بررسی توزیع فضایی ـ مکانی پارکینگهای عمومی و مکانیابی بهینه آن (مطالعه موردی: منطقه 2 و 8 شهرداری شیراز)
الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهریحسین یغفوری 1 , صمد فتوحی 2 , نجمه مسجدی 3
1 - دانشگاه سیستان و بلوچستان
2 - دانشگاه سیستان و بلوچستان
3 - دانشگاه سیستان و بلوچستان
الکلمات المفتاحية: توزیع فضایی, سیستم اطلاعات جغرافیایی, شیراز, مکانیابی, پارکینگهای عمومی,
ملخص المقالة :
یکی از مهم‌ترین زیرساختهای سیستم حمل و نقل، پارکینگهای عمومی هستند که نقش مناسبی در کاهش ترافیک دارند. پارکینگ میتواند بر کارایی ترافیک و کیفیت زندگی شهری تأثیر بگذارد. بعد از گذشت چندین دهه و افزایش اتومبیل، نبود فضای کافی برای پارک و در نهایت هزینه زیاد ساخت پارکینگ، ارزیابی دقیق برای مدیریت و مکانیابی پارکینگ ضروری گشته است. این پژوهش امکان سنجی مکان مناسب پارکینگ در مناطق 2 و 8 شهرداری شیراز، و مکانیابی آن را بررسی میکند. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش انجام آن به صورت توصیفی – تحلیلی می‌باشد. ابتدا جهت تدوین مبانی نظری از روش کتابخانهای استفاده شده است. سپس از روش توصیفی برای شناخت محدوده مورد مطالعه و جهت بررسی وضع موجود پارکینگهای موجود از روش میدانی و نقشه‌های طرح تفصیلی و جامع استفاده گردیده. جهت بررسی پارکینگ عمومی، ابتدا وضع موجود را بررسی، سپس با توجه به وضعیت موجود، میزان کمبودها و نحوه توزیع فضایی پارکینگها مشخص شده است. تعیین سرانه پارکینگ عمومی با توجه به استاندارد وزارت راه و شهرسازی انجام شده است. به طور کلی در این بخش از پژوهش با توجه به نوع کاربری مورد مطالعه، از تحلیل‌های موجود در سیستم اطلاعات جغرافیایی از جمله شاخص همپوشانی (Overlay) استفاده شده است. برای تعیین محدودههای مناسب جهت احداث پارکینگ، ابتدا معیارهای تأثیرگذار در مکانیابی را شناسایی، سپس با استفاده از نرم افزار Arc Gis معیارها را تبدیل به لایههای اطلاعاتی که برای نرمافزار قابل خواندن باشد تبدیل کرده و برای هر یک از معیارها (لایهها) فاصلههای مورد نیاز (حریمها) ایجاد شده است. سپس با توجه به میزان تأثیر هر یک از لایهها و مقایسه زوجی آنها توسط نرمافزار SuperDecisions وزن هریک از لایهها را محاسبه کرده، سپس با روی همگذاری لایههای اطلاعاتی، محدودههای مناسب مشخص، و در 5 دسته از خیلی ضعیف تا بسیار خوب تقسیم بندی شده است.
منابع
پرهیزکار، اکبر، (1376)، ارائه الگوی مناسب مکان گزینی مراکز خدمات شهری با تحقیق در مدلها و GIS شهری، دانشگاه تربیت مدرس، رساله دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری.
حسامیان، فرخ؛ اعتماد، گیتی؛ حائری، محمدرضا، (1383)، شهرنشینی در ایران، انتشارات آگاه.
حسینی لقب، غلامحسین؛ مختاری ملکآبادی، رضا؛ گندمکار، امیر، (1391)، تحلیلی جغرافیایی بر وضعیت کاربری پارکینگ در شهر گناوه با استفاده از مدل AHP، مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، سال چهارم، شماره سیزدهم، صص 114-95
ذکرالجیدر، محمد، (1380)، روش شناسی مکانیابی و قیمت گذاری توقفگاههای جمعی شهر اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علم و صنعت. تهران.
رشیدی فرد، سید نعمت الله؛کرامتی اصل، رحمت الله؛ فرخی، احسان، (1387)، مکانیابی پارکینگ شهر دهدشت با استفاده از GISو مدل تحلیل شبکه (AHP)، یازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک.
روستایی،شهریور؛ قنبری، حکیمه؛ کاظمی زادع شمس اله؛ نوریان، رحیمه، (1390)، ارایهی الگوی بهینه مکانیابی پارکینگهای محلهای با استفاده از روش AHPوGIS مطالعهی موردی:منطقه 3 و 4 شهرداری تبریز، جغرافیا و توسعه، شماره 23، تابستان 1390.صص 184-163
زمانی،حسین، (1387)، بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از کیفیت محیط زندگی؛مطالعه موردی: مقایسهی بافت قدیم و جدید شهر شیراز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.
ساجدی فر، آیلار، (1387)، اطلس ژئوتوریسم استان فارس.
سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز، (1393)
سرائی، محمدحسین،قانعی بافقی، روح ا..، (1390)، ارزیابی و مکان یابی پارکینگهای عمومی در بافت مرکزی شهر یزد، چشم انداز جغرافیایی (مطالعات انسانی)، سال ششم، شماره 15، تابستان، صص 88-70
سید موسوی، سید جلال، (1386)، تحلیل جغرافیایی مسایل و مشکلات پارکینگهای عمومی در شهر اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان.
شهابی، هیمن؛ برزگر، صادق؛ کیهان فرد، سروش؛ کیهان فرد، سعید، (1390)، مقایسه ارزیابی روشهای رتبه‌ای و AHPدر مکانیابی پارکینگها (مطالعه موردی: ناحیه4منطقه 15 تهران)، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، جلد18، شماره21، صفحه112، تابستان1390.
عبادی جوکندان، اسماعیل، (1385)، بررسی پراکنش فضای سبز شهری و مکان یابی بهینه آن در منطقه 3 شهر زاهدان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان.
قاضی عسکرنایینی،آرمان، (1383)، مکانیابی پارکینگ با استفاده از GIS، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
قریب، فریدون، (1382)، شبکه ارتباطی در طراحی شهری، انتشارات دانشگاه تهران.
کاویانی، یونس؛ رحمانی فضلی، عبداارضا، (1389)، مدیریت شهری و چالش مکانیابی پارکینگهای عمومی، دهمین کنفرانس بین المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک.
کریمی، وحید؛ عبادی، حمید؛ احمدی، سلمان، (1386)، مدلسازی مکانیابی تاسیسات شهری با استفاده از GIS با تاکید بر مکانیابی پارکینگهای طبقاتی، همایش ملی ژئوماتیک.
متکان، علی اکبر؛شکیبا، علیرضا؛ پورعلی، سیدحسن؛ عبادی، عیسی، (1388)، تصمیم گیری قطعی و فازی در مکانیابی پارکینگهای عمومی طبقاتی، فصلنامه علوم محیطی، شماره سوم، صفحه14.
محمدی، جمال؛ پورقیومی، حسین؛ زارع، یاسر، (1391)، مکانیابی پارکینگهای عمومی شهر کازرون، فصلنامه علمی پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران، دوره جدید، سال دهم، شماره 34.
میرزایی ترک، سهام؛ عشورنژاد، غیور؛ فرجی سبکبار، حسنعلی، (1391)، به کارگیری آنالیز خوشهبندی خاکستری در مدلسازی مکانیابی پارکینگهای عمومی شهری مطالعه موردی: پهنه بندی منطقه 6 شهر تهران، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال سیزدهم، شماره 29، تابستان 92.
وزارت مسکن و شهرسازی، (1375)، آییننامه طراحی راههای شهری، تهران.
یان،هایوود،؛ کورنلیوس، سارا؛ استیو، کارور، (1381)، مقدمهای بر سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، ترجمه گیتی تجویدی، انتشارات سازمان نقشه برداری کشور، تهران.
Cheng, tiexin,(2012), The model of parking demand forecast for the uvban ccd enrgy procedia, volume 16 , part b , pages 1393-1400
Dadi, baldur ottosson tingting wang, Cynthia chen, , haiyan (2013),The sensitivity of on – street parking demand in response to price changes: a case study in seatle wa. Transport policy, volume 25, jenary, pages 223 – 232, lin.
Hensher, david. Jenny king(2001) parking demand and responsivenss to supply, pricing and location in the sydney central business district, transportation research 177-196
Rui wang quanyuan , (2013), Parking partices and plicies under rapid motorization: the case of china Transport policy, volume 3, November 2013, pages 109- 116
