نقش منابع آب در پایداری روستاهای استان زنجان

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

حسین فراهانی ¹ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.)
بهروز محمدی یگانه ² (دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.)
محمود پهلوانی قره قاسملو ³ (دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.)

تاريخ الإرسال : 09 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1442 تاريخ التأكيد : 26 الثلاثاء , ذو القعدة, 1442 تاريخ الإصدار : 05 الأحد , محرم, 1445

الکلمات المفتاحية: استان زنجان, پایداری, منابع آب, توسعه سکونتگاه ها,

ملخص المقالة :

از دیر باز در هر کجا که آب و منابع آبی وجود داشته؛ نقطه شروع تجمع افراد انسانی و موجب شکل گیری سکونتگاه ها در محل بوده است. استان زنجان نیز از این قاعده مستثی نبوده، افراد در کنار این ماده حیات بخش تجمع کرده و سکونت گزیدند. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی نقش منابع آب بر پایداری روستاهای استان زنجان و ایجاد ضوابطی برای استفاده معقول از این مایه حیاتی در جهت حقظ پایداری می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و عملی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داد ها اسنادی و میدانی است. جامعه آماری تحقیق سکونتگاه های روستایی استان زنجان می باشد اما به خواست استاد راهنما منطقه زنجان شامل شهرستان های(زنجان، ماه نشان، ایجرود، طارم) مورد مطالعه قرار گرفت که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 0.75 تعیین گردید که نشان از مطلوبیت ابزار تحقیق می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که، بیشترین تاثیر منابع آب در ابعاد مختلف پایداری روستاها به ترتیب تنوع زیستی با مقدار بتای (0.366) و کالبدی با (0.328) و بعد اقتصادی با بتای (0.267) را داشته است. همچنین همه ابعاد پایداری (اقتصادی، اجتماعی، تنوع زیست محیطی، کالبدی) با سطح معناداری 0.000 نشان می دهد با 0.99 ضریب اطمینان بین منابع آب و وضعیت پایداری سکونتگاه های روستایی استان زنجان رابطه ای معنادار و مثبت و مستقیم وجود دارد. لذا به دلیل تغییرات جوی و روند افت سطح آب های زیرزمینی در محدوده مورد مطالعه پیشنهاداتی چون بازنگری اساسی در سیاست گذاری ها، نظارت جدی بر وضعیت چاه ها، کنترل و جلوگیری از خروج آب های سطحی از منطقه در جهت توسعه و پایداری سکونتگاه های روستایی استان ضروری می باشد.

المصادر:

1. Ahmadi, M. (2017). Analysis of the Effects of Social Capital on the Environmental Ethics of Villagers: Case Study of Chaypareh Bala Village of Zanjan City. Journal of Geography and Planning, 21(61), 19-35. (in Persian).


2. Alizadeh, A. (2011). The Relationship Between Water, Soil and Plants. Mashhad: Imam Reza University Press. (in Persian).


3. Amini Faskhodi, A. , & Nouri, S. H. (2011). Evaluation of Sustainability of Agricultural Systems Based on Optimization Exploitation of Water Resources. Journal of Agricultural Sciences, (55), 99-109. (in Persian).


4. Anabstani, A. A. (2011). The Role of Natural Factors in Stability of Rural Settlements (Case Study: Sabzevar County). Geography and Environmental Planning, 40(4), 89-104. (in Persian).


5. Atela, J. , et al. (2016). A Comparative Performance of Indigenous Chicken in Baringo and Kisumu Counties of Kenya for Sustainable Agriculture. International Journal of Agricultural Policy and Research, 4(6), 97-104.


6. Boossel, H. (1999). Indicators for Sustainable Development: Theory, Method, Applications. IISD, International Institute for Sustainable Development, Canada.


7. Boostani, A. , & Ismaili, K. (2015). River Engineering from the Past to the Future: A Review of Approaches and Perspectives. Journal of Water and Sustainable Development, 1(3), 68. (in Persian).


8. Cai, Y. , et al. (2009). Investigation of Public’s Perception Towards Rural Sustainable Development. Journal of Expert Systems with Applications, 36(5), 8910-8924.


9. Chermahini, A. N. (2010). Clay-Catalyzed Synthesis of 5-Substituent 1-H-Tetrazoles. Journal of Heterocyclic Chemistry, 47(4), 922-913.


10. Darkhor, M. , Faraji Rad, A. , & Mir Hashemi, A. (2013). Water Crisis and Its Environmental Consequences in Central Asia. Quarterly Journal of Central Eurasian Studies, 12, 41-54. (in Persian).


11. Deputy of Planning and Budget of the Province. (2014). Database Report of Zanjan Province Development Perspectives, 14. (in Persian).


12. Einali, J. , Cheraghi, M. , & Milan, A. (2015). The Role of Roads in the Development of Rural Areas with Emphasis on the Diversity of Economic Activities: Case Study of Chavarzaq Village in Tarom City. Rural Research and Planning, 6(1), 19-33. (in Persian).


13. Fadakardavarani, M. M. , & Sam Aram, E. (2010). The Role of Aqueducts in Sustainable Rural Development. Rural and Development Quarterly, 13(2), 191-167. (in Persian).


14. Farahani, H. , Valaei, M. , & Asdaghi Saraskanroud, Z. (2014). The Role of Religious Tourism in Rural Development with Emphasis on Tourists: Case Study of Checkan Village, Maragheh Township. Journal of Geographic Notion, 14, 37-56. (in Persian).


15. Groninger, J. , Ruffner, Ch. , & Walters, A. (2013). Sustaining Rural Afghanistan under Limited Central Government Influence. Stability: International Journal of Security and Development, 2(2), 1-9.


16. Hemmati, B. , Forouzani, M. , Yazdanpanah, M. , & Khosravi Pour, B. (2015). Comparison of the Application of the (ANP) and (AHP) in the Analysis of Agricultural Water Poverty Index: Case Study of Dezful City. Iranian Agricultural Extension and Education Sciences, 11(2), 203-221. (in Persian).


17. Hinrichsen, D. B. , & Robey, B. U. (1997). Solutions for a Water-Short World. Population Reports, Baltimore, Johns Hopkins School of Public Health, Population Information Program, Series M, No. 14, 165.


18. Holy Quran, Sura Anbiya: 30.


19. Howard, K. W. (2015). Sustainable Cities and the Groundwater Governance Challenge. Environmental Earth Sciences, 73(6), 2543-2554.


20. Karim, M. H. , & Hashemi, A. (2009). Survey of Villagers about the Challenges of Sustainable Development of Villagers: A Case Study of Sarough Village of Arak City. Quarterly Journal of Village and Development, 2, 155-178. (in Persian).


21. Karimi Kandazi, Sajedeh. (2018). The Study of the Development of Rural Areas from the Link Between City and Village. In Proceedings of the First National Conference on Foresight in the Geographical Sciences and Urban-Regional Studies (pp. 1-10). Kerman: University of Kerman. (in Persian).


22. Karimi, F. , & Ahmadvand, M. (2014). Situation Assessment and Prioritization of Sustainable Development Indicators in Rural Areas (Case Study: Central Part of Boyer-Ahmad City). Journal of Rural Research, 5(3), 663-690. (in Persian).


23. Khorasani, M. A. , & Khorasani, M. (2011). An Attitude Towards Rural Water Resources Management. Journal of Geography Education Development, 95, 32-39. (in Persian).


24. Kitchen, L. , & Marsden, T. (2009). Creating Sustainable Rural Development Through Stimulating the Economy: Beyond the Economic Paradox. Journal of Sociologia Ruralis, 49(3), 273-294.


25. Latifeh, N. , Jahani, M. , & Jafari, V. (2016). Economic Factors Affecting the Instability of Rural Settlements: A Study of Damavand Villages. Rural and Development Quarterly, 19(1), 131-161. (in Persian).


26. Levidow, L. (2014). Improving Water-Efficient Irrigation: Prospects and Difficulties of Innovative Practices. Agricultural Water Management, 146, 84-94.


27. Mahdavi, M. (2012). Introduction to Rural Geography of Iran. Samat Publications, 143. (in Persian).


28. Marsousi, N. , & Bahramipaveh, R. (2011). Sustainable Rural Development. Payame Noor University Press, 156. (in Persian).


29. Mohammadi Yeganeh, B. , Sanai Moghadam, S. , & Cheraghi, M. (2016). Sustainability of Rural Housing Based on Mutual Information Analysis (Posht Zeilai Village of Charam City). Development Planning, 2(1), 91-108. (in Persian).


30. Mokhtarihashi, H. (2013). Hydropolitics of Iran: Geography of Water Crisis on the Horizon of the Year 2025. Geopolitical Quarterly, 3, 49-83. (in Persian).


31. Nasrabadi, I. (2015). Environmental Evidence of the Iranian Water Crisis and Some Solutions. Social-Cultural Strategy Quarterly, 4(15), 66. (in Persian).


32. Pillai, A. (2010). Sustainable Rural Communities? A Legal Perspective on the Community Right to Buy. Land Use Policy, 27(3), 898-905.


33. Ponisio, L. C. , & Kremen, C. (2016). System-Level Approach Needed to Evaluate the Transition to More Sustainable Agriculture. Proceedings of the Royal Society B, 283(1831), 20152370.


34. Riahi, V. , Azizpoor, F. , & Nouri, A. (2015). Analysis of the Environmental Sustainability Level of Rural Settlements in Khorramdareh City. Quarterly Journal of Rural Development Strategies, 3(2), 155-173. (in Persian).


35. Safaeepour, M. , Abiyat, M. , & M. (2018). Analysis and Determine the Level of Rural Development in the Province of Khuzestan. Human Geography Research, 50(3), 679-701. (in Persian).


36. Salmani, M. , Khorasani, M. A. , Torani, A. , & Nouri, A. A. (2015). Assess and Prioritize Risks of Drinking Water Resources in Rural Areas: Case Study of Villages in the Central Part of Minoodasht City. Quarterly Geography and Development, 39, 75-92. (in Persian).


37. Shokouei, H. (1391). New Perspectives on Urban Geography (Fifteenth Edition). Tehran: Samat Publications, 15. (in Persian).


38. Singh, V. P. (2016). Global Experiences on Wastewater Irrigation: Challenges and Prospects. In Balanced Urban Development: Options and Strategies for Liveable Cities (pp. 327-289). Springer.


39. (2016). World Water Report 2016: Water and Jobs, 10.


40. Yarihesar, A. , Badri, S. A. , Portaheri, F. , & Sabkbar, H. (2013). Study and Explanation of Indicators for Measuring and Evaluating the Sustainability of Rural Settlements in the Metropolitan Area with Emphasis on the Metropolis of Tehran. Journal of Geography and Development, 32, 127-148. (in Persian).


41. Yazdanpanah, M. , Rahimi Feyzabad, F. , Forouzani, M. , & Mohammadzadeh, S. (2015). Predicting Farmers’ Water Conservation Goals and Behavior in Iran: A Test of Social Cognitive Theory. Land Use Policy, 47, 401-407. (in Persian).


42. Zabihi, S. , Farajollah Hosseini, S. J. , & Mirdamadi, S. M. (2019). Structural Changes in the Identity of Rural Areas of Markazi Province from 1996 to 2011. Journal of Environmental Planning, 30(1), 1-22. (in Persian).


43. Zahedi, M. J. (2012). Development and Inequality. Maziar Publications, 7th edition, 368. (in Persian).