بررسی رقابت پذیری محصولات عمده زراعی استان مازندران

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

حامد رفیعی ¹ (دانشجوی دکترای اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران)
غلامرضا پیکانی ماچیانی ² (دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران)
ژیلا دانشور عامری ³ (استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران)

تاريخ الإرسال : 08 السبت , ربيع الأول, 1437 تاريخ التأكيد : 08 السبت , ربيع الأول, 1437 تاريخ الإصدار : 16 الإثنين , ربيع الثاني, 1432

الکلمات المفتاحية: استان مازندران, محصولات زراعی, مزیت نسبی, الگوی برنامه ریزی خطی,

ملخص المقالة :

بخش کشاورزی ، نقش مهمی در کسب درآمدهای ارزی را دارد. همچنین ورود به عرصه تجارت بین المللی نیاز به دارا بودن شرایط لازم جهت پیوستن به سازمان تجارت جهانی (WTO) و نیز رقابت پذیری محصولات زراعی است. این مطالعه به بررسی امکانات تولیدی و مزیت نسبی بخش زراعی استان مازندران بعنوان یکی از قطب های مهم کشاورزی کشور، در سال زراعی 86-1385 با استفاده از شاخص های معمول و رهیافت برنامه ریزی خطی می پردازد. برای این منظور از دو نرخ ارز یورو و دلار استفاده شد. با بکارگیری نرخ ارز یورو، برآورد شاخص های مزیت نسبی با استفاده از مدل های برنامه ریزی خطی نشان داد که از میان محصولاتی که دارای مزیت نسبی بوده اند، عمدتاً محصولات انواع برنج، سیب زمینی آبی، جو آبی و دیم، سویا بهاره دیم، لوبیا چیتی آبی، گوجه فرنگی آبی و عدس دیم وارد الگوی بهینه کشت شده اند. محدودکننده ترین عامل تولید محصولات فوق ، زمین می باشد. بطوریکه با اضافه شدن هر هکتار به زمین های موجود آبی و دیم، سود خالص اجتماعی در شهرستان ها می تواند بترتیب به میزان 25 و 5/18 میلیون ریال به کل شهرستان افزوده شود. تحلیل حساسیت برای هر یک از محصولات و نهاده ها انجام گرفت. در نهایت برآورد مدل با استفاده از نرخ ارز دلار نتایج مشابهی با نرخ ارز یورو بدست داد. باتوجه به نتایج بدست آمده در الگوی برنامه ریزی بر مبنای مزیت نسبی توسعه کشت برنج و دانه های روغنی در استان توصیه می شود.  

المصادر:

1. Agriculture Jihad Organization of Mazandaran. 2008. ProjectAdministration and Planning.

2. Al-Shareef. A. 2008. Comparative Advantages of Syrian Barley.Ministry of Agriculture and Agrarian Reform, National

Agriculture Policy Center, Working Paper No 39.

3. Costinot. A. 2008. Elementary Theory of Comparativeadvantage, Massachusetts Institute of Technology and NBER.

4. Daneshvar Kakhaki, M. Dehghanian, S. Hatef, H. and A, A,Sarvari. 2007. Investigation of irrigated and rain fed wheat inMashhad Plain, Journal of sciences and Agricultural Industries.1: 45-51.(in Persian)

5. Fang. C. Beghin. J C. 2000. Food Self-Sufficiency, ComparativeAdvantage, and Agricultural Trade: A Policy Analysis Matrixfor Chinese Agriculture, Working Paper 99-WP 223.

6. Forghani, H. and Kiani abari, M. 2005. An evaluation of therelative advantage of production and export of flowers andplants in selected provinces. Journal of Social and HumanSciences.(in Persian)

7. Human, T. and Hosseini, M. 2003. Calculating domesticresources cost of agricultural products in east Azarbayijan,Journal of Trade Studies, 27:91-107.(in Persian)

8. Julai, R. 1993. Investigation of citrus production in Farsprovince (Jahrom county), Graduated Thesis, Tarbiat ModaresUniversity, Department of Agriculture. Tehran. (in Persian)

9. Karbasi, A. Karim koshte, M. and Hashemitabar, M. 2005.Investigation of comparative advantage of the cotton productionin Golestan province, Journal of Agriculture Economics andDevelopment, 50: 29-53. (in Persian)

10.Lee J. 1995. Comparative Advantage in Manufacturing asAmerican Determination of Industrialization: The Korean case,World Development, 23: 1195-1214.

11.Mastres. W. A. Winter-Nelson A. 1995. Measuring theComparative Advantage of Agricultural Activities: Domestic 

resource cost and social cost benefit ratio, American Journal ofAgricultural Economics, 77: 243-250.

12.Ministry of Agriculture Jihad. 2008. Project Administration andPlanning.

13.Mohammadi, D. 2005. Calculating Farm and garden productscomparative advantage in Fars province. Fifth Biennial

Conference of Agricultural Economics, Karaj, Iran, September2005. (in Persian)

14.Najafi, B. and Mirzaie, A. 2003. Comparative advantage of farmcrops in Fars province of Iran, Journal of Trade Studies, 7: 35-50. (in Persian)

15.Perkins F C.1997. Export Performance & Enterprise Reform in

, Coastal Province. Journal of Development and CulturalChange, pp. 501- 539.

16.Pirasteh, H. and F, Karimi. 2006. A comparative advantage inanalysis crop production a case study of Isfahan Province.Journal of Agriculture and Development, 53:39-68. (in Persian)

17.Rafiee, H. 2008. Investigation of oil seed comparative advantagein Mazandaran province using linear programming, MSc thesis,University of Tehran, Department of Agricultural Economic,Tehran.

18.Rahmani, R. 1999. Determination of comparative advantage inKhuzestan’s Major crops . Center of Khuzestan’s AgriculturalResearch, Final report of Research project.

19.Research Institute of Planning and Agricultural Economics.2008. Investigating comparative advantage of selected

agricultural products, Tehran.20.Research Institute of Planning and Agricultural Economics.2008. Project Administration and Planning.

21.Shahnooshi, N. Dehghanian, S. Ghorbani, M. and Azarinfar, Y.2007. Analyzing crop and cereal comparative advantage inKhorasan province, Journal of Natural Resource and AgricultureScience, 4: 125-141. (in Persian)

22.Shahabuddin Q. and Dorosh P. 2002. Comparative Advantage inBangladesh Crop production, International Food PolicyResearch Institute, No. 47, Washington D.C. 

23.Shajie Y. 1997. Comparative Advantage and CropDiversification: a Policy Analysis for the Thai Agriculture,

Journal of Agricultural Economics, 48:211-222.

24. Zhong, F. Zhigang, Xu. and Fu, Longbo. 2002. RegionalComparative Advantage in China's Main Grain Crops, ACIARChina Grain Market Policy Project Paper No.1. pp: 1-19.