بررسی ویژگی های روان سنجی( پایایی، اعتبار و ساختار عاملی) مقیاس هوش هیجانی مارک دانیل

الموضوعات :

مریم ایمان دار ¹ , حجت اله جاویدی ² , امیر شاپور امین شایان جهرمی ³

1 - کارشناسی ارشد، گروه روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران
2 - استادیار، گروه روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران.
3 - استادیار، گروه روان‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران.

تاريخ الإرسال : 01 الأربعاء , جمادى الأولى, 1437 تاريخ التأكيد : 14 السبت , جمادى الثانية, 1441 تاريخ الإصدار : 22 الأحد , جمادى الأولى, 1438

الکلمات المفتاحية: هوش هیجانی, پایایی, ساختار عاملی, اعتبار, روان سنجی,

ملخص المقالة :

    این مطالعه با هدف بررسی ویژگی‌ای روان سنجی، پایایی، اعتبار و ساختار عاملی مقیاس هوش هیجانی مارک دانیل انجام شده است. نسخه فارسی این مقیاس به روش ترجمه (مستقیم و بالعکس) تهیه شد. این مقیاس، شامل 96 گویه و 8 عامل (سواد هیجانی، خود آگاهی، درون گرایی و برون گرایی، استقلال، مسئولیت پذیری، رهبری، مدیریت زمان، مدیریت ارتباط) است. نمونه مورد مطالعه 536 نفر از معلمان شهر شیراز هستند که به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. براساس نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی تعداد 47 گویه که همبستگی معناداری با نمره کل نداشتند، حذف شدند و در نهایت، 49 گویه در 3 عامل دسته بندی شدند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی برای الگوی 3 عاملی، برازشی مناسب نشان داد. ضرایب پایایی(آلفای کرونباخ) برای این 3 عامل 70/0 بود. نتایج حاکی است که این مقیاس از پایایی نسبتا بالایی برخوردار است که برای استفاده پژوهشگران آتی مناسب است. برای سنجش اعتبار همگرا و واگرا نیز از مقیاس هوش هیجانی پترایدز و فارنهام و مقیاس به زیستی روان شناختی ریف استفاده شد. نتایج ضمن تایید اعتبار همگرا بیانگر اعتبار واگرا نیز می باشد.

المصادر:

- ازغندی و همکاران (1385)، بررسی روایی و اعتبار رگه هوش هیجانی پترایدز و فارنهام، فصلنامه روان‌شناسان ایرانی،سال سوم،ش10.

- پاشا شریفی، حسن(1390)، اصول روان‌سنجی و روان آزمایی، تهران، انتشارات رشد.

- جوشن لو ، محسن و همکاران (1385)، بررسی ساختار عاملی مقیاس بهزیستی جامع، فصلنامه روان‌شناسی ایرانی، سال سوم، شماره 9.

- سرمد، زهره و همکاران (1390)، روش های تحقیق در علوم رفتاری، نشر آگه.

- قاسمی، وحید (1392)، مدل سازی معادلات ساختاری در پژوهش های اجتماعی با کاربرد Amos

- تهران، نشر جامعه شناسان.

- گلمن، دانیل (1391)، کاربرد هوش هیجانی در محیط کار، ترجمه نسرین پارسا، انتشارات رشد.

- گلمن، دانیل (1393)، هوش هیجانی، ترجمه  نسرین پارسا، تهران، انتشارات رشد.

- محمدخانی، کامران (1389)، رهبری مبتنی بر هوش عاطفی و اثربخشی هیئت علمی (مدلFemail)، پژوهش‌نامه مدیریت هوش هیجانی، شماره 64.

 

- Bar-on, R, 1997, the Emotional Quotient Inventory (EQ-I): Technical Manual, MultiHealth Systems, and Toronto.

- Daniel ,Mark (2000). Self Scoring Emotional Intelligence tests.

- Goleman, D, Emotional Intelligence why it can matter more than IQ, London, Bloomsbury Publishing PLC, 1995.