پهنه بندی و مکانیابی نیروگاه‌های خورشیدی در استان اصفهان
الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری
1 - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان
الکلمات المفتاحية: پهنه بندی, مکانیابی, تاپسیس, اقلیم, نیروگاه خورشیدی,
ملخص المقالة :
یکی از مشکلات قابل توجه در بحث انرژی، روند کاهشی منابع تجدیدناپذیر با اثرات مخرب زیست محیطی بالاست. پژوهش های متعدد با هدف یافتن منابع انرژی تجدیدپذیر جایگزین ، همگان را متوجه خورشید و استفاده از انرژی آن ( با هزینه کمتر نسبت به سایر صورتهای انرژی ) نموده است. با هدف پهنه بندی و مکان یابی نقاط مستعد استقرار پنلهای خورشیدی در مقیاس منطقه‌ای ، نقشه پهنه بندی دریافت انرژی خورشید تهیه شده توسط سازمان انرژی‌های نو در ایران بررسی و استان اصفهان با پتانسیل ساعات آفتابی زیاد در طول سال برای پژوهش انتخاب شد. این پژوهش از نظر ماهیت و هدف کاربردی و از نظر روش انجام ، ترکیبی از روشهای کتابخانه ای ،توصیفی و تحلیلی است . اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع کتابخانه ای گردآوری و سپس با استفاده از نقشه های طبیعی و با بهره گیری از نرم افزار GIS لایه های مختلف تهیه و با برهم گذاری نقشه های مکانهای مناسب از طریق همپوشانی وزنی ، پهنه‌های مناسب اقلیمی مکانیابی شدند. سپس از بین گزینه های مختلف با استفاده از روش تاپسیس بهینه ترین مکان انتخاب شده است. نتایج نشان داد که حدود 17 درصد از مساحت استان در وضعیت بسیار مطلوب از لحاظ استقرار پنلهای خورشیدی قرار دارد. بهترین مکانها برای بهره برداری از انرژی خورشیدی به ترتیب شهرستانهای نایین ، میمه ، گلپایگان و شهرضا تشخیص داده شدند. در نهایت پژوهش پیشنهاد می کند به منظور استفاده بیشتر از انرژی تولید شده، کاربری های پر مصرف ، در نزدیکی مراکز جمع آوری و ذخیره انرژی مکانیابی شوند.
احمدپور، امین، (1393)، معرفیانواعانرژی‌هایتجدیدپذیروبررسیمزایایاستفادهازآن،ششمینکنفرانسانرژی‌هایتجدیدپذیر،پاکوکارآمد.
استادزاد، علی‌حسین، (1392)، پیش بینی بلندمدت سهم بهینه انرژی‌های تجدیدپذیر از کل انرژی در قالب یک الگوی رشد پایدار: مورد ایران (1420-1387)، مجله پژوهشهای سیاستگذاری انرژی، سال یکم، شماره 1، بهار 1392، صفحات 5-28
اسفندیاری، علی، (1383)، پتانسیل سنجی احداث نیروگاه‌های خورشیدی با بررسی پارامترهای اقلیمی در استان خوزستان با استفاده از GIS
بصیرت، میثم، (1390)، آشنایی با محدوده شهری، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور
بهبودی، داود، مهین اصلانی نیا، نسیم، سجودی، سکینه، (1389)، تجزیه شدت انرژی و بررسی عوامل مؤثر بر آن در اقتصاد ایران، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال هفتم، شماره 26
بهره‌دار، سید ابوالفضل، جوادی، امیررضا، امانی، مژگان، (1393)، سامانه مدیریت انرژی بر مبنای استاندارد ISO50001:2011، انجمن مهندسی حمل و نقل ریلی ایران
پروژه ارزیابی توجیه پذیری و شناخت محیط بخش انرژی خورشیدی کشور، (1390)، سازمان انرژی‌های نو ایران، پژوهشکده توسعه تکنولوژی جهاددانشگاهی، گزارش شناخت وضع موجود کشور در زمینه برق خورشیدی /بررسی فن آوری‌های برق خورشیدی، پروژه نقشه راه احداث 2000 مگاوات برق خورشیدی و صنایع پشتیبان
پژوهشکده توسعه تکنولوژی جهاددانشگاهی، (1390)، گزارش شناخت وضع موجود کشور در زمینه برق خورشیدی /بررسی فن آوری‌های برق خورشیدی، پروژه نقشه راه احداث 2000 مگاوات برق خورشیدی و صنایع پشتیبان
حق‌پرست، کاشانی و آرش و پژمان صالح ایزدخواست و حمیدرضا لاری (1388)، تدوین اطلس جامع GIS انرژی خورشیدی ایران بر اساس مدل تابش سنجی NRI، مجموعه مقالات بیست و چهارمین کنفرانس بین المللی برق.
حیدری، مهدی، (1383)، مکان یابی ساخت نیروگاه‌های خورشیدی در ایران، نفت و انرژی.
خوش اخلاق، فرهاد، (1386)، مکان یابی نیروگاه خورشیدی با توجه به پارامترهای اقلیمی، نشریه سپهر.
رشیدزاده، مهدی؛ محمدحسین شمس؛ امیرحسین شیخ و پریخادمی ندوشن، (1391)، بررسیپتانسیل اقلیمی و تابش خورشیدی جهت احداث نیروگاه فتوولتائیک درمنطقه هلجرد،دومینهمایش ملی انرژی باد و خورشید،تهران، هم اندیشان انرژی کیمیا
رئوفی‌راد، مجید، حقیقی خوشخو، رامین، (1373)، بررسی کلی فنی اقتصادی و پیشنهاد مناطق مناسب جهت احداث نیروگاه‌های خورشیدی، مجموعه مقالات سمینارهای انرژی خورشیدی.
زیاری، کرامت اله، (1394)، اصول و روشهای برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه تهران، موسسه انتشارات، چاپ 13.
سازمان انرژی‌های نو ایران سانا، (1387)، گزارش اول: از انرژی‌های نو چه می‌دانید: انرژی خورشیدی، سازمان انرژی‌های نو ایران، تهران.
سعیدی، محسن، کرباسی، عبدالرضا، سهراب، تیکا، صمدی، رضا، (1384)، مدیریت زیست محیطی نیروگاه‌ها، وزارت نیرو- سازمان بهره وری انرژی ایران (سابا).
شرافتی، کیهان، زارعی، قاسم، گازر، حمیدرضا، گرامی، کریم، (۱۳۹۲)، پهنه‌بندی کشور برای مکانیابی قطب مستعد توسعه گلخانه‌های خورشیدی، سومین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین در نگهداشت انرژی، تهران.
صادقی، زین العابدین، دلال باشی اصفهانی، زهرا، حری، حمیدرضا، (1392)، مجله پژوهشهای برنامه‌ریزی و سیاستگذاری انرژی، سال یکم، شماره 2، صفحات 93-110.
صفایی، بتول، خلجی اسدی، مرتضی، طالقانی، گیتی، (1383)، برآورد پتانسیل و شدت تابش خورشیدی در ایران و تهیه اطلس تابشی آن، علوم و فنون هست‌های سازمان انرژی اتمی ایران، شماره 33.
صمدی، رضا، یوسفی، حسین، (1385)، انتخاب بهینه محل احداث نیروگاه‌های حرارتی با لحاظ نمودن پارامترهای فنی، زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در استان فارس، سازمان بهره وری انرژی ایران، گروه محیط زیست
عیسی‌زاده، سعید، مهرانفر، جهانبخش، (1391)، بررسی ارتباط میان مصرف انرژی و سطح شهرنشینی در ایران، فصلنامه راهبرد اقتصادی، سال اول، شماره دوم.
فرجی سبکبار، حسنعلی، پاک طینت مهدی آبادی،هادی، رحیمیکیان، اشکان، عشورنژاد، غدیر، (1392)، تناسب سنجی اراضی به منظور احداث مزارع فتوولتائیک به کمک تلفیق سیستم‌های جمع سادة وزنی و استنتاج فازی در ایران، پژوهشهای جغرافیای طبیعی، سال 45، شمارة 4، 45-60.
فرقانی، علی، آخوندی، علیرضا، (1392)، درآمدی بر تدوین نقشه راه نیروگاه خورشیدی در ایران، دوفصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، شماره 21.
فرهمندفر، زهرا، (1389)، آیا ایرانم یتواند انرژی خورشیدی را جایگزین کند، مجموعه مقالات اولین همایش از سلسله همایشهای تخصصی چشم انداز.
کارگری، نرگس، مستوری، رضا، (1389)، مقایسه انتشار گازهای گلخانه‌ای در انواع نیروگاه‌های برق با استفاده از رویکرد LCA، نشریه انرژی ایران، دوره 13، شماره 2.
کاظم زاده حنانی، سیامک (1380)، گزارش منطقه بندی اقلیمی و طرح آمارگیری پروژه: بهینه سازی لوازم و تجهیزات خانگی از دیدگاه مصرف انرژی، پژوهشکده علوم و فنآوری انرژی شریف.
کردجمشیدی، ماریا، پورشاهید، شیما، (1390)، امکان سنجی بهره گیری از نیروگاه‌های دودکش خورشیدی در ایران، نخستین همایش ملی انرژی باد و خورشید.
کسمایی، مرتضی، (1372)، پهنه‌بندی اقلیمی ایران مسکن، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن
مازریا، ادوارد، (1385)، معماری خورشیدی غیرفعال، بیژن آقازاده، چاپ اول، پیک ادبیات، تهران.
موسوی بایگی، محمد و اشرف، بتول؛ (1390)، شناسایی مناطق با کمترین میزان ابرناکی به منظور پهنه بندی نواحی پرتابش کشور، نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، شماره 3.
موقری، علیرضا، طاوسی، تقی، (1392)، امکان سنجی و پهنه‌بندی مکانهای مستعد جهت استقرار پنلهای خورشیدی با تکیه بر فراسنج‌های اقلیمی در استان سیستان و بلوچستان، مجله پژوهشهای برنامه ریزی و سیاستگذاری انرژی، سال یکم، شماره 1، صفحات 99-114.
نشریه سازمان انرژی نو ایران، (1394)،12 دلیل لزوم توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران، سال هشتم، شماره 43.
نصیری، مریم، (1391)، ارزیابی انرژی پتانسیل خورشیدی در مناطق بیابانی ایران، اولین همایش ملی بیابان، تهران، مرکز تحقیقات بین‌المللی بیابان دانشگاه تهران.
نقوی آزاد، امیر، (1391)، انرژی خورشید جایگزینی برای انرژی‌های فسیلی، نشریه نشاء علم، سال دوم، شماره دوم، 42-48.
نوعی، سیدحسین؛ محسن پاکیزه سرشت و مرتضی آدینه نیا، (1384)، بحران انرژی و ایجاد الگو و ساختارهای مصرف بهینه انرژی، دهمین کنگره ملی مهندسی شیمی ایران، زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
یشگاهی فرد، زهرا، (1390)، سیستم اطلاعات جغرافیایی و نقش آن در مکان یابی مناطق مخاطره آمیز شهری (GIS).
یوسفی، حسین؛ نورالهی، یونس؛ سلطان محمدی، مجید؛ ارجمندی، رضا، (1391)، کاربرد منطق فازی و FTOPSIS جهت مکانیابی نیروگاه خورشیدی با استفاده از GIS (مطالعه موردی استان تهران)، نشریه انرژی، دوره 15، شماره 4، صفحه 8.
Bales, C and T Persson (2003), External DHW units for solar combisystems, Solar Energy, N.74, pp. 193-204.
Bolinger M, Wiser R, (2005), Balancing cost and risk: the treatment of renewable energy in western utility resource plans, Lawrence Berkeley National Laboratory, Berkeley, California.
Capehart BL, (2007), Encyclopedia of energy engineering and technology. CRC Press, Boca Raton
Demirel, Y. (2012), Energy, Green Energy and Technology, Springer-Verlag London
Dipippo, R. (2012). Geothermal Power Plants, Massachusetts: Butterworth Heinemann
Dudley, Nigel, (2008), Back to the energy crisis— the need for a coherent policy towards energy systems,Policy Matters
Duffie, John A. Beckman,William A. (2013), Solar Engineering of Thermal Processes, Wiley
EIA (2011), Renewable energy consumption and electricity preliminary statistics
Fang, Y. W. (2012), "Solar Energy Sorage Using Phase Changeh Materials", Renewable Energy Focus, PP. 508-518
Fraisse, G and Y Bai and N Le Pierrès and T Letz (2009), Comparative study of various optimization criteria for SDHWS and a suggestion for a new global evaluation, Solar Energy, N.83, pp. 232-245.
Gunerhan, H and A Hepbasli (2007), Determination of the optimum tilt angle of solar collectors for building applications,Building and Environment, N.42, pp. 779–783.
HARPER,GAVIN D. J. (2009), Solar Energy: projects for the EVIL GENIUS,McGraw-Hill Companies,Inc.
Henemann, A. (2008), "BIPV: Built-in Solar Energy", Renewable Energy Focus, PP. 14-19
IEA Energy Statistics Manual C OECD/IEA, 2005
IPCC. (2000), "Good Practice Guidance and Uncertainty Management in National Greenhouse Gas Inventories". Intergovernmental Panel on Climate Change.
Kenisarin, M. (2007), Solar Energy Storage Using Phase Change Materials, PP. 1913-1965
Miller, A. L. (2012), Utiliti Scale Solar Power Plants, NEW Delhi: IFC
Moghadam, H and F Farshchi Tabrizi and A Zolfaghari Sharak (2011), Optimization of solar flat collector inclination,Desalination, N. 256, pp. 107-111.
Muckerheide, J. (2005), “How to build 6,000 Nuclear Plants by 2050”. Executive Intelligence Review
Muneer, T. Muneer, S. (2006),Discourses on solar radiation modeling. Renewable and sustainable energy review, volumell, Issuet 4, pages 551-602
Pareto, V. E. and Pareto, Marcos Pompeu, (2008), The Urban Component of the Energy Crisis, Urbanistica, Forthcoming
Shariah, A and M.A Al-Akhras and I.A Al-Oman (2002), Optimizing the tilt angle of solar collectors, Renewable Energy, N.26,pp. 587–598
Sheng C, Azevedo JLT (2005) Estimating the higher heating value of biomass fuels from basic analysis data. Biomass Bioenergy 28:499–507
Shu, Frank H. (2008),“Global Change and the Energy Crisis, Scientific American Taiwan Special Issue, Dec., pp. 4-33
Skeiker, K (2009), Optimization tilt angle and orientation for solar collectors in Syria, Energy Conversion and Management,N.50, pp. 2439-2448.
Weighted Overlay
Weisser, D. (2007), A "guide to life cycle greenhouse gas (GHG) emissions from electric supply technologies", PESS/IAEA, Austria
World Energy Council, (2015), World Energy Issues Monitor
_||_
Bales, C and T Persson (2003), External DHW units for solar combisystems, Solar Energy, N.74, pp. 193-204.
Bolinger M, Wiser R, (2005), Balancing cost and risk: the treatment of renewable energy in western utility resource plans, Lawrence Berkeley National Laboratory, Berkeley, California.
Capehart BL, (2007), Encyclopedia of energy engineering and technology. CRC Press, Boca Raton
Demirel, Y. (2012), Energy, Green Energy and Technology, Springer-Verlag London
Dipippo, R. (2012). Geothermal Power Plants, Massachusetts: Butterworth Heinemann
Dudley, Nigel, (2008), Back to the energy crisis— the need for a coherent policy towards energy systems,Policy Matters
Duffie, John A. Beckman,William A. (2013), Solar Engineering of Thermal Processes, Wiley
EIA (2011), Renewable energy consumption and electricity preliminary statistics
Fang, Y. W. (2012), "Solar Energy Sorage Using Phase Changeh Materials", Renewable Energy Focus, PP. 508-518
Fraisse, G and Y Bai and N Le Pierrès and T Letz (2009), Comparative study of various optimization criteria for SDHWS and a suggestion for a new global evaluation, Solar Energy, N.83, pp. 232-245.
Gunerhan, H and A Hepbasli (2007), Determination of the optimum tilt angle of solar collectors for building applications,Building and Environment, N.42, pp. 779–783.
HARPER,GAVIN D. J. (2009), Solar Energy: projects for the EVIL GENIUS,McGraw-Hill Companies,Inc.
Henemann, A. (2008), "BIPV: Built-in Solar Energy", Renewable Energy Focus, PP. 14-19
IEA Energy Statistics Manual C OECD/IEA, 2005
IPCC. (2000), "Good Practice Guidance and Uncertainty Management in National Greenhouse Gas Inventories". Intergovernmental Panel on Climate Change.
Kenisarin, M. (2007), Solar Energy Storage Using Phase Change Materials, PP. 1913-1965
Miller, A. L. (2012), Utiliti Scale Solar Power Plants, NEW Delhi: IFC
Moghadam, H and F Farshchi Tabrizi and A Zolfaghari Sharak (2011), Optimization of solar flat collector inclination,Desalination, N. 256, pp. 107-111.
Muckerheide, J. (2005), “How to build 6,000 Nuclear Plants by 2050”. Executive Intelligence Review
Muneer, T. Muneer, S. (2006),Discourses on solar radiation modeling. Renewable and sustainable energy review, volumell, Issuet 4, pages 551-602
Pareto, V. E. and Pareto, Marcos Pompeu, (2008), The Urban Component of the Energy Crisis, Urbanistica, Forthcoming
Shariah, A and M.A Al-Akhras and I.A Al-Oman (2002), Optimizing the tilt angle of solar collectors, Renewable Energy, N.26,pp. 587–598
Sheng C, Azevedo JLT (2005) Estimating the higher heating value of biomass fuels from basic analysis data. Biomass Bioenergy 28:499–507
Shu, Frank H. (2008),“Global Change and the Energy Crisis, Scientific American Taiwan Special Issue, Dec., pp. 4-33
Skeiker, K (2009), Optimization tilt angle and orientation for solar collectors in Syria, Energy Conversion and Management,N.50, pp. 2439-2448.
Weighted Overlay
Weisser, D. (2007), A "guide to life cycle greenhouse gas (GHG) emissions from electric supply technologies", PESS/IAEA, Austria
World Energy Council, (2015), World Energy Issues Monitor
