الگوی انتخاب بهینه پناهگاه‌های اضطراری چند منظوره در شهر کاشمر با استفاده از روش AHP

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

یعقوب پیوسته گر ¹

1 - استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

تاريخ الإرسال : 01 الجمعة , ربيع الثاني, 1438 تاريخ التأكيد : 23 الجمعة , محرم, 1439 تاريخ الإصدار : 03 الإثنين , صفر, 1439

الکلمات المفتاحية: پدافند غیر عامل, پناهگاه چندمنظوره, مدلAHP, شهر کاشمر,

ملخص المقالة :

       در جنگ‌های جدید که با استفاده از تجهیزات پیشرفته هوشمند صورت می‌پذیرد و اهداف به صورت نقطه‌ای مورد هدف قرار می‌گیرند، نقاط و اهداف کلیدی که در شبکه فعالیت‌های کشور نقش کلیدی ایفا می‌کنند، در زمره اولین اهداف هستند. از آنجا که بخش قابل توجهی از این نقاط درون شهرها واقع هستند، شهرها و علی­الخصوص شهرهای استان های مرزی نیز مورد تهاجم واقع می‌شوند. اصلی­ترین سرمایه هر کشور مردم می­باشند که حفظ جان آنها در برابر تهدیدات از وظایف اصلی دولت ها می­باشد. یکی از راه­های تأمین این هدف، احداث پناهگاه­هایی امن جهت حفظ جان مردم در زمان بحران ناشی از جنگ می­باشد. اما پناهگاه در صورتی­که به شکل تک منظوره احداث شود، عدم استفاده از آن در زمان صلح، صرفه اقتصادی آن را از بین می برد و پایداری آن را به مخاطره می­اندازد. برطرف کردن این مشکل با احداث پناهگاه­های چندمنظوره میسر می­گردد. هدف پژوهش بررسی عوامل کاهش آسیب­پذیری و ایمن سازی سازمان سکونت و فعالیت شهر در برابر تهدیدات انسان ساخت با بکارگیری پناهگاه‌های چند منظوره با توجه به ملاحظات پدافند غیرعامل در برنامه­ریزی و توسعه و عمران شهرها می‌باشد. روش پژوهش «توصیفی– تحلیلی» می­باشد. کلیه داده­های  تولید شده در محیط GIS  در فرایند سلسله­مراتبی(AHP)، مورد تحلیل قرار گرفته است. در ادامه پژوهش با استفاده از مدل تحلیل حساسیت در نرم افزار Expert choice، تعداد 12 مکان بعنوان پناهگاه چندمنظوره انتخاب گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد از بین معیارها، کاربری­های حیاتی و دارایی ها به ترتیب با 217/0 و 174/0 امتیاز بیشترین اهمیت را داشته اند و در کاشمر به ترتیب 04/34 درصد شهر در پهنه مناسب و 61/15 درصد در پهنه کاملاً مناسب به جهت مکانیابی و احداث پناهگاه چندمنظوره هستند و سرانجام 12 مکان را به عنوان پناهگاه چند منظوره مورد شناسایی قرار گرفته و با استفاده از مدل تحلیل حساسیت در نرم­افزار Expert Choice مکان­های شناسایی شده اولویت­بندی شده­اند.

المصادر:

1. Abazarloo, S, Setareh, A, A, Ghazanfari, M, (2016): Assessing the vulnerability of cities with passive defense approach (case study: Sabzevar city), Scientific and Research Journal of Advanced Science and Technology (Confidential), 12 th period, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, Pages 78-61. (in Persian).


2. Abazarloo, S, (2013): Master's Thesis, City Vulnerability Assessment with Inactive Passive Defense Approach with Fuzzy Logic, Islamic Azad University, Tehran, Tehran, Iran. (in Persian).


3. Abhari, M, (2007): Management of Military Crisis, Malek Ashtar University of Technology Publishing, Tehran, Iran. (in Persian).


4. Alifathi, R, (2015): Non-operating defense in urban worn out tissues, Selected articles of the second symposium on safe city of Tehran. (in Persian).


5. Bernard Tan. And Chin, Lee. and Wong, faruk (1999): Planning and Design of a Civil Defence Shelter Station in Singapore / TUNNELLING an under Bround Space Technology , 14, pp:20-43.


6. Daiinezhad, F, (2011): Multifunctional functional capabilities in the urban roadside landscapes in times of crisis (case examples: Basij Mostazafin and Ayatollah Saeedi highways), The first scientific-research conference on urban planning and architecture with passive defense approach, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, Pages 72 -54. (in Persian).


7. Farzamshad, M, (2013): Theoretical Foundations of Non-Retirement Architecture, Jahan Jam, Tehran, Iran. (in Persian).


8. FEMA-361 (2015), Safe Rooms for Tornadoes and Hurricanes: Guidance for Community and Residential Safe Rooms, Third Edition.


9. Guide to the topic of Non-Proactive Defense, (2012). Publisher: Iran Development, Collector: National Bureau of Building Regulations. (in Persian).


10. Hashemifesharaki, S, J & ET AL, (2011): Design of Urban and Local Secure Buildings and Buildings, Scientific and Research Magazine of Culture and Safety, No. 19, Tehran, Pages 72-58. (in Persian).


11. Hashemifesharaki, S, J & ET AL, (2012): The phenomenon of war is a threat to the safety of cities, Scientific and Research Magazine of Culture and Safety, No. 18, pp. 50-25. (in Persian).


12. Institute of Urbanism and Architecture of Malek Ashtar University of Technology, (2011): Project Description Description of Inactive Defense Projects - Multifunctional Shelters.


13. Iran's Statistics Center (2015): Population and Housing Census, Khorasan Razavi. (in Persian).


14. Mahdavinezhad, M, J, (2011): Locating collective sanctuaries based on passive defense principles and criteria, first scientific-architectural research conference with inert defense approach, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, Pages 128-108. (in Persian).


15. Molaii, A, (2011): Study of the Role of Sub-Surface Areas in Sustainability of Cities, First Conference on Architectural and Urban Planning with Inertial Defense Approach, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, pp. 226-207. (in Persian).


16. Movahediniya, j, (2007): Fundamentals of Inactive Defense, Malek Ashtar University of Technology, Second Edition, Tehran. (in Persian).


17. Malczewski, J. (1999): GIS and Multicriteria Decision Analysis, 1^st edition John Wiley & Sons INC.


18. Mallory, Edward. (1973): United States War Department/ Department of the Army Technical Manual Collection, series TM8.


19. Miriam, Holly – Shulman, Lea. (2008): Estimating Evaluation Vulnerability Of Urban Transportation Systems Using GIS, A thesis submitted to the Department of Geography In conformity with the requirements for the degree of Master of Arts, Queen’s University Kingston, Ontario, Canada.


20. Razeghi asl, S, (2011): Exploration of Secure underground spaces with Inactive Passive Approach, First Conference on Architectural and Urban Planning with the Inertial Defense Approach, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, pp. 98-125.


21. Rubén Sánchez, “Civil Defense and Cultural Property,” Francis and tailor group, London, 2007.


22. Shahsavari, H, Ghorbani, V, Rabii, B, (2015): Explaining the principles and considerations of urban defense and the approach of non-operating defense with an emphasis on cellularization of cities, Urban Management Magazine, No. 38, pp. 390-371. (in Persian).


23. Sener, B. and Suzen, M. L. and Doyuran, V. (2006): Landfill site selection by using geographic information systems. Environ Geol, 49, 376-388.


24. Shakibamanesh, Amir. (2015): Public shelters: Towards secure urban planning and designing in terms of passive defense, Malaysian Journal of Society and Space 11 issue 3, pp:1 – 9, ISSN 2180-2491.


25. Smith, K. (2000): Environmental hazards: Assessing risk and reducing disaster, 3rd Ed Routledge, New York.


26. Tarighlizadeh, H, Jafari, F, Hoseyni amini, H, (2015): Optimal Location of Multifunctional Emergency Shelters with Inactive Defense Approach to GIS, National Conference on Urban and Historic Urban Texture: Challenges and Solutions, pp. 13. (in Persian).


27. Zhou, P, P.W Ang. and K.L Poh. (2006): Decision analysis in energy and environmental modeling: An update, 26, pp: 78-91