عرفان اسلامی و دلالت های آن در حیطه ی روانشناسی ازدواج و خانواده

الموضوعات :

بابک شمشیری ¹ (عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز)

تاريخ الإرسال : 09 الأحد , ذو القعدة, 1434 تاريخ التأكيد : 09 الأحد , ذو القعدة, 1434 تاريخ الإصدار : 08 الجمعة , صفر, 1434

الکلمات المفتاحية: خانواده, عرفان اسلامی, عشق, ازدواج, خودآگاهی, خدا آگاهی,

ملخص المقالة :

عرفان اسلامی به عنوان یکی از مهمترین و پرنفوذترین نحله­های فکری مسلمانان در طول تاریخ، مکتبی است که به صراحت از عشق صحبت به میان می­آورد. موضوع عشق مجازی و و حقیقی و نقش آن در معرفت و رشد و تعالی انسان و رسیدن انسان به خداوند، ازجمله ارکان بنیادی عرفان اسلامی به حساب می­آید. از سوی دیگر چنین به نظر می­آید که طریقت عرفان، سیر انفسی و کاملا فردی است و به تبع آن به مناسبات و روابط اجتماعی ارتباط چندانی ندارد. این در حالی است که تامل در مفهوم عشق و سیر آن از مجازی به حقیقی، اشتباه این برداشت را نشان می­دهد. لذا با توجه به اینکه ازدواج و نهاد خانواده ازجمله مهمترین، گسترده ترین و نخستین شکل تعامل اجتماعی بشمار می­رود، این پرسش قابل طرح است که بین عرفان اسلامی و ازدواج و خانواده چه نسبتی را می­توان در نظر گرفت؟ با توجه به این مسئله، هدف از این مطالعه­ عبارت است از استنتاج تلویحات عرفان اسلامی در حیطه­ی روانشناسی ازدواج و خانواده. با در نظر گرفتن این هدف، پرسش این مطالعه عبارت است از اینکه دلالت­های عرفان اسلامی در حیطه­ی روانشناسی ازدواج و خانواده چه هستند؟روش این پژوهش عبارت است از روش تحلیلی –استنتاجی که از زمره­ی روش­های مطالعات فلسفی به حساب می­آید. نتایج این پژوهش حکایت از آن دارند که مطابق با نگاه عرفان اسلامی، بنیان ازدواج و تشکیل خانواده، پدیدآیی عشق و رشد آن است. به دیگر سخن، ازدواج و خانواده محملی برای سیر عشق از مجاز به حقیقت می­باشد. از سوی دیگر، عشق در ازدواج و خانواده، بستر مناسبی را برای آگاهی از خلال توجه به دیگری فراهم می­آورد. خودشناسی  نیز مقدمه­ی آگاهی بشمار می­رود.