مسئله شناسی راهبردی توسعه صادرات بخش کشاورزی (مطالعه موردی: استان کرمانشاه)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مهنا شاهمرادی ¹ (دکتری توسعه کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.)
حسین آگهی ² (دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.)
امیرحسین علی بیگی ³ (دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.)

تاريخ الإرسال : 25 الإثنين , رمضان, 1441 تاريخ التأكيد : 16 الأربعاء , رمضان, 1442 تاريخ الإصدار : 28 الخميس , جمادى الأولى, 1444

الکلمات المفتاحية: توسعه, صادرات, بخش کشاورزی, مسئله‌شناسی,

ملخص المقالة :

از آنجایی که تحقق برنامه‌ها و توسعه متوازن، مستلزم به‌کارگیری تفکر سیستمی و توجه به ویژگی‌ها، محدودیت‌ها و مزیت-های هر منطقه در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور می‌باشد، پژوهش پیش‌رو، در راستای بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه‌ای، استان کرمانشاه را به عنوان یکی از مناطق مستعد توسعه‌ی صادرات محصولات کشاورزی مورد توجه قرار داده است. با توجه به اینکه به نظر می‌رسد توسعه‌ی صادرات در بخش کشاورزی این استان منطبق با توانایی‌ها و پتانسیل‌های موجود، صورت نگرفته است، پژوهش حاضر با هدف مسئله‌شناسی راهبردی توسعه صادرات بخش کشاورزی استان کرمانشاه با استفاده از روش کیفی و بهره‌گیری از مدل الماس پورتر (عوامل درونی، شرایط تقاضا، صنایع مرتبط و پشتیبان، استراتژی، ساختار و رقابت، نقش دولت و حوادث پیش‌بینی نشده)، انجام شد. جامعه‌ی مورد مطالعه این پژوهش را 31 نفر از افراد صاحبنظر در زمینه موضوع مورد بررسی تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع موارد شناخته شده (افراد متخصص و مطلعین کلیدی) انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها با مصاحبه‌های نیمه ساختارمند فردی تا زمان رسیدن به اشباع داده صورت گرفت. تجزیه و تحلیل محتوای مصاحبه‌های میدانی با استفاده از روش تحلیل محتوا با رویکرد قیاسی و بهره‌گیری از نرم‌افزار MAXQDA، انجام شده است. بر اساس یافته‌های به‌دست آمده، نداشتن قیمت رقابتی، ضعف زیرساخت‌های مرتبط با اطلاع‌رسانی، عدم آگاهی در مورد استاندارد، تغییرات مکرر قوانین و مقررات مرتبط، ضعف مدیریت صادرات بخش کشاورزی، حضور کمرنگ تشکل‌های تخصصی، تنش‌های سیاسی و تحریم‌ها، در عدم توسعه‌ی مطلوب صادرات بخش کشاورزی استان بیش‌ترین نقش را داشته‌اند. با این حال با حمایت و برنامه‌ریزی صحیح جهت رفع موانع و کاستی‌های موجود و تدوین قوانین و ضوابط تولید، فرآوری و بازاریابی و توسعه زیرساخت‌های مرتبط، می‌توان صادرات محصولات بخش کشاورزی استان کرمانشاه را استمرار بخشید.

المصادر:

• Aghamohammadi, S. N., Haji, G., Ghafari, H., & Ghafari Ashtiani, P. (2021). Measuring the relative advantage of economic activities in the provinces of IRAN: Location quotient approach. Regional Planning, 10(40), 35–52. http://jzpm.miau.ac.ir/article_3941.html (In Persian).


• Amiri Aghdaie, S. F., Seidi, M., & Riasi, A. (2012). Identifying the barriers to iran’s saffron export by using porter’s diamond model. International Journal of Marketing Studies, 4(5), 129–138. https://doi.org/10.5539/ijms.v4n5p129(In Persian).


• Ardakani, Z., Yazdani, S., & Gilanpour, O. (2009). Studying the effects of non-tariff barriers on the export of the main agricultural products of Iran. American Journal of Applied Sciences, 6(7), 1321–1326. https://doi.org/10.3844/ajassp.2009.1321.1326(In Persian).


• Atabay, R. (2016). The relationship between trade openness and inflation in Turkey. International Journal of Research in Business and Social Science (2147-4478), 5(3), 137–145. https://doi.org/10.20525/ijrbs.v5i3.464


• Bakan, İ., & Doğan, İ. (2012). Competitiveness of the industries based on the porter’s diamond model: An empirical study. In International Journal of Research and Reviews in Applied Sciences (Vol. 11, Issue 3, pp. 441–455). www.arpapress.com/Volumes/Vol11Issue3/IJRRAS_11_3_10.pdf


• Balakshahi, A., & Abbasi, B. (2015). Identification and ranking of factors affecting the development of tea exports in guilan province based on the model diamond porter. The International Conference on New Research in Management, Accounting and Economy, 1–16. https://civilica.com/doc/407040/(In Persian).


• Barghi Oskooee, mohammad mahdi, Salmani, B., & Saemi, R. (2021). Investigating the impact of investment in research and development on export performance of enterprises in provinces of Iran. Regional Planning, 10(40), 67–84. http://jzpm.miau.ac.ir/article_3777.html (In Persian).


• Ehrich, M., & Mangelsdorf, A. (2018). THE ROLE OF PRIVATE STANDARDS FOR MANUFACTURED FOOD EXPORTS FROM DEVELOPING COUNTRIES. World Development. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2017.08.04


• Emami Zavareh, N., & Daei Karimzadeh, S. (2016). Obstacles to gaining a competitive advantage in the export of agricultural and horticultural products of Isfahan province based on the model. Fourth International Conference on Applied Research in Management and Accounting, 1–19. (In Persian).


• (2021). FAOSTAT_data_3-26-2021 (2). http://www.fao.org/faostat/en/#data/TP


• Faryadras, V. (2016). INVESTIGATE THE OPPORTUNITIES AND CHALLENGES OF EXPORTING AGRICULTURE AND FOOD TO RUSSIA. https://rc.majlis.ir/fa/mrc_report/show/998075


• Ghasemlo, K., Asadzadeh, A., & Zoalghadr, H. (2017). Examining the Relationship between Growth of Industrial Export Goods and Economic Growth in Iranian Provinces: Dynamic Panel Data Approach. Regional Planning, 6(24), 15–26. http://jzpm.miau.ac.ir/article_2156.html


• Ghasemlo, K., Zoalghadr, H., & Kazeroni, A. (2019). The Comparative Advantage and Stability of Performance in Export Industrial goods From Provinces of Iran. Regional Planning, 9(34), 1–14. http://jzpm.miau.ac.ir/article_3547.html (In Persian).


• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. In Handbook of qualitative research.


• Hajivand, S., Moghaddasi, R., Zeraatkish, Y., & Mohammadinejad, A. (2020). An Application of Stochastic Frontier Gravity Approach (The Case of Iran’s Potential Agricultural Exports). International Journal of Analysis and Applications, 18(3), 482–492. https://doi.org/10.2112/JCR-SI115-132.1


• Homayounfar, M., Zargar, M., Soufi, M., & Mousavi, F. (2018). Export Barriers of Honey in Iran: The Application of the DEMATEL Method. International Journal of Agricultural Management and Development, 8(3), 341–354.


• Jafari, A., Hassanpour, I., Mirabi, V. R., & Ahmadi, F. (2019). Analysis of inner factors of the national diamond model by michael porter on the development of competitive advantage and effective modeling (Case study: Ports and Maritime of Bushehr). Journal of Transportation Research, 16(1), 221–244. (In Persian).


• Karami, A., & Rasteghari, H. (2018). Measuring and analyzing agricultural development of iran using artificial neural network. Regional Planning, 8(30), 15–30. http://jzpm.miau.ac.ir/article_2910.html(In Persian).


• Karbalaei Ismaili, H. R. (2013). Analytical report of foreign trade monitoring of the provinces, the first five months of 1392 (Case study of August). http://tccim.ir/images/Projects/TCCIMirProjectsThesis_139_123.pdf (In Persian).


• Khaledi, K., & Ayubzadeh, R. (2008). STrengths, weaknesses, opportunities and threats of agriculture export of Iran. Agricultural Economics and Develoment, 16(62), 83–104. http://aead.agri-peri.ac.ir/article_58871.html(In Persian).


• Krishnaveni, L., & Ghosh, S. (2004). India’s agricultural exports: some challenges. The IUP Journal of Agricultural Economics, 0(3), 62–71. https://doi.org/10.22067/jead2.v1389i4.8196


• Kuppusamy, M., & Gharleghi, B. (2014). Green barriers and China’s agricultural product export: is there any relationship? Asian Social Science, 10(16), 34–41. https://doi.org/10.5539/ass.v10n16p34


• Li, W. (2019). Time barrier to trade: data on 190 economies’ export and import time, 2005–2018. Data in Brief, 22, 508–515. https://doi.org/10.1016/j.dib.2018.11.054


• LIU, J., CHEN, J., & ZOU, Y. (2021). The influence of rmb exchange rate fluctuation on the import and export trade of agricultural products in Jiangxi Province. DEStech Transactions on Economics, Business and Management, 4(4), 186. https://doi.org/10.12783/dtem/eeim2020/352


• Mortezaei, A. (2016). Identifying and classifying barriers and challenges of production and competitiveness in food Chain enterprises and evaluating the law on removing barriers to competitive production and improving the country’s financial system. http://tccim.ir/images/Projects/TCCIMirProjectsThesis_139_123.pdf (In Persian).


• Narayan, S., & Bhattacharya, P. (2019). Corrigendum to ‘relative export competitiveness of agriculturalcommodities and its determinants: Some evidence from India.’ World Development, 117, 183.https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2019.01.01


• Nasabian, S., & Jafari, S. (2016). Effect of saffron export on agricultural growth: case study of Iran and Spain. Journal of Agricultural Economics Research, 8(31), 17–36. http://jae.miau.ac.ir/article_2071.html(In Persian).


• Onakoya, A., Johnson, B., & Ogundajo, G. (2019). Poverty and trade liberalization: Empirical evidence from 21 African countries. Economic Research-Ekonomska Istrazivanja, 32(1), 635–656. https://doi.org/10.1080/1331677X.2018.1561320


• Pakravan, M. reza, Mehrabi, H., & Gilanpour, O. (2011). EStimating supply and demand function of Iran’s agricultural products export. Journal of Agricultural Economics and Development, 24(4), 471–478. https://doi.org/10.22067/jead2.v1389i4.8196 (In Persian).


• Riasi, A. (2015). Competitive advantages of shadow banking industry: An analysis using porter diamond model. Business Management and Strategy, 6(2), 15. https://doi.org/10.5296/bms.v6i2.8334


• Shahmoradi, M., Agahi, H., & Alibeygi, A. (2019). Pathology of exports in the iranian agricultural sector. Journal of Business Administration Researches, 11(21), 209–245 (In Persian).


• Shamshadi, K., Najafian, F., & Pasban, F. (2015). Export development, competitive challenges and advantages in agricultural products. Ministry of Jihad-e-Agriculture, Planning Research Institute, Agricultural Economics and Rural Development, 1–105 (In Persian).

Shokrollah Hajivand, Reza Moghaddasi, Yaaghoob Zeraatkish, A. M. (2020). Analysis

• on trade effect of green barriers and on agricultural product export and maritime transport in China. International Journal of Analysis and Applications, 18(3), 482–492. https://doi.org/10.2112/JCR-SI115-132.1


• taheri reykande, E., Pakravan, M., Gilanpour, O., & Abolghasemi, F. (2016). Assessment of competitiveness on the world market for medicinal plants and prioritize target countries for export. Agricultural Economics, 10(1), 153–174. https://doi.org/10.22034/iaes.2016.19326(In Persian).


• Tulasombat, S., & . S. R. (2015). The effect of exchange rates on agricultural goods for export: a case of Thailand. Information Management and Business Review, 7(1), 1–11. https://doi.org/10.22610/imbr.v7i1.1133


• Wei, G., Huang, J., & Yang, J. (2012). The impacts of food safety standards on china’s tea exports. China Economic Review. https://doi.org/10.1016/j.chieco.2011.11.002