تحلیل و تبیین تابآوری سکونتگاههای روستایی در برابر زلزله مورد: شهرستان شیراز
الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
سعیدرضا اکبریان رونیزی
1
(دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران)
سعید نگهبان
2
(دانشیار دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران)
نرگس زارع
3
(کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران)
الکلمات المفتاحية: توسعه روستایی, زلزله, تابآوری, شهرستان شیراز,
ملخص المقالة :
نواحی روستایی همواره با بلایای طبیعی مختلفی از جمله زلزله مواجه هستند. تاکنون برای مقابله با این بلای طبیعی در راستای کاهش اثرات و پیامدهای منفی آن، رویکردهای مختلف مطرح شده که از جمله آنها، تاب-آوری است. تابآوری به عنوان یکی از مولفههای مهم در پایداری نواحی روستایی بیانگر ظرفیت برای پاسخ دادن به چالشها یا آسیبها در طول زمان میباشد. باید توجه داشت نخستین گام در فرآیند برنامهریزی و ارتقاء تابآوری جوامع، شناخت وضعیت موجود تابآوری آنها در برابر بلایا (زلزله) است تا از این طریق ضمن شناخت میزان تابآوری جوامع روستایی، عوامل موثر در ارتقاء آن را شناسایی نمود. از این رو، در پژوهش حاضر به تعیین و تحلیل تابآوری نواحی روستایی شهرستان شیراز در برابر زلزله پرداخته شده است. روش انجام پژوهش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر روش پیمایشی و اسنادی میباشد. رویکرد غالب پژوهش پیمایشی و برخی از اطلاعات مورد نیاز با بهرهگیری از روش اسنادی جمعآوری شده است. از لحاظ مکانی جامعه آماری این پژوهش روستاهای واقع در شهرستان شیراز و جامعه مورد تحقیق شامل ساکنان روستایی است. با توجه به معیار فاصله از گسل، تعداد جمعیت و توزیع فضایی، 10 روستا به عنوان روستاهای نمونه پژوهش و با استفاده از روش کوکران تعداد 340 خانوار به عنوان حجم نمونه پژوهش تعیین شدند. برای پردازش دادهها از روشهای آماری( توصیفی و استنباطی) و روش SAW استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که تابآوری نواحی روستایی مورد مطالعه در برابر وقوع زلزله در سطح پایینی قرار دارد(حد متوسط برابر147 و میانگین مشاهده شده برابر 95/134) و در بین روستاها از لحاظ ابعاد تابآوری تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج بیانگر وجود رابطه معنادار آماری بین وضعیت تابآوری با متغیرهای زمینهای(سن، شغل، تحصیلات، مدت سکونت و رضایت از سکونت در روستا) و با دو مولفه فاصله از شهر شیراز و تعداد امکانات و خدمات می-باشد.
_||_