ارائه مدلی برای آمایش مناطق مرزی کشور به منظور حرکت به سمت توسعه (مطالعه موردی: استان های مرزی کشور)
میرنجف موسوی
1
(
استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
)
علی باقری کشکولی
2
(
دانشگاه اصفهان
)
الکلمات المفتاحية: پایداری, مناطق مرزی, آمایش سرزمین, شکاف توسعه, مدل پیشنهادی توسعه,
ملخص المقالة :
کاهش شکاف توسعه بین مناطق مرزی و مرکزی کشور مهمترین هدف دولت در سال های اخیر بوده است. در این رابطه، تجربه دولت در آمایش مناطق مرزی و مرکزی کشور در چارچوب سند آمایش سرزمین نشان داد که بدون وجود مدل مشخصی از توسعه دستیابی به یکپارچگی سرزمین و کاهش شکاف توسعه میسور نیست. هدف این پژوهش ارائه مدلی برای آمایش مناطق مرزی کشور به منظور حرکت به سمت توسعه در استان های مرزی کشور است. نوع پژوهش کاربری – توسعه ای و روش بررسی توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری مهندسین مشاور تهیه کننده اسناد آمایش سرزمین می باشد. نمونه گیری در بخش مصاحبه با مشاوران تهیه اسناد آمایش سرزمین کشور به صورت خوشه ای چند مرحله ای به روش تصادفی و از روی لیست مشاوران انتخاب شده است. حجم نمونه 25 مدیر پروژه اسناد آمایش سرزمین کشور است و نمونه گیری تا حد اشباع یعنی تا جایی که در جریان مصاحبه هیچ اطلاعات جدیدی به دست نیاید، ادامه پیدا کرده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تاپسیس و جهت ارزیابی اثربخشی مدل نهایی آمایش مناطق مرزی در میزان توسعه یافتگی مناطق مرزی کشور از ضریب همبستگی و رگرسیون بهره گرفته شده است. نتایج سیاست گذاری ها و روندهای توسعه مناطق مرزی بر اساس طرح های آمایش سرزمین و سایر طرح های منطقه ای به وضوح نشان می دهد چشم اندازها و سیاست های تحقق توسعه در مناطق مرزی تحت تاثیر بازیگران سیاسی منجر به تغییر سمت و سوی برنامه های توسعه ای طبق اسناد آمایش سرزمین شده است. علاوه بر این هنوز مدل مشخصی برای توسعه سرزمینی که شکاف ها و نابرابری های توسعه را تعدیل کند، نیست. چرا که هنوز ظرفیت سنجی – نهادسازی و ابزارسازی در چرخه توسعه کشور به ویژه مناطق مرزی مدنظر قرار نگرفته است.
_||_
