ارائه مدل جامع مدیریت دانش در سازمان‌های امدادی با رویکرد مدیریت سوانح (مورد مطالعه: مناطق غربی ایران)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

ادریس مرادی ¹ (دانشجوی دکترای مدیریت دولتی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.)
کیومرث احمدی ² (استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.)
عادل صلواتی ³ (استادیار گروه مدیریت دولتی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.)

تاريخ الإرسال : 20 الجمعة , ربيع الأول, 1442 تاريخ التأكيد : 30 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1442 تاريخ الإصدار : 27 الأحد , ربيع الأول, 1444

الکلمات المفتاحية: تحلیل عاملی, مدیریت دانش, نظریه داده بنیاد, مدیریت سوانح, سازمان‌های امدادی,

ملخص المقالة :

به لحاظ منطقه‌بندی‌های انجام گرفته در خصوص بروز سوانح طبیعی، ایران از جمله کشورهایی است که در منطقه پرخطر کره زمین واقع شده است و سالیانه بلایای طبیعی خسارات جانی و مالی جبران ناپذیری را بر کشور تحمیل می‌نمایند. در راستای مدیریت سوانح در سازمان‌های امدادی مناطق مختلف ایران، مدیریت دانش یک منبع ارزشمند برای تمام سازمان‌ها به‌ویژه سازمان‌های خدمات محور است. سازمان‌هایی که دارای سیستم مدیریت دانش برتر هستند توانایی هماهنگ‌سازی و ترکیب منابع سنتی و قابلیت‌ها از طریق روش‌های نوین و متمایز را دارند. فراهم بودن زمینه‌های مناسب برای تعامل افکار و کسب تجربیات نو برای دانش‌گران مهم‌ترین شرط رشد سرمایه دانایی و معرفت در سازمان‌هاست. هدف اصلی پژوهش طراحی الگوی از مدیریت دانش در سازمان‌های امدادی با رویکرد مدیریت سوانح طبیعی و انسانی است. این پژوهش از نظر هدف توسعه‌ای ـ کاربردی و از لحاظ ماهیت،‎ کیفی ـ کمی می‌باشد. جامعه آماری شامل مدیران و معاونان سازمان‌های امدادی است که با روش نمونه‌گیری هدفمند (گلوله برفی)، با توجه به اصل کفایت داده‌ها، در مجموع با 16 نفر مصاحبه شد. روش تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری شده، تئوری داده ‎بنیاد مبتنی بر رویکرد نظام‌مند است. برای تائید مدل استخراج شده از روش دلفی و برای بررسی روابط بین آن‌ها از روش تحلیل عاملی تائیدی استفاده شد. نتایج به دست آمده مؤید این است که شرایط علی شامل بعد راهبردی و بعد اجرایی، پدیده محوری شامل تولید دانش، مستندسازی دانش و به‌کارگیری دانش، شرایط زمینه‌ای شامل نهادهای قانونی و نهادهای داوطلب، شرایط مداخله‌گر شامل مدیریت منابع و مدیریت مشارکتی، راهبردها نیز شامل بعد مدیریتی و غیر مدیریتی و پیامدهای این پژوهش بعد سازمانی و فرا سازمانی بوده است. نتایج برازش مدل ارائه شده با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی و نرم‌افزار SMART-PLS 2 نشان داد بارهای عاملی بیشتر از 5/0 بوده و مقدار آماره t نیز از 96/1 بیشتر است. همچنین همه روابط در سطح خطای 5 درصد معنی‌دار بوده و ضرایب مسیر آن‌ها مثبت و مستقیم است.

المصادر:

1. Abtahi Seyed, H., and Salavati, A. (2006): Knowledge Management in Organizations. First Edition, New Link Publishing. (in Persian)


2. Akhavan, P., Khaerkhah, M., and Hassani, R. (2017): Model of Measuring the Impact of Knowledge Management Effect on Improving the Performance Indicators of the Organization (Case Study: Suppliers of Niro Mohakekeh Industrial Company). Quarterly Journal of State Management Mission, 8(26): 78-61. (in Persian)


3. Alavi, M., and Leidner, D. E. (2005): Knowledge management and knowledge management systems: Conceptual foundations and research issues. MIS quarterly, 107-136.


4. Barney, J. B. (1999): How a firm's capabilities affect boundary decisions. MIT Sloan Management Review, 40(3), 137.


5. Centobelli, P., Cerchione, R., and Esposito, E. (2017): Knowledge management in startups: Systematic literature review and future research agenda. Sustainability, 9(3), 361.


6. Chang, T. C., and Chuang, S. H. (2009): Performance effects of knowledge management corporate management characteristics and competitive strategy enablers. Asian Journal of Management and Humanity Sciences, 4(4), pp: 181-199.


7. Chen, E. T. (2013): An observation of healthcare knowledge management. Communications of the IIMA, 13(3), 7.


8. Clarke, T., and Rollo, C. (2001): Corporate initiative in knowledge management". Education and Training, 43, pp: 206-214.


9. Cohen, S., and Kaimenakis, N. (2007): Intellectual capital and corporate performance in knowledge intensive SMEs. the Learning Organization, 14(3), pp: 241–262.


10. Costa, V., and Monteiro, S. (2016): Key knowledge management processes for innovation: a systematic literature review. VINE Journal of Information and Knowledge Management Systems, 46(3), 386-410.


11. De Winne, S., and Sels, L. (2010): Interrelationships between human capital, HRM and innovation in Belgian start-ups aiming at an innovation strategy. The International Journal of Human Resource Management, 21(11), 1863-1883.


12. Dehghani, M. (2016): Feasibility study and design of effective model of knowledge management establishment. PhD Thesis, Sistan and Baluchestan University (in Persian)


13. Gunjal, B. (2019): Knowledge management: why do we need it for corporates. Malaysian Journal of Library & Information Science (ISSN: 1394-6234).


14. Javaheri, S. (2017): Designing a Knowledge Management Model to Promote Human Resource Productivity in Resistance Economy (Case Study: Tehran Municipality), M.Sc. Thesis, Payame Noor University, North Tehran Center. (in Persian)


15. Lee, J. (2018): The effects of knowledge sharing on individual creativity in higher education institutions: socio-technical view. Administrative Sciences, 8(2), 21.


16. Ling, N. E., Bakar, R., and Islam, A. (2014): Awareness of knowledge management among higher learning institutions: a review. Advances in Environmental Biology, 436-440.


17. Mansourfar, K. (2009): Advanced Statistical Methods with Computer Programming. Tehran, Tehran University Press, Second Edition. (in Persian)


18. McFadden, K. L., Lee, J. Y., Gowen III, C. R., and Sharp, B. M. (2014): Linking quality improvement practices to knowledge management capabilities. Quality Management Journal, 21(1), 42-58.


19. Mohammadi Moghaddam, Y. (2011): Model of Police Knowledge Management in NAJA. Doctoral dissertation, Allameh Tabataba'i University, Faculty of Management and Accounting. (in Persian)


20. Motamediniya, Z., Mehdizade, H., and Popzan, A. (2013): Behavioral Attitude of Agricultural Enterprises to Environmental Pollution (Case Study: Kermanshah, Eslam Abad Gharb, Ilam, Ivan Gharb), Journal of rural Research, 4 (2), pp: 429-450. (in Persian)


21. Navabakhsh, M., and Tavakolan, A. (2013): Strategic Planning to Organize the Urban Historic Fabric Emphasizing on the Environmental Concerns, Int. J. Environ. Res, 7 (3), pp: 523-532.


22. Rezaeian, A. (2006): Organization Theory and Management, Khome Publications, Tehran, Ninth Edition. (in Persian).


23. Rezapour Nasrabad, R. (2017): Validity and Reliability Criteria in Qualitative Research. Journal of Qualitative Research in Health Sciences, 6 (4): 493-499. (in Persian)


24. Salavati, A., and Hagh Nazar, F. (2009): An Analytical Study of the Factors Affecting the Implementation of Knowledge Management System in Headquarters of National Iranian Oil Company. Journal of Productivity Management, 3(10): 77- 104. (in Persian).


25. Salavati, A., Rostami Noroozabad, M., and Kamangar, F. (2014): Rahmani Noroozabad, Saman. Systematic Thinking and Knowledge Management Implementation. Strategic Management Studies, No. 18, 73-99. (in Persian).


26. Shamsodini, A., Jamini, D., and Jamshidi, A. (2016): Measurement and Analyses of Social Stability in Rural Area (Case Study: Javanrood Township). Journal of Rural Research. 7(3), 486-503. (in Persian).


27. Shir Ali, M. and Danaei, A. (2018): Investigating the Relationship between Knowledge Management and Information Technology Adoption in Semnan Education Organization. Third National Conference on New Approaches in the Humanities, Challenges and Solutions. (in Persian)


28. Shujahat, M., Ali, B., Nawaz, F., Durst, S., and Kianto, A. (2017): Translating the impact of knowledge management into knowledge‐based innovation: The neglected and mediating role of knowledge‐worker satisfaction. Human Factors and Ergonomics in Manufacturing & Service Industries, 28(4), 200-212.


29. G., and Tatiana, A. (2012): Knowledge elicitation techniques in acknowledge management context”. Journal of Knowledge Management, 16(4), pp: 523-537.


30. Wickramasinghe, N. (2007): Knowledge-Based Enterprise: Theories and Fundamentals: Theories and Fundamentals. Igi Global.


31. Zhou, L., Zijlstra, T., and Lu, X. (2018): Embracing Knowledge Management as a New Perspective for Librarianship. under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International License: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0.