ملخص المقالة :
عدم تشخیص پتانسیلها و توان بالقوه ی یک کشور در صادرات و عدم درک بهترین بازارهای
هدف محصولات ، همواره فرصتهای زیادی را از صادرکنندگان گرفتهاست . در این پژوهش در طی
سالهای 2001 تا 2005، ابتدا با استفاده از دو شاخص مزیتنسبی آشکارشده (RCA) و شاخص
مزیتنسبی آشکارشده ی متقارن(RSCA) به بررسی مزیت صادراتی زیره ی سبز پرداختهشده
است . در ادامه با استفاده از شاخص DRC ، مزیتنسبی تولید محاسبه شدهاست . سپس با استفاده
از شاخص نبود مزیتنسبی و چند شاخص دیگر بازارهای هدف این محصول اولویتبندی شدهاند .
در ادامه با استفاده از شاخصهای نسبتهایتمرکز و هرفیندال به بررسی ساختار بازار زیره ی سبز
پرداخته شدهاست و در پایان هم با استفاده از شاخص نقشهبرداری تجاری و شاخص ادغام جهانی
وضعیت بازار بررسی شده است . نتایج نشانداد که ایران در این محصول دارای مزیتنسبی
صادراتی بالایی است . همچنین بهترین بازارهای هدف ، کشورهای سریلانکا ، نیوزلند ، آمریکا و
مکزیک میباشند . ساختار بازار واردات از نوع رقابتی است و سهم هر بنگاه هم ناچیز است ، اما
بازار صادرات از نوع انحصاری است، به گونه ای که پنج کشور نخست صادرکننده ، نزدیک به 90%
از صادرات را در اختیار دارند . در ضمن واردات این محصول در دنیا روند نزولی دارد ، اما صادرات
ایران رو به افزایش است . همچنین برخی از کشورهای واردکننده (سنگاپور، بلژیک، هلند و ...)
اقدام به صادرات دوباره ی محصول مینمایند و از این راه ارزش افزودهای را برای خود ایجاد
مینمایند
المصادر:
1. امینپورواحدجعفری ر .1378. زیره سبز، سازمان جهادکشاورزی استان اصفهان: 8 - 6.
2. ابراهیمی ع. 1384. عوامل موثر در شناسایی و تعیین بازارهای هدف گیاهان دارویی در سطح
ملی و بینالمللی، مجموعه مقالات همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی، مشهد، مرداد 1384.
3. پیرایسته ح و کریمی ف.1385. بررسی مزیتهاینسبی محصولات زراعی در استان اصفهان.
فصلنامه اقتصادکشاورزی و توسعه، سال چهاردهم، شماره 53.
4.حسینی ش و ملکمحمدیچهلخانه م .1386. سنجش مزیتنسبی و رقابتی صنعت چرم ایران
در بازارهای جهانی. فصلنامه پژوهشهای بازرگانی، (265 - 235 :(44.
5.حسینی م و زورار پ .1383. ساختار بازار جهانی فرش دستباف و بازارهای هدف صادراتی آن.
فصلنامه پژوهشهای بازرگانی، (114- 83 :(30.
6. خلیلی پور ج. زیره سبز، ماهنامه علمی فنی تخصصی مهارت، (39 - 38 :(50.
7.سلامی ح. پیش بهار الف. 1380.. تغییرات الگوی مزیت نسبی محصولات در کشاورزی ایران:
تحلیلی کاربردی با استفاده از شاخصهای مزیت نسبی ابراز شده. فصلنامه اقتصادکشاورزی و
توسعه، موسسه پژوهشهای برنامهریزی و اقتصادکشاورزی، سال نهم، (99 -67:(34.
8.عابدین م. عسگری م. 1384. بررسی مزیتهای نسبی و اولویتبندی بازارهای هدف صادراتی
ایران. فصلنامه اقتصادکشاورزی و توسعه، سال سیزدهم، شماره 50.
9.عزیزی ج. یزدانی س. 1383. تعیین مزیت نسبی محصولات عمده باغبانی ایران، فصلنامه
اقتصادکشاورزی و توسعه، موسسه پژوهشهای برنامهریزی و اقتصادکشاورزی، سال دوازدهم، (46):
.60 - 41
10. فتحی ی. 1381. تجزیه و تحلیل مزیتنسبی صادراتی گروههای مختلف صنایع غذایی ایران،
فصلنامه اقتصادکشاورزی و توسعه، موسسه پژوهشهای برنامهریزی و اقتصادکشاورزی، سال دهم،
.151 - 129 :(38)
11. فرقانی ح. کیانیابری م. 1384. بررسی مزیتنسبی زیرهسبز ایران در مقایسه با گروه
کشورهای منتخب. فصلنامه اقتصادکشاورزی و توسعه، موسسه پژوهشهای برنامهریزی و
اقتصادکشاورزی، سال سیزدهم،(153 - 145 :(52.
12. مهدوی الف. ملکشاهیان م. 1383. بررسی مزیتنسبی محصولات صادراتی صنعت پتروشیمی
ایران. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، 113 - 91 :21.
13. نصابیان ش. 1383. مقایسه مزیت نسبی گل ایران و سایر کشورها با استفاده از روش مزیت
نسبی آشکار شده متقارن (RSCA). مجله علمی- پژوهشی علوم کشاورزی: 133 - 129.
14. Balassa B. 1998. Revealed comparative advantage and alternative as
measures of international specialization. DRUID working papers No. 98.
15. Diarmaid A. S. 2005. Ireland’s revealed Comparative Advantage,
Quarterly Bulletin 1.
16. Edward L. 1984. Sources of International Comparative Advantage, pp
84-86.
17. Honnah L and Kay J.A. 1977. Concentration in modern industry,
Macmillan, London.
18. http//www.maj.ir
19. ITC. 2005. CD: PC-TAS (Trade Analysis System. Copyright
ITC/UNSD, (2001-2005).
20. Joachim N.K, Eyverson R and Celcius T. 2002. The Impact of
Government Policy on Clove Production in Minahasa Regency, Faculty of
Agriculture Sam Ratulangi University.
21. Maddala G, C.Dobson S and Miller E. 1995. Microeconomics, The
regulation of Monopoly. Chap. 1.press Mc Grawhill Book Company. pp.
185- 195.
22. Muendler M.A. 2007. Balassa (1965) Comparative Advantage by
Sector of Industry, Brazil 1986-2001, University of California, San Diego.
23. Widgrén M. 2006. Revealed Comparative Advantage in the Internal
Market, Turku School of Economics, The Research Institute of the Finnish
Economy (ETLA), CEPR and CESif.
