ساخت و اعتباریابی آزمون هوش زیبا‌شناسی

الموضوعات :

خسرو رشید ¹ (استادیار دانشکده روان‌شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان)
فضل الله حسنوند ² (کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی دانشگاه بوعلی سینا همدان.)
ابوالقاسم یعقوبی ³ (دانشیار دانشکده روان‌شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان)

تاريخ الإرسال : 13 الجمعة , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 22 الأحد , رجب, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1439

الکلمات المفتاحية: تحلیل عاملی, هوش زیباشناسی, زیبایی,

ملخص المقالة :

    این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی آزمونی برای اندازه­گیری هوش زیبا­شناسی است که در سال 1393 در دانشگاه بوعلی سینا همدان صورت گرفته است. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان رشته­های گوناگون دانشگاه بوعلی سینا و نمونه آماری بر اساس جدول مورگان 370 نفر بود. برای تهیه ابزار، پس از بررسی مبانی نظری و مصاحبه با برخی اندیشمندان حوزه­های روان‌شناسی و هنرهای چندگانه، پرسش‌نامه مورد هدف ساخته شد. پس از تأیید روایی محتوایی گویه­ها، برای رفع ابهام و وقوف به مشکلات احتمالی آزمون، از چند نفر خواسته شد تا به پرسش‌نامه پاسخ دهند و عبارات و واژه­های نامفهوم را مشخص کنند. به دنبال این اجرای آزمایشی، شکل برخی از گویه­ها تغییر کرد، ولی گویه­ای حذف نشد. برای تحلیل داده­های پژوهش، از آزمون­های تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس در نرم‏افزارSPSS19  و تحلیل­عاملی­تاییدی مرتبه نخست و دوم با نرم‏افزار lisrel8.8 استفاده شد. پایایی پرسش‌نامه با استفاده ازروش آلفای کرونباخ، 81/0 محاسبه شد. یافته­ها نشان داد که آزمون ساخته شده، سه بعد حسّی - ادبی، ذهنی- عاطفی و حرکتی زیباشناسی را می‏سنجد. با توجه به میزان اعتبار و روایی بدست آمده، پرسش‌نامه هوش زیبا­شناسی ابزاری مناسب برای اندازه‏گیری توانایی­ و ظرفیت های زیبا­شناختی افراد است.

المصادر:

- Ashayeri, H. (2014). Aesthetics in Psychology. Faculty of Rehabilitation Sciences, Iran University of Medical Sciences.

- Abdolmaleki, Construction of Aesthetic Sensitivity Test. Master's Thesis. Bu Ali Sina University. Faculty of Economics and Social Sciences. Educational psychology.

- Cupchick, G. C. (1986). A decade after Berlyne: New Directions in Experimental Aesthetics. Poetics, 15, 345-369.

- Diaz, D. (2002). Teaching aesthetics in high school art: A description, analysis, and evaluation of teachers' interpretations and methodologies. Unpublished dissertation. The University of Georgia.

- Dickie, G. (1997). Introduction to aesthetics: An analytic approach. Oxford University Press, 109.

- Eisner, E. W. (2002). The arts and the creation of mind. New Haven, CT. Yale University Press.

- Hooman, H. A. (2008). Structural Equation Modeling Using Lisrel Software. Tehran. SAMT Publication, first edition.

- Istók, Eva . (2013). Cognitive and neural determinants of music appreciation and aesthetics. Doctoral dissertation, University of Helsinki.

- Leder, H., Belke, B.,Oeberst, A., Augustin, D. (2004). A model of aesthetic appreciation and aesthetic judgments ;British JournalofPsychology, 95, 489-508.

- Mohajer, S. (1996). The importance of aesthetics. Literature and Languages. Chista journal. No. 130. 797- 800.

- Navis, David (2005). aesthetics, Popular art. translate: Mahdi saatchi (2011). Art and architecture: Aesthetic, No. 22, 250-224.

- Parsons, M. J.  & Blocker. H. G. (1993). Urbana and Chicago: University of Illinois Press.

- Pelowski, M. & Akiba, A. (2011). A model of art perception, evaluation and emotion in transformative aesthetic experience. New Ideas in Psychology, 29, 80–97.

- Alah Rabbi, M & Sohrabi, N. (2016). Psychometric indicators of lifestyle scale. Journal of Psychological Methods and Models, 7 (26), 121-138.

- Rashid, KH., Mehrmohhamadi, M., Delavar, A and Ghatrifi, M. (2008). Studying stages of aesthetic development in Tehran students. Journal of Educational Innovations, 27(7), 123-98.

- Sigismund, R. (2000). Reasoned perception: Art education at the end of art. Unpublished dissertation. Stanford University, Palo Alto, California