ارزیابی رقابت پذیری و مزیت نسبی تولید محصولات زراعی با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی در استان اصفهان

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

ابوالفضل محمودی ¹ (استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران.)
محسن شوکت فدایی ² (دانشیار کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران)
سارا علی رحیمی ³ (دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه پیام نور تهران)

تاريخ الإرسال : 07 الأربعاء , ذو الحجة, 1435 تاريخ التأكيد : 07 الأربعاء , ذو الحجة, 1435 تاريخ الإصدار : 27 السبت , شوال, 1435

الکلمات المفتاحية: اصفهان, سیاستهای حمایتی, محصولات زراعی, مزیت نسبی, ماتریس تحلیل سیاستی,

ملخص المقالة :

در این پژوهش مزیت نسبی و شاخص های حمایتی محصولات اساسی زراعی در سطح استان اصفهان برای سال زراعی 1389-1388 با استفاده از ماتریس تحلیل سیاستی(Pam)محاسبه شد. محصولات مورد مطالعه عبارت از گندم آبی و دیم، جو آبی و دیم، عدس آبی و دیم، نخود آبی و دیم،ذرت دانه ای، آفتابگردان، پنبه، چغندر قند و هندوانه آبی می­باشند. نتایج مطالعه­ی حاضردر خصوص شاخص مزیت نسبی(DRC) محصولات زراعی نشان داد که استان اصفهان در تولید محصولات گندم آبی و دیم، جو آبی، ذرت دانه­ای آبی، نخود دیم، عدس آبی، آفتابگردان آبی، چغندر قند و هندوانه آبی دارای مزیت نسبی است و سایر محصولات فاقد مزیت نسبی هستند. بررسی شاخص حمایت اسمی محصول(NPC) که گویای نسبت درآمد در قیمت بازاری بر قیمت سایه­ای     می­باشد، برای محصولات گندم آبی و دیم، جو آبی و دیم، ذرت دانه ای، نخود دیم، آفتابگردان آبی کوچک­تر از یک و برای بقیه بزرگ­تر از یک می­باشد. اگر NPC کوچکتر از یک باشد، نشان­دهنده­ی این موضوع است که قیمت بازاری محصول کمتر از قیمت سایه­ای آن است. به عبارت دیگر سیاست­های دولت باعث شده قیمت این محصولات در داخل کشور کمتر از قیمت مرزی در نرخ سایه ای ارز باشد که نشان از اعمال مالیات ضمنی بر تولیدکنندگان این محصولات دارد. شاخص حمایت اسمی از نهاده که نشان­دهنده­ی نسبت هزینه­ی نهاده­های قابل تجارت در قیمت بازاری به هزینه­ی نهاده­های قابل تجارت در قیمت سایه­ای می­باشد. در مورد محصولات گندم آبی، جو آبی و دیم، ذرت دانه­ای، نخود آبی، پنبه و چغندر قند کمتر از یک محاسبه شده که حاکی از آن است که زارعین در خصوص نهاده­های قابل تجارت مورد حمایت قرار گرفته­اند. به­طورکلی نرخ حمایت مؤثر که نشان­دهنده­ی ارزش افزوده در قیمت بازاری به ارزش افزوده به قیمت سایه­ای می­باشد، نیز برای گندم دیم، جو آبی، جو دیم، نخود دیم، آفتابگردان کوچک­تر از یک محاسبه شده که نشان­دهنده­ی عدم حمایت مؤثر دولت از تولیدکنندگان این محصولات و اخذ مالیات می­باشد.   طبقه­بندیJEL:C22، D51، D81، Q14