بررسی اثر تغییر فناوری در سهم هزینه کود و سموم شیمیایی در راستای حفظ محیط‌زیست (مطالعه موردی: تولید ذرت دانه‌ای)

الموضوعات : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

الهه واثقی ¹ , آسیه عزیزی ² , محمدرضا زارع مهرجردی ³

1 - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان.
2 - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان.
3 - دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان.

تاريخ الإرسال : 21 الجمعة , رمضان, 1438 تاريخ التأكيد : 08 الأربعاء , صفر, 1440 تاريخ الإصدار : 15 السبت , ربيع الثاني, 1440

الکلمات المفتاحية: تکنولوژی, تابع هزینه ترانسلوگ, اریب مقیاس, اریب نهاده,

ملخص المقالة :

ذرت از غلات مهم در اقتصاد کشاورزی ایران نقش بسزایی دارد؛ از طرفی با توجه به محدودیت منابع موجود در کشور، تکنولوژی نقش مهمی در صرفه‌جویی مصرف نهاده‌های کشاورزی دارد. در این راستا یکی از عوامل افزایش بهره‌وری در تولید ذرت‌دانه‌ای، استفاده صحیح و منطقی از کودها و سموم شیمیایی می‌باشد. لذا در این مطالعه، جهت بررسی سهم این عوامل در تابع هزینه ذرت‌دانه‌ای از روش سیستم معادلات به ظاهر نامرتبط طی دوره‌ی 91-1379 در دوازده استان استفاده شد. براساس نتایج اریب مقیاس، با افزایش مقیاس تولید، سهم هزینه نهاده‌های کود ازت و سم افزایش و سهم هزینه کود پتاس و فسفات کاهش یافته است. نتایج اریب نهاده نشان داد که تغییر تکنولوژی موجب شده مصرف نهاده‌های کود ازت و فسفات در یک واحد تولیدی کاهش و مصرف پتاس افزایش یابد. با در نظر گرفتن بحران آلودگی آب وخاک، نیاز غذایی ذرت-دانه‌ای و خسارات وارده به سلامت موجودات، این تغییرروند، مناسب بوده است؛به عبارتی، تکنولوژی در جهت کاهش عناصر پرخطر تغییر کرده است. لذا پیشنهاد می‌شود دولت برنامه‌هایی جهت دسترسی کشاورزان به تکنولوژی‌های جدید اجراکند.

المصادر:

 

- احمدیان، م.، اسلامی، م.، و باغستانی، ع. (1389). ارزیابی آثار رفاهی ناشی از پیشرفت فناوری تولید ذرت در ایران. مجله پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 3(1): 31-44.

- امجدی، ا.، چیذری، ا.، و خلیلیان، ص. (1386). بررسی ساختار فناوری تولید گندم با استفاده از داده­های پانل. ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی، 307-319.

- آمار نامه‌های وزارت جهاد کشاورزی. (1390). قابل دسترس در:‌ www.maj.ir .

- امیرتیموری، س،. و چیذری، ا. (1387). بررسی خودکفایی پویا در تولید ذرت دانه­ای در ایران: رهیافت محاسبه بهره­وری کل عوامل تولید. پژوهش و سازندگی (زراعت و باغبانی): 79، 169-177.

- داتنوف، ل.، المر، و. اچ.، و هوبر، د. ام. (1392). تغذیه معدنی و بیماری­های گیاهی. مترجم ضیاءالدین بنی هاشمی، چاپ اول، نشر آییژ، تهران.

- حاجی‌رحیمی، م.، و ترکمانی، ج. (1382). مدلسازی تغییرات فناوری در کشاورزی ایران: روش متغیر نهان. چهارمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی.

- دشتی، ن.، یاوری، ک.، و صباغ کرمانی، م. (1388). تجزیه رشد بهره‌وری کل عوامل تولید در صنعت ایران با استفاده از رهیافت اقتصادسنجی. فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، 6(1): 101-128.

- دین­پناه، غ.، چیذری، م.، و بدرقه، ع. (1388). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری توسط گندم­کاران شهرستان اصفهان. مجله علمی-پژوهشی علوم کشاوررزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، 3(9): 103-116.

- رشیدقلم، م.، دشتی، ق.، رسولی، ز.، و امینیان، ف. (1391). بررسی ساختار تولید محصول پسته در شهرستان دامغان. نشریه اقتصاد کشاوزی و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 26(3): 197-203.

- شجری، ه.، اصغری، م.، و موسوی، ف. (1391). بررسی تاثیر هدفمندی یارانه­ها بر کیفیت محیط زیست ایران. اولین همایش بین المللی اقتصادسنجی، روش­ها و کاربردها، شهریور 1391.

- شرزه­ای، غ.، و ماجد، و. (1393). نگاهی متفاوت به فعالیت­های بخش کشاورزی: هزینه­های زیست محیطی بخش کشاورزی در ایران. اقتصاد کشاورزی (ویژه نامه): 69-81.

- طباطبائی، س.ج. (1388). اصول تغذیه معدنی گیاهان. نشر دانشگاه تبریز، تبریز.

- عابدی، س.، پیکانی، غ.، و حسینی، ص. (1388). تعیین مزیت نسبی ذرت دانه­ای در الگوی بهینه کشت استان فارس: مطالعه موردی مناطق سرد خشک و نیمه خشک. پژوهشات اقتصاد کشاورزی، 1(1): 115-136.

- علی‌احمدی، ع.، و اخوان، پ. (1385). بررسی علل موفقیت برنامه‌ها و سیاست‌های علم و فناوری در کشورهای توسعه یافته. نشریه بین‌المللی علوم مهندسی، 2(17): 19-28.

- موسوی، ن.، خالویی، ا.، و فرج‌زاده، ذ. (1388). بررسی اثرات رفاهی حذف یارانه‌ی کودشیمیایی بر تولیدکنندگان ذرت استان فارس. مجله پژوهشات اقتصاد کشاورزی، شماره 1(4): 61-75.

- مومنی تیکدری، م. (1391). تحلیل روند تغییر فناوری در بخش کشاورزی ایران (مطالعه موردی گندم). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان.

- یزدانی، س.، و عابدی، س. (1387). تحلیل ساختار هزینه‌ی ذرت دانه‌ای ‌در ایران. اقتصاد کشاورزی، 3(1): 1-15.

Refrences

- Napasintuwong, O., & Emerson, R.D. (2002). Induced innovations and foreign workers in u.s. agriculture. American Agricultural Economics Association Meetings. Long Beach. California, July, pp: 28-31.

- Rasmussen, S. (2000). Technological Change and Economies of Scale in Danish Agriculture. The Royal veterinary and Agricultural University KVL. Copenhagen.

- Roberts, T.L. (2008). Improving nutrient use efficiency. Turkish Journal of Agriculture. 32, pp: 177-182.

- Salgado Banda, H., & Bernal Verdugo, L.E. (2007). Translog Cost Functions: An Application for Mexican Manufacturing. Working Paper.

- Segal, D. (2003). A Multi-Product Cost Study of the U.S. Life Insurance Industry. Review of Quantitative Finance and Accounting. 20(2), pp: 169-186.

- Truett, D.B., & Truett, L.J. (2005). NAFTA's Impact on the Mexican Automotive Sector. Journal of Economic Development. 30(2), pp: 155-176.