تحلیل تغییر کارکرد اقتصادی، تولیدی و صنعتی روستاهای پیراشهری لنگرود

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

محدثه نورانی ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد رشت،دانشگاه آزاد اسلامی،رشت ایران)
تیمور آمار ² (دانشیار گروه جغرافیا، واحد رشت،دانشگاه آزاد اسلامی،رشت،ایران)
محمد باسط قریشی مینآباد ³ (استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت،دانشگاه آزاد اسلامی،رشت،ایران)

تاريخ الإرسال : 02 الأحد , محرم, 1441 تاريخ التأكيد : 20 الإثنين , شعبان, 1441 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , رجب, 1443

الکلمات المفتاحية: روستاهای پیراشهری, تغییر کارکردی, کارکرد اقتصادی, تولیدی و صنعتی, لنگرود,

ملخص المقالة :

    
در سال­های اخیر، نواحی روستایی تحت­تأثیر عوامل درونی و بیرونی با تغییرات ساختاری و کارکردی زیادی مواجه شده­اند. در­نتیجه، شناخت این تغییرات و هم‌چنین، عوامل مؤثر بر آن­ها از ملزومات برنامه­ریزی روستایی است تا بتوان تعریف جدیدی از نقش روستا و کارکردهای آن ارائه داد. در این زمینه روستاهای پیراشهری بیش از سایر روستاها دستخوش تحولات کارکردی شده­اند. بنابراین، هدف اصلی از انجام این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر تغییر کارکرد اقتصادی، تولیدی و صنعتی روستاهای پیراشهری لنگرود است. این پژوهش از نظر هدف، « کاربردی» و روش علمی به‌کار گرفته شده در آن از نوع « توصیفی­ـ تحلیلی» است. ابزار گردآوری داده‌ها نیز پرسش‌نامه خبره و مصاحبه با استفاده از مطالعات میدانی و اسنادی است. بر همین اساس برای اطمینان از روایی پرسش‌نامه با تعدادی از اساتید مشورت شد. در ادامه پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ با مقدار  748/0 و تحلیل عاملی بالاتر از 5/0 تأیید شد. جامعه آماری پژوهش، خانوارهای ساکن روستاهای پیراشهری لنگرود و مدیران محلی روستا بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 375 خانوار بدست آمد و پرسش‌نامه­ها به صورت نمونه­گیری سهمیه­ای در بین ساکنان روستاهای مورد نظر توزیع گردید. هم‌چنین، از دیدگاه 22 نفر از مسئولان محلی روستاها نیز در جهت ارزش‌گذاری معیارها در پرسش‌نامه خبره TOPSIS بهره گرفته­شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS و نیز تحلیل مدل TOPSIS انجام شد. یافته­های پژوهش نشان­داد بین توسعه فیزیکی شهر لنگرود و تغییرات کارکرد اقتصادی، تولیدی و صنعتی روستاهای پیراشهری با میانگین 16/4 و مطلوبیت عددی 3 در سطح معناداری 001/0 رابطه وجود دارد.

المصادر:

1.        1.  Ahmadi, M. Taqdisi, A & Rezvani, M (2013): Identifying and analyzing the factors affecting the functional changes of rural areas of Qom province, Journal of Land Management, Vol. 5, No. 1, pp. 209-181.


2.        2.  Alavi Zadeh, A. & Mir Lotfi, M. (2014): The role of non-agricultural economy on rural sustainability in rural areas of Semirom city, Marvdasht Azad University Regional Planning Quarterly, Vol. 3, No. 10, pp. 71-82.


3.        3.  Amar, T.  Moshiri, R & Mahdavi, M (2004): The need for change in the functioning of the rural economy (Case study: Khorgam section of Rudbar city), Geographical Research, No. 50.


4.        4.  Behfrooz, F. (2008): The Developmental Process of Geographical Studies of New Rural Settlements in the Form of Human-Environmental and Regional Perspectives, Growth of Geography Education, No. 17.


5.        5.  Glass. R, (1962): Urban Sociology, in Welford. A.T.et al (eds), Society: Problems and methods of Study, London.


6.         6.  Liu, Y., Yuanyuan, Y., Yurui, L., & Li, Jintao. (2017): Conversion from rural settlements and arable land under rapid urbanization in Beijing during 1985-2010, Journal of Rural Studies, Vol. 51, pp: 141-150.


7.        7.  Long, H., Tang, G., Li, X. & Heilig, G.K. (2007): Socio-Economic Driving Forces of LandUse Change in Kunshan, the Yangtze River Delta Economic Area of China: Journal of Environmental Management, 83, pp: 351-364.


8.        8.  Lynch, K. (1965): Mutual relations between city and village in developing countries, translated by Mohammad Reza Rezvani and Davood Sheikhi, Payam Publications, First Edition, Tehran.


9.        9.  Makhdoom, M. (2014): Land Management Foundation, Tehran University Press, Tehran.


10.     10.  Mohammadzadeh Larijani, F. (2010): Analysis of functional changes and transition from agricultural villages to tourist villages (Case study: Firoozjah village, Babol city), M.Sc. thesis, Faculty of Geography, University of Tehran.


11.     11.  Oliaei, M. & Azizi, S. (2019): Factors Affecting the Developments in the Economic Functioning of Rural Settlements in Rey County, Quarterly Journal of Space Economics and Rural Development, Vol. 8, No. 1, pp. 223-238.


12.     12.  Pacion, M. (1984): Rural Geography, Harper and Row Publishers, London.


13.     13.  Rezvani, M. (2007): Urban Evasion and Functional Change in Rural Areas North of Tehran, Quarterly Journal of Geographical Research, No. 59, pp. 177-189.


14.     14.  Saeedi, A. & Hosseini, S. (2009): The Basis for Locating and Establishing New Villages, Jafari Publications, Islamic Revolutionary Housing Foundation, Tehran.


15.     15.  Saeedi, A. (2009): Fundamentals of Rural Geography, Samat, Tehran.


16.     16.  Sajasi Gheidari, H. Romiani, A. & Sanei, S. (2014): Evaluating and explaining the function of rural industries in development: Sain Qala village in Abhar city, Quarterly Journal of Space Economics and Rural Development, Vol 3, No. 2, pp. 87-105.


17.     17.  Shakooei, H. (2000): New Perspectives on Urban Geography, Samat Publications, Tehran.


18.     18.  Shams Pouya, M. & Tavakoli Nia, J. & Sarrafi, M. (2018): peri-urban Sustainable Development, Amirkabir Publications, Tehran.


19.     19.  Shamsoddini, A. & Rahimi, A. (2013): Leveling of rural settlements of Mamasani city using space organizing techniques, Marvdasht Regional Planning Quarterly, Vol 3, No. 22, pp. 87-102.


20.     20.  Tian,Y, Yanfang, L., Xingjian, Liu., & Kong, Xuesong. (2017): Restructuring rural settlements based on subjective well-being (SWB): A case study in Hubei province, central China, Land Use Policy, Vol. 63, pp: 255–265.


21.     21.  Woods, M. (2013): Rural Geography Processes and Reactions and Experiences of Rural Reconstruction, translated by Mohammad Reza Rezvani and Samet Farhadi, University of Tehran, Tehran.


22.     22.  Yaghoubi, M. Qureshi, M. B. & Molaei, N. (2016): A Study of the Role of Tourism in Changing the Housing Pattern in Rural Areas (Case Study: Rezvanshahr County), Marvdasht Azad University Regional Programming Quarterly, Vol. 6, No. 24 , Pp. 179-188.


23.     23.  Yu, T., Zhang, J, X., Sun, L, J. and Huang, W-Y. (2009): Research on Rural Spatial Distribution in China Based on Urban-Rural Integrated Planning Management: Fourth International Conference on Computer Sciences and Convergence Information Technology, Seoul, Korea, pp: 296-299.


24.     24.  Zaheri, M. & Rahimipoor, B. (2014): A Study of Factors Affecting Functional Changes in Rural Settlements (Case study: Biraq, Heravi, Haj Abdal and Dizaj Lily Khani located in Liqvan valley of East Azarbaijan province), Quarterly Journal of Housing and Environment of the Village, No. 146, pp. 121-139.