بازدارندگی عصاره آبی چویل و آویشن شیرازی بر نماتد ریشهگرهی Meloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی و برخی ترکیبات موجود در آنها
الموضوعات : دو فصلنامه تحقیقات بیماریهای گیاهی
نجمه غزلباش
1
(دانشآموخته کارشناسی ارشد بیماریشناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.)
محمد عبدالهی
2
(دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران)
الکلمات المفتاحية: عصاره گیاهی, چویل, آویشن شیرازی, گوجهفرنگی, نماتد ریشهگرهی,
ملخص المقالة :
نماتد ریشهگرهی یکی از مهمترین نماتدهای مهم انگل گیاهی است که خسارت بسیاری به محصولات کشاورزی، بویژه جالیز وارد میسازد. با توجه به این که امروزه استفاده از مواد طبیعی برای کنترل آفات و بیماریهای گیاهی در اولویت قرار گرفته است، این پژوهش بمنظور بررسی اثر بازدارندگی عصاره آبی گیاهان چویل، Ferulago angulata و آویشن شیرازی، Zataria multiflora بر نماتد مولد گره ریشه، Meloidogyne javanica در گوجهفرنگی انجام گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب کاملاً تصادفی با 3 فاکتور (1- نوع عصاره در 2 سطح چویل و آویشن شیرازی در مقایسه با شاهد آب مقطر، 2- غلظت عصاره در 3 سطح با نسبتهای 04/0، 2/0 و 4/0 درصد، 3- اندام عصارهگیری در 3 سطح گل، برگ و ساقه) و در 4 تکرار برای هر تیمار انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره هر دو گیاه باعث افزایش چشمگیر درصد مرگ و میر لاروهای سن دوم و کاهش تفریخ تخم نماتد میشود که عصاره 4/0% گل و عصارههای 2/0% و 4/0% برگ چویل با ایجاد بیش از 90% مرگ و میر در لارو سن 2 بر عصاره 4/0 درصدی برگ آویشن شیرازی که 72% مرگ و میر را سبب شده است، برتری نشان میدهد. در حالی که در تیمار شاهد مقدار مرگ و میر 33/4% برآورد گردید، عصاره 4/0% گل چویل با 33/97% مرگ و میر لارو سن 2 بر عصاره 4/0% ساقه این گیاه که 67/61% مرگ و میر را سبب میشود، برتری دارد. عصاره هر دو گیاه موجب کاهش 69 تا 91 درصدی تفریخ تخم میشوند که در این بین تیمار عصاره 4/0% گل چویل با 11/90% جلوگیری از تفریخ تخم، نسبت به همه تیمارها موثرتر بود. نتایج تجزیه شیمیایی، وجود فلاونوئید و تانن را در اندامهای گیاهان مورد بررسی را ثابت نمود. تنها اندام فاقد استروئید ساقه چویل بود و ساپونین در هیچیک از اندامهای گیاهی مورد آزمایش یافت نشد.
_||_