marchadier, C., Bretagne, G., Moine, M.P., Rahim, A., Vincent, V., Bonhomme, M., Lemonsu, A., Avner, P., Hidalgo, J., & Masson, V. (2016). Combining narratives and modelling approaches to simulate fine scale and long-term urban growth scenarios for climate adaptation, Environmental Modelling & Software, Vol.86, pp.1-13.

27- Huck, A., & Monstadt, J. (2019). Urban and infrastructure resilience: Diverging concepts and the need for cross-boundary learning. Environmental Science & Policy, Vol. 100, pp. 211-220.

28- Inglehart, R. (1990). Values, ideology, and cognitive mobilization in new social movements. Challenging the political order: new social and political movements in western democracies, pp.43-66.

29- Joseph, J. (2013). Resilience as Embedded Neoliberalism: A Governmentality Approach. Resilience, Vol. 1, No. 1, pp.38-52. ‏

30- Kazemian, G., Barari, E., Sharif Zadeh, F., & Ghorbanizadeh, V. (2021). Developing the appropriate good urban governance model for metropolises of Iran and the integrated analysis of current situation (Case study: Mashhad)., 12(44), 55-74. doi: 10.30495/jupm.2020.3969 [In Persian].

31- Korosteleva, E. A., & Flockhart, T. (2020). Resilience in EU and international institutions: Redefining local ownership in a new global governance agenda. Contemporary Security Policy, Vol. 41, No. 2, pp.153-175.

32- Lewis, R., Herrman, T., & Bean, M. (2017). Sustainable Transportation at the Ballot Box. University of Oregon Sustainable Cities Initiative, Oregon.

33- Liu, H. K., Hung, M. J., Tse, L. H., & Saggau, D. (2020) Strengthening urban community governance through geographical information systems and participation: An evaluation of my Google Map and service coordination. Australian Journal of Social Issues, Vol. 55, No. 2, pp.182-200.

34- Lyall, C., & Tait, J. (2019). Beyond the limits to governance: new rules of engagement for the tentative governance of the life sciences. Research Policy, Vol. 48, No.5, pp.1128-1137.

35- Manca, D. P., Varnhagen, S., Brett-MacLean, P., Allan, G. M., Szafran, O., Ausford, A., & Turner, D. (2007). Rewards and challenges of family practice: Web-based survey using the Delphi method. Canadian Family Physician, Vol. 53, No.2, pp.277-286.

36- Markus, G. B., & Krings, A. (2020). Planning, participation, and power in a shrinking city: The Detroit Works Project. Journal of Urban Affairs, Vol. 42, No. 8, pp.1141-1163.

37- Maroofi, A., Sajadi, J., & Razavian, M. (2019). The Assessment of Participatory Scenario Planning in Future-Study of the Environment in District 1, Tehran City. Geography and Environmental Sustainability, 9(2), 97-114. [In Persian].

38- Oshnooei Nooshabadi, A., & Mohammad Ebrahimi, M. (2021). Determining key drivers affecting urban livability with a futuristic approach (Case study: Kashan). Geography and Planning, 25(76), 27-41.

39- Rabbani, T., Meshkini, A., Roknoldin eftekhari, A., & Rafieian, M. (2019). Explaining Urban Governance Issues in Future Metropolitan Scenarios of Tehran Based on Qualitative Scenario Conversion Approach. Sustainable city, 2(1), 45-62. (in Persian)

40- Rezaei, M., & Shamsoddini, A. (2019). Analysis of the relationship between urban good governance and social justice in urban areas (Case Study: City Ferdowsieh - the city Shahriyar). Quarterly Journal of Geography Environment, 12(45), 25-48. [In Persian].

41- Stanislav, A., & Chin, J. T. (2019). Evaluating livability and perceived values of sustainable neighborhood design: New Urbanism and original urban suburbs. Sustainable cities and society, 47, 101517.

42- Verwer, P. (2012). Livable Housing Design Guidelines. Level 1, 11 Barrack Street, Sydney, NSW 2000, Livable Housing Australia, 2nd Edition.

43- Von Briel, F., Recker, J., Selander, L., Jarvenpaa, S. L., Hukal, P., Yoo, Y., & Wurm, B. (2021). Researching digital entrepreneurship: Current issues and suggestions for future directions. Communications of the Association for Information Systems, 48(1), 33.

44- Wei, Z., & Chiu, R.L.H. (2018). Livability of subsidized housing estates in marketized socialist China: An institutional interpretation. Cities, 83 (1), pp 108-117.

45- Zhan, D., Kwan, M. P., Zhang, W., Fan, J., Yu, J., & Dang, Y. (2018). Assessment and determinants of satisfaction with urban livability in China. Cities, 79, 92-101.