تحلیل سیاستی شبکه ارکان مدیریت بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری (مطالعه موردی کلانشهر تهران)
غزاله گودرزی
1
(
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، تهران، ایران
)
پروانه زیویار
2
(
دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، تهران، ایران
)
علیرضا استعلاجی
3
(
استاد گروه جغرافیای روستایی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: بافت فرسوده, مدیریت شهری, حکمروایی, بازآفرینی, تصمیم&lrm, گیری چندمعیاره,
ملخص المقالة :
جامعنگری و یکپارچگی در نظام سیاست‌گذاری بافت‌های فرسوده شهری از مهمترین درخواستهای فعالان این حوزه و از ضروریات تهیه و اجرای برنامه‌های بازآفرینی است. در رویکردهای سنتی تاکنون بیشترین توجه نهادهای سیاستگذار بر بعد کالبدی بافت‌های فرسوده و در رویکردهای نوین توجه همزمان به چهار بعد اقتصادی، کالبدی، اجتماعی- فرهنگی و زیستمحیطی تاکید شده است و تعادلبخشی میان این ابعاد میتواند رشد محلی را در بلندمدت و بهصورت پایدار تضمین کند. هریک از محلات هدف بازآفرینی شهری، ویژگی‌ها و چالش‌های منحصربهفردی از نظر تاریخچه، توپوگرافی، روند توسعه، گروههای غالب اجتماعی ساکن در آن، الگوی سکونت، عملکردها، نوع ساختمانها و مصالح و ... دارند. نظام حاکمیت و سیاست‌گذاری میبایست خطمشیها و خطوط کلی اقدامات بازآفرینی را تبیین و در سطح اجرا، مدل اختصاصی فعالیت براساس مقتضیات محدودههای هدف و با نگاه محلهمحوری طراحی شود. در این پژوهش کلانشهر تهران بهواسطه اهمیت و ویژگیهای پایتخت بودن، گستردگی بافت‌های فرسوده و تراکم بالای جمعیت در آن، تنوع گونههای فرسودگی، نوع ساختار نهادی و تجارب گسترده آن در مواجهه با موضوع فرسودگی و پیشرو بودن در ساماندهی بافت‌های فرسوده شهری در مقایسه با سایر کلانشهرهای کشور مورد مطالعه قرار گرفت. در طراحی پژوهش، ابتدا متکیبر روشهای علمسنجی روندها و مقالات هدف شناسایی شد. با مطالعه تحقیقات جهانی (حدود 400 مقاله) و تمرکز بر مقالات پایهای که درخصوص کلانشهر تهران انجام شده بود (60 مقاله)، ابعاد و شاخصهای کلیدی احصاء و پس از ارزیابی و پایش مقالات براساس 4 بعد فرسودگی، سیزده ناحیه برای اولویت‌بندی در سیاست‌گذاری بازآفرینی طرحریزی شد. مدل سیاست‌گذاری با رویکرد تصمیمگیری چندمعیاره MADM و تکنیکهای GAHP و DEMATELمیزان اهمیت، اثرگذاری ابعاد و تحلیل شبکه تعاملات سیزده ناحیه سیاست‌گذاری استخراج و نتایج اولویتبندیها و اهمیت در دو روش مقایسه شد. در هر دو روش به ترتیب ابعاد اقتصادی، کالبدی، فرهنگی اجتماعی و زیست محیطی حائز اهمیت بودند و ترکیب این 4 بعد که 9 بعد ترکیبی را شامل میشد به ترتیب بر اساس میزان اهمیت و وزن کسب شده اولویت‌بندی شدند.
