بررسی عوامل مؤثر بر صادرات پسته ایران با تأکید بر نقش تحریمهای تجاری
الموضوعات : Agricultural Economics Researchعلی رضا کرباسی 1 , میلاد امینی زاده 2
1 - استاد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
2 - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد.
الکلمات المفتاحية: ایران, تحریمهای تجاری, الگوی جاذبه, برآوردگر درستنمایی شبه بیشینه پوآسن, صادرات پسته,
ملخص المقالة :
پسته مهمترین محصول صادراتی کشاورزی ایران است که در دهه اخیر با کاهش صادرات و رقابتپذیری روبرو بوده است. در این دوره، دو پدیده تحریمهای اقتصادی و پیدایش قدرت صادراتی چون آمریکا از مهمترین اتفاقات بوده است. حال پرسش این است آیا این عوامل دلیل تضعیف صادرات پسته ایران در سالیان اخیر بوده است؟ بدین منظور صادرات پسته به شرکای تجاری در دوره 1995-2013 با استفاده از الگوی جاذبه مورد بررسی قرار گرفت. بر پایه نتایج، متغیرهای اندازه اقتصاد و درآمد کشورهای واردکننده اثری فزاینده و متغیرهای فاصله و تفاوت اقتصادی اثری کاهنده بر صادرات پسته داشتهاند. همچنین تحریمهای تجاری اتحادیه اروپا و افزایش قدرت صادراتی آمریکا اثری منفی و معنیداری بر صادرات پسته داشتهاند. در نتیجه همزمانی افزایش قدرت صادراتی آمریکا و تحریمهای تجاری موجب شد که ایران از اتحادیه اروپا بهعنوان بازار هدف اصلی صادرات خارج شود و آمریکا جایگاه خود را تقویت کند. لذا پیشنهاد میشود سیاستگذاران برای جلوگیری از اثر کاهشی تحریمها بر صادرات پسته و رقابتپذیری ایران در بازار جهانی، شناسایی بازارهای هدف مناسب را در دستور کار قرار دهند.
