آمایش منطقه‌ای جاذبه‌های گردشگری با تأکید بر توان‌های اکوتوریسم (استان کهگیلویه و بویراحمد)
الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهریحکیمه مجیدی ده شیخ 1 , اعظم صفرآبادی 2 , علی گلی 3
1 - کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 - استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
3 - دانشیار برنامه‌ریزی اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
الکلمات المفتاحية: گردشگری روستایی, کهگیلویه و بویراحمد, آمایش منطقه, طبیعت‌گردی,
ملخص المقالة :
توسعه جریانی چند بعدی است که مستلزم تغییرات اساسی در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه است و نشان دهنده حرکت مجموعه نظام اجتماعی، همراه با نیازهای متنوع و خواسته‌های افراد و گروه‌های اجتماعی، از حالت نامطلوب به سوی وضعیت مادی و معنوی مطلوب است. آمایش سرزمین بهترین نوع توزیع جغرافیایی فعالیت‌ها با توجه به منابع طبیعی و انسانی است. گردشگری موتور محرک رشد و توسعه به ویژه در کشورهای در حال توسعه است و اغلب به عنوان وسیله‌ای به منظور توسعه اقتصادی مناطق در نظر گرفته می‌شود. تناسب بین مزایای گردشگری، جهات توسعه فعالیت گردشگری را مشخص و از عوامل پایدار گردشگری است. توسعه گردشگری در یک منطقه همواره متاثر از توان‌ها و قابلیت‌های محلی است. بنابراین، در جوامع علاقه‌مند به توسعه گردشگری برای دستیابی به پایداری گردشگری، سنجش توان‌های محیطی از یک سو و انتخاب گونه مناسب گردشگری از اهمیت ویژه در آمایش سرزمین برخوردار است. این پژوهش به دنبال ارزیابی نقش برنامه‌ریزی و آمایش جاذبه‌های گردشگری روستایی و اکوتوریسم در استان کهگیلویه و بویراحمد است. این بررسی با مطالعه توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از روش اسنادی- میدانی در 153 نقطه روستایی بالای 100 خانوار در استان کهگیلویه و بویراحمد با اجرای مدل گاتمن به منظور سطح‌بندی فضایی روستاها به لحاظ آمایش فضایی جاذبه‌های گردشگری و دستیابی به اهداف تحقیق انجام شده است. نتایج حاکی است منطقه از توان‌های طبیعی و اکوتوریستی متعدد و متنوعی در جهت توسعه گردشگری برخوردار است اما توزیع خدمات و تأسیسات در کانون‌های جاذب روستایی نامتعادل است.
ایرانژاد، ر، گلی، ع، و لهسایی‌زاده، ع.(1394). مقایسه پیامدهای اجتماعی – اقتصادی و زیست‌محیطی خشک شدن دریاچه ارومیه در سکونتگاه‌های روستایی غرب و شرق پیرامون دریاچه ارومیه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، 1-171.
بصیرت، م. (1390). آمایش سرزمین، چاپ اول، انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور، راه‌دان.
بازرگان لاری، ع (1378)؛ آمارکاربردی، انتشارات دانشگاه شیراز، چاب اول، شیراز، ص322.
حسنوند، ا، و حسنوند، ا. (1390). امکان سنجی گردشگری روستایی و آثار آن بر توسعه روستایی مطاله موردی: منطقه کهان در شهرستان مسلسله، فصلنامه توسعه روستایی، 2، 187-201.
رکن‌الدین افتخاری، ع، مهدوی، د، و اکبری سامانی، ن. (1392). ارائه‌ی الگوهای برنامه‌ریزی توسعه گردشگری پایدار روستایی (مطالعه موردی: دهستان لواسان کوچک)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 1، 123-146.
ساعی، ع، و نائیچی، م، (1389). تحلیل جامعه شناختی جذب گردشگری فرهنگی در ایران: مطالعه موردی، گردشگران خارجی استان اصفهان، فصلنامه علوم اجتماعی، 52، 175-205.
شجاعی، م، منزوی، م، و تراب‌احمد، م. (1393). آمایشی بر ظرفیت‌های توسعه پهنه‌های طبیعت‌گردی استان قم، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 33، 154-174.
شریفی، م، و بستانی، ع. (1394). پهنهبندی اکوتوریسم با استفاده از مدل فازی. مطالعه موردی: شهرستان شیراز، مجله آمایش جغرافیایی فضا، 16، 1-18.
عطایی، پ، ایزدی، ن، و یعقوبی‌فرانی، ا. (1394). سازه‌های تعیین‌کننده جذب گردشگران در مناطق روستایی از دیدگاه جامعه میزبان (مطالعه موردی: روستای اسفیدان، شهرستان بجنورد)، فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 2، 325-336.
غفاری، ر. (1387). مقدمه‌ای بر برنامه‌ریزی کالبدی سکونت گاه‌های روستایی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، نوبت چاپ اول شهرکرد، 138.
قدیری‌معصوم، م، باغیانی، ح، و نیک‌سیرت، م. (1393). اثرات اکوتوریسم بر توسعه پایدار روستاهای نواحی بیابانی، مطالعه موردی؛ مجموعه روستایی ده‌بالا در دهستان شیرکوه، استان یزد، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 3، 131-148.
کاظمیه، ف، صدیقی، ح، و حیدری، م. (1394). اولویت‌بندی روستاهای دارای جاذبه گردشگری در استان آذربایجان شرقی با استفاده از تحلیل سلسله مراتب، فصلنامه راهبردی تویسعه روستایی، 2، 1394، 259-274.
مدیری، م، سلیمی‌منش، ج، عباسی، م، باقری،س، و شکری، س. (1390). تحلیل و ارزیابی پتانسیل‌ها و راهبردهای توسعه اکوتوریسم در منطقه ریجاب کرمانشاه، فصلنامه اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، 78، 43-49.
Chapple, K., & Montero, S. (2016). From learning to fragile governance: Regional economic development in rural Peru. Journal of Rural Studies, 44, 143-152.
Gavrilă-Paven, I. (2015). Tourism Opportunities for Valorizing the Authentic Traditional Rural Space–Study Case: Ampoi And Mures Valleys Microregion, Alba County, Romania. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 188, 111-115.
Jeong, J. S., Montero-Parejo, M. J., García-Moruno, L., & Hernández-Blanco, J. (2015). The visual evaluation of rural areas: A methodological approach for the spatial planning and color design of scattered second homes with an example in Hervás, Western Spain. Land Use Policy, 46, 330-340.
Li, H. , Chen, J. L. , Li, G. , & Goh, C. (2016). Tourism and regional income inequality: Evidence from China. Annals of Tourism Research, 58, 81-99. doi: http://dx. doi. org/10. 1016/j. annals. 2016. 02. 001.
Mascarenhas, A., Ramos, T. B., Haase, D., & Santos, R. (2015). Ecosystem services in spatial planning and strategic environmental assessment—A European and Portuguese profile. Land Use Policy, 48, 158-169.
Yang, Y., & Fik, T. (2014). Spatial effects in regional tourism growth. Annals of Tourism Research, 46, 144-162.
_||_
Chapple, K., & Montero, S. (2016). From learning to fragile governance: Regional economic development in rural Peru. Journal of Rural Studies, 44, 143-152.
Gavrilă-Paven, I. (2015). Tourism Opportunities for Valorizing the Authentic Traditional Rural Space–Study Case: Ampoi And Mures Valleys Microregion, Alba County, Romania. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 188, 111-115.
Jeong, J. S., Montero-Parejo, M. J., García-Moruno, L., & Hernández-Blanco, J. (2015). The visual evaluation of rural areas: A methodological approach for the spatial planning and color design of scattered second homes with an example in Hervás, Western Spain. Land Use Policy, 46, 330-340.
Li, H. , Chen, J. L. , Li, G. , & Goh, C. (2016). Tourism and regional income inequality: Evidence from China. Annals of Tourism Research, 58, 81-99. doi: http://dx. doi. org/10. 1016/j. annals. 2016. 02. 001.
Mascarenhas, A., Ramos, T. B., Haase, D., & Santos, R. (2015). Ecosystem services in spatial planning and strategic environmental assessment—A European and Portuguese profile. Land Use Policy, 48, 158-169.
Yang, Y., & Fik, T. (2014). Spatial effects in regional tourism growth. Annals of Tourism Research, 46, 144-162.
