تأثیر تکانه قیمت نفت بر قیمت محصولات کشاورزی در گروه غلات با توجه به دوره‌های بحران غذایی

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

بابک اسماعیلی ¹ , شهریار نصابیان ² , سید نعمت اله موسوی ³ , مرجان دامن کشیده ⁴ , علی اکبر خسروی نژاد ⁵

1 - دانشجوی دکترای، اقتصاد و مدرس دانشگاه، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
4 - استادیار ،گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
5 - استادیار ،گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاريخ الإرسال : 07 الخميس , رمضان, 1441 تاريخ التأكيد : 06 السبت , محرم, 1443 تاريخ الإصدار : 18 الجمعة , جمادى الثانية, 1443

الکلمات المفتاحية: قیمت نفت, نرخ تورم, محصولات کشاورزی, بحران غذایی, مدل خود رگرسیون برداری پنلی (PVAR),

ملخص المقالة :

مقدمه و هدف: وابستگی اقتصاد کشورهای دارای منابع طبیعی به درآمدهای نفتی منجر به این شده که تکانه های قیمت نفت اثر قابل ملاحظه ای بر اقتصاد این کشورها و بخصوص قیمت مواد غذایی و کشاورزی داشته باشد که این موضوع بر امنیت غذایی در آینده تاثیر گذار خواهد بود. مواد و روش­ها: هدف این مقاله بررسی تأثیر تکانه قیمت نفت بر قیمت محصولات کشاورزی با توجه به دوره‌های بحران غذایی با رویکرد Panel VAR است. برای این منظور از اطلاعات آماری 14 کشور واردکننده نفت و 10 کشور صادرکننده نفت در دوره زمانی 2018-1990 استفاده شد. متغیرهای مورداستفاده در این مطالعه شامل قیمت  محصول های (ذرت، برنج، سویا، گندم و جو) ، نرخ ارز حقیقی، قیمت نفت خام، تولید جهانی نفت، فعالیت اقتصادی واقعی جهانی و ذخایر احتیاطی نفت می باشد. یافته­ها: نتایج حاصل از برآورد تغییرات قیمت محصولات کشاورزی (بخصوص ذرت و سویا) نشان داد که شوک‌های نفتی علاوه بر تأثیر مستقیم، به‌طور غیرمستقیم و از طریق شوک­های عرضه و تقاضای کل قیمت محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار می­دهند. واکنش قیمت این محصولات به شوک­های نفتی، تقاضای کل و بازارهای کالایی به لحاظ جهت، شدت و الگو در دو گروه کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت مشابه و به شکل معناداری مثبت است. بحث و نتیجه­گیری: بر اساس نتایج بدست آمده مشاهده گردید که شوک‌های بخش عرضه و تقاضای نفت نسبت به شوک نرخ ارز و قیمت نفت تأثیر بیشتری بر افزایش در قیمت محصولات کشاورزی داشته است که این موضوع به دلیل جایگزین سازی سوخت­های زیستی به جای سوخت های فسیلی در کشورهای واردکننده نفت نسبت به کشورهای صادرکننده نفت رخ می­دهد.

المصادر:

1. Alom F. Economic effect of oil and food price shocks in Asia and Pacific countries: an application of SVAR model. Paper presented at the 2011 NZARES conference, New Zealand, 2012: 25-26.


2. Baltagi, H, Badi, Econometric Analysis of Panel Data, 5th Edition, 2015.


3. Du, X. Yu, C. Hayes, D.J. Speculation and volatility spillover in the crude oil and agricultural commodity markets: A Bayesian analysis. Energy Economics 2011: 3: 497–503.


4. Jafari Samimi, Ahmad, Gudarzi Farahani, Yazdan and Poursina, Hesam, Principles and foundations of Panel data econometrics in the econometric software, Sako Publications, Tehran, 2018: 23-35.


5. Javadan, Ebrahim, Raheli, Hossein and Naqdi, Rashid. A Study of Factors Affecting Food Prices in Iran with Emphasis on Petroleum Impulses, Journal of Agricultural Economics Research, 2015: 7 (26): 179-195.


6. Kilian, L. Exogenous Oil Supply Shocks: How Big Are They and How Much Do They Matter for the US Economy? Review of Economics and Statistics, 2008: 90: 216-240.


7. Kilian, L. Not All Oil Price Shocks Are Alike: Disentangling Demand and Supply Shocks in the Crude Oil Market, American Economic Review, 2009: 99(3): 1053-1069.


8. Kilian, L. and C. Park. The Impact of Oil Price Shocks on the U.S. Stock Market, International Economic Review, 2009: 50 (4): 1267-87.


9. Ma, Z and Hou, W, The interactions between Chinese local corn and WTI crude oil prices: an empirical analysis, Petroleum Science, 2019: 16(3): 929–938.


10. Melichar, M. and Atems, B. Global crude oil market shocks and global commodity prices. OPEC Energy Review, 2019: 43(4): 92-105.


11. Nazlioglu, S and Soytas, L, World oil and agricultural commodity prices: Evidence from nonlinear causality. Energy Policy, 2012: 39(5): 2935-2943.


12. Nowrouzifar, T., fattahi, S., sohaili, K. The Impact of Economic Sanctions on the Amount of Dependence between Oil and Financial Market (Extremal Dependence Approach). Economic Modeling, 2019: 13(45): 1-17.


13. Pasban, Fatemeh, The effect of oil price fluctuations on the production of Iran's agricultural sector, Economic Research Journal, 2004: 12: 136-117.


14. Rezitis, A.N. The relationship between agricultural commodity prices, crude oil prices, and the US dollar exchange rates: A panel VAR approach and causality analysis. Working Paper, Department of Business Administration of Food and Agricultural Enterprises, University of Patras, Greece, 2015.


15. Seyed Hosseini, Seyed Mohammad and Ebrahimi, Seyed Babak. A case study of the stock market of Iran, Turkey and the UAE, Financial Knowledge Securities Analysis, 2013: 6 (19): 81-97.


16. Wang, D. Tomek, W.G. Commodity prices and unit root tests. American Journal of Agricultural Economics Association, 2012: 89(4): 873-889.


17. Zafeiriou, Eleni & Garyfallos Arabatzis & Paraskevi Karanikola & Stilianos Tampakis & Stavros Tsiantikoudis. Agricultural Commodities and Crude Oil Prices: An Empirical Investigation of Their Relationship, Sustainability, MDPI, Open Access Journal, 2018: 10(4): 1-11.
    


18. Chow, Q. Ba, Y. (2011). How does Oil Price Volatility Affect Non-Energy Commodity Markets?, Applied Energy, 89 (2): 273–280.


19. Zhang, C., Qu, X, The effect of global oil price shocks on China’s agricultural commodities, Energy Economics, 2015: 51(8): 354-364.


20. Fowowe, B. Do oil prices drive agricultural commodity prices? Evidence from South Africa, Energy, 2016: 104(4): 149–157.


21. Haghighat, J., Pasbani Mirak, F. The effects of oil price and the exchange rate shocks on price of agricultural Commodities in Iran, Journal of Economic Research (Tahghighat- E- Eghtesadi), 2016: 51(1): 71-90.