بررسی شاخص های ارزیابی عملکرد تحویل آب در نهر ادامه سمت چپ شبکه آبیاری درودزن

الموضوعات :

بهروز شفیعی ¹ (دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزآباد)
محمدعلی شاهرخ نیا ² (استادیارپژوهشی، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران)

تاريخ الإرسال : 16 الخميس , جمادى الأولى, 1437 تاريخ التأكيد : 22 الأربعاء , جمادى الثانية, 1440 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , جمادى الثانية, 1440

الکلمات المفتاحية: عدالت توزیع آب, اعتمادپذیری, راندمان, کفایت آبیاری,

ملخص المقالة :

عملکرد شبکه های آبیاری و زهکشی در کشور از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و ضروری است با بررسی های همه جانبه مشکلات موجود در این شبکه ها مشخص و رفع گردد. در این مقاله به بررسی شاخص های ارزیابی عملکرد شبکه، در ادامه کانال سمت چپ شبکه آبیاری و زهکشی درودزن فارس پرداخته شد. برای این بررسی از شاخص کفایت، راندمان، عدالت توزیع، اعتمادپذیری توزیع آب و عملکرد تحویل آب استفاده شد. نتایج نشان داد شاخص های عدالت توزیع آب و اعتمادپذیری، با دارا بودن مقادیر 42/0 و 31/0 ، عملکرد شبکه را در رده ضعیف قرار می دهند. مقدار شاخص کفایت و راندمان توزیع آب، بترتیب 87/0 و 75/0 بوده که در رده متوسط قرار می گیرند. در حدود نیمی از کانال ها وضعیت خوب و درسایر کانال ها در وضعیت متوسط و ضعیف بوده است. شاخص عملکرد تحویل آب نیز نشان داد که از 16 کانال مورد بررسی در 8 کانال آب بیشتر از حد مورد نیاز، 3 کانال به اندازه نیاز و در 5 کانال کمتر از حد مورد نیاز تحویل شده است. مقدار متوسط این شاخص 27/1 بود که نشان می دهد 27% آب بیشتر از نیاز تحویل شده است.

المصادر:

منابع

1)    زحمتکش، م.، و منتظر، ع.ا. 1390. ارزیابی عملکرد تعدادی از شبکه های آبیاری جهان با استفاده از شیوه مقایسه ای و تحلیل داده کاوی. نشریه آب و خاک(علوم و صنایع کشاورزی)، 25(5): 1042-1057.

2)    سنائی جهرمی، ص.، 1374. مدیریت انتقال و توزیع آب در شبکه آبیاری و زهکشی درودزن. پایان نامه­ی کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز. شیراز. ایران.

3)       شاهرخ نیا، م. ع.، جوان، م. 1385. بررسی شاخصهای عملکرد آبیاری در شبکه درودزن، مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی. 7(29): 45-33.

4)       شرکت سهامی آب منطقه ای فارس. 1390. مطالعات ارزیابی عملکرد، پایش مدیریت بهره برداری و نگهداری، بهبود، ترمیم و بهسازی شبکه آبیاری و زهکشی درودزن. جلد 9، بررسی و تحلیل وضع موجود و عملکرد مدیریت بهره برداری و نگهداری شبکه و تاسیسات.

5)    فرخی، م.، کامگار حقیقی، ع.ا.، سپاسخواه، ع.، زندپارسا، ش.، هنر، ت. 1393. تغییرات زمانی و مکانی آب توزیع شده در نهر های شبکه سد درودزن. نشریه آبیاری و زهکشی ایران، 4(8): 684-693.

6)    منتظر، ع.ا. و پاشازاده، ن. 1390. ارزیابی عملکرد توزیع آب در شرایط مختلف بهره برداری نهر اصلی غرب شبکه آبیاری دز با استفاده از مدل هیدرولیکی CANALMAN. نشریه آب و خاک(علوم و صنایع کشاورزی)، 25(1): 125-139.

7)  Bos, M.G. 1997. Performance indicators for irrigation and drainage. Irrigarion and Drainage Systems 11: 119-137.

8)       Cakmak, B., Kibaroglu, A., Kendirli, B., and Gokalp, Z. 2010. Assessment of the irrigation performance of transferred schemes in Turkey: a case study analysis. Irrigation and Drainage 59: 138-149.

9)       Javan, M., Sanaee- Jahromi, S. and Fiuzat, A. A. 2002. Quantifying management of irrigation and drainage systems. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, ASCE 128 (1): 19-25.

10)   Kazbekov, J., Abdullaev, I., Manthrithilake, H., Qureshi, A., and Jumaboev, K. 2009. Evaluating planning and delivery performance of water user associations (WUAs) in Osh Province, Kyrgyzstan. Agricultural Water Management 96: 1259-1267.

11)   Kharrou, M.H., Page, M.L., Chehbouni, A., Simonneaux, V., Er-Riki, S., Jarlan, L., Ouzine, L., Khabba, S., and Chehbouni, G. 2013. Assessment of equity and adequacy of water delivery in irrigation systems using remote sensing-based indicators in semi-arid region, Morocco. Water Resources Management 27: 4697-4714.

12)  Molden, D.J. and Gates, T.K. 1990. Performance measures for evaluation of irrigation- water- delivery system. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, ASCE 116: 804-23.

13)  Sanaee- Jahromi, S., Depweg, H and Feyen, J. 2000. Water delivery performance in the Doroodzan Irrigation Scheme, Iran. Irrigation and Drainage Systems, 14: 207-222.

14)   Shahrokhnia, M. A., and Javan, M. 2005. Performance assessment of Doroodzan irrigation network by steady state hydraulic modeling. Irrigation and Drainage Systems, 19: 189- 206.

15)  Vaez Tehrani, M., Monem, M.J., and Bagheri, A. 2013. A system dynamics approach to model rehabilitation of irrigation networks case study: Qazvin irrigation network, Iran. Irrigation and Drainage 62: 193-207.

16)   Zardari, N. and Cordery, I. 2010. Estimating the effectiveness of a rotational irrigation delivery system: a case study from Pakistan. Irrigation and Drainage 59: 277-290.