روش نوین پیاده‌سازی روابط منطقه‌ای بده‌ی سیل در شبکه‌ی رود‌ها

الموضوعات :

بهرام ثقفیان ¹ (استاد گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
مهدی باقری ² (کارشناس ارشد مهندسی عمران آب- دانشگاه امیر کبیر)
باقر قرمزچشمه ³ (استادیار پژوهشگاه حفاظت خاک و آبخیزداری)

تاريخ الإرسال : 24 الأحد , شوال, 1436 تاريخ التأكيد : 24 الأحد , شوال, 1436 تاريخ الإصدار : 02 الثلاثاء , رجب, 1436

الکلمات المفتاحية: تحلیل منطقه‌ای سیل, ‌ وایازی چندمتغیره, سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی (GIS), MATLAB,

ملخص المقالة :

در مطالعات مهار کردن سیل و طراحی سازه‌های هیدرولیکی، تعیین بده­ی سیل به ازای دوره‌های بازگشت مختلف در نقاط فاقد آمار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روش تحلیل منطقه‌ای یکی از مهمترین روشها جهت براورد این مقادیر می‌باشد. تحلیل منطقه‌ای سیل با استفاده از داده‌های بده­ی ثبت شده در ایستگاههای آبسنجی منطقه و عوامل مؤثر بر آن انجام می‌گیرد. تعمیم شبیه منطقه‌ای به کلیه­ی نقاط در امتداد شبکه­ی رود‌های حوضه‌های کرخه، کارون و دز به صورت پیوسته در محیط GIS، مساله اساسی این تحقیق می‌باشد. بدین منظور، ابتدا تحلیل فراوانی برای بیشترین بده‌های لحظه‌ای سالانه انجام گرفت. سپس تحلیل عاملی برای متغیرهای آبشناسی استنتاج شده، مناطق همگن به روش تحلیل خوشه‌ای شناسایی گردیدند. در نهایت، با استفاده از وایازی چندمتغیره بهترین شبیه برای هر منطقه­ی همگن شناسایی شد و نقشه‌های بده­ی سیل برای کل حوضه‌ها به ازاء دوره­های بازگشت مختلف بر مبنای لایه­ی تجمع جریان محاسبه گردیدند. در این تحقیق برنامه‌ای به زبان MATLAB برای محاسبه­ی عملگرهای حسابی و آماری عوامل مؤثر بر بده­ی سیل تدوین یافت، که با استفاده از آن می‌توان روابط تحلیل منطقه‌ای سیل را به شبکه­ی رود‌ها انتقال داد.

المصادر:

1. اسلامی، ا. و ب. ثقفیان. 1382. تعمیم پیوسته مکانی شبیه منطقه‌ای جریان به شبکه آبراهه‌ها در شبکه GIS. چهارمین کنفرانس هیدرولیک ایران. دانششاخصه مهندسی دانشگاه شیراز.


2. ثقفیان، ب، ب. قرمزچشمه و سمیعی. م. 1387. آنالیز منطقه‌ای رسوب در حوزه‌های منطقه جنوب غرب کشور. وزارت نیرو- شرکت سهامی مدیریت منابع آب ایران.


3. تلوری، ع. و ع. اسلامی. شمارة 58- بهار 1382. روش‌های برآورد جریان حداکثر لحظه‌ای سیل در حوضه‌های شمال کشور. فصل‌نامه پژوهش و سازندگی.


4. رستمی، س. 1382. شبیه بندی منطقه‌ای سیل حوضه غرب دریاچه ارومیه. دانششاخصه کشاورزی دانشگاه ارومیه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.


5. هنربخش، ا. 1374. آنالیز منطقه‌ای سیل در حوضه آبخیز دریاچه نمک. دانشگاه تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
   
   
   1. Hammett, K.M., and M.J. DelCharco. 2005 . Estimating the magnitude and frequency of floods for streams in West-Central Florida. 2001. U.S. Geological Survey Scientific Investigations Report 2005-5080, 15p., plus apps,.
   
   
   2. McMahon, T.A., and R.J. Nathan. 1991. Estimating low flow characteristic in ungauged catchments. Center for Environmental Applied Hydrology. University of Melbourne. 60 p.
   
   
   3. Moore, I.D. and R.B. Grayson. and A.R. Landson. 1991. Digital terrain modelling: A Review of hydrological, geomorphological, and biological applications. Hydrol, Proc. 5: 3–30.
   
   
   4. Moore, R.J. 1987. Combined regional flood frequency analysis and regression on catchment charactristics by maximum likelihood estimation. Proc Int Symp Flood Frequency and Risk analysis.
   
   
   5. Ouarda, T.B.M.J. and C. Girard. G.S. Cavadias. and B. Bobee. 2001. Regional flood frequency estimation with canonical correlation analysis. Jo Hydrol. 254: 157-173.
   
   
   6. Warner, G.S. R.A. Garcia-Martion. F.N. Scatena. and D.L. Civco. 1991. Watershed characterization by GIS for low flow prediction. Chap.9 In J.G. Lyon (Ed.). GIS for Water Resources and Watershed Management.,101-107.
   
   
   7. B. Saghafian, 2009. Regional hydrologic mapping of flows in stream networks. Int J Appl. Earth Observ Geoinform. 11: 317-323.
   
   
   8. A. Zinanlo 2003. Low flow and duration curve analysis aiming at predicting runoff from ungauged catchments. Master of Science Thesis, Int Inst Geo-Inform Sci Earth Observ. Enschede, The Netherlands, 94p.
   
   
   9. Zrinji, Z., and B.H. Buen. 1994. Flood frequency analysis for ungauged sites using a region of influence approach. J Hydrol, 153: 1-21.
   
   

2.  پیری، ح. و ا. بامری. 1393. برآورد نسبت جذبی سدیم(SAR) در آبهای زیرزمینی با استفاده از وایازی خطی چند متغیره شبکه‌ی عصبی مصنوعی (مطالعه‌ی موردی دشت بجستان).  مجله مهندسی منابع آب. دوره 7، شماره 21، ص 67-80