بررسی نقش دفاتر ICT روستایی در توسعه‌ی اجتماعی زنان روستاییِ شهرستان شهرضا

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

فریبا فرهادی ¹ (کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه عمران و توسعه، همدان، ایران)
محمد صادق ابراهیمی ² (استادیار توسعه روستایی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران)

تاريخ الإرسال : 01 الأربعاء , رجب, 1435 تاريخ التأكيد : 16 الثلاثاء , ذو الحجة, 1436 تاريخ الإصدار : 10 الأربعاء , ذو الحجة, 1436

الکلمات المفتاحية: زنان روستایی, توسعه اجتماعی, دفاتر خدمات ICT, شهرستان شهرضا,

ملخص المقالة :

       پژوهش پیش­رو با هدف بررسی نقش دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی در توسعه اجتماعی زنان روستایی انجام گرفته است. روش تحقیق حاضر از نوع پیمایشی بوده و اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه در سال 1392 جمع­­آوری گردید. جامعه آماری پژوهش شامل 5018 زن­ روستایی باسواد و بالای 15 سال ساکن در 16 روستای دارای دفاتر ICT شهرستان شهرضا می­باشد؛ که با استفاده از فرمول کوکران، 190 زن ­روستایی به عنوان نمونه­ی آماری انتخاب و پرسشنامه‏ها به روش نمونه­گیری طبقه­ای با انتساب متناسب در بین آنان توزیع گردید. اعتبار صوری پرسشنامه با نظر متخصصین و اعتبار عاملی آن نیز با استفاده از آماره KMO  برابر با 74/0 محاسبه گردید. پایایی ابزار تحقیق برای هر یک از مقیاس‏های اصلی پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ از 79/0 تا 86/0 تأیید گردید. داده‌های گردآوری شده با نرم­افزار  SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می­دهد که بیشترین میزان آگاهی زنان روستایی از «خدمات پایه دفاتر» و بیشترین میزان مراجعه آنان به دفاتر جهت دریافت همین خدمات می­باشد. تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توسعه­ی اجتماعی زنان ­روستایی به ترتیب در افزایش مشارکت و آگاهی زنان روستایی، بهبود کیفیت خدمات ارائه شدهدر روستا، عدالت اجتماعی زنان روستایی و رضایت از موقعیت و شرایط زندگی می­باشد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین متغیر وابسته توسعه­ی اجتماعی زنان روستایی با متغیرهای تحصیلات، تعداد مسافرت زنان روستایی در سال و با استقلال مالی در سطح 05/0 و با آگاهی از خدمات و میزان استفاده از خدمات در سطح 01/0 رابطه مثبت و معنی‏داری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی بیانگر آن است که سه متغیر مهم و  تأثیرگذار بر متغیر وابسته توسعه اجتماعی زنان روستایی عبارتند از: درصد استقلال مالی زنان روستایی، آگاهی از خدمات دفاتر ICT و میزان مراجعه به دفاتر ICT جهت دریافت خدمات.

المصادر:

1. آیت، سعید و الهه اعظمیان (1390): «تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر توانمندسازی زنان روستایی»، فصلنامه­ روستا و توسعه، سال 14 شماره 3، تهران، صص 151-164.


2. بابایی­فرد، اسداله (1389): «توسعه­ی فرهنگی و توسعه­ی اجتماعی در ایران»، فصلنامه­ی رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره 37، تهران، صص 56-7.


3. برقی، حمید؛ تقدیسی، احمد و فرزانه صادقیان (1391 ): «اثرات اجتماعی، اقتصادی، کالبدی فناوری اطلاعات و ارتباطات در نواحی روستایی شهرستان دهاقان»، فصلنامه روستا و توسعه سال 16، شماره 1، تهران، صص 55-72.


4. پیران­نژاد، علی؛ قلی­پور، آرین؛ پورعزت، علی اصغر و پیام حنفی­زاده (1392): «تبیین تأثیرات گسترش نفوذ ICT بر توسعه­ی اجتماعی»، فصلنامه مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 5، شماره 3، تهران، صص 24-1.


5. پوررمضان، عیسی؛ مولایی­هشتجین، نصرلله و زهره نیک­کار (1391): «نقش دفاتر ICT در توسعه­ی اقتصادی روستاهای لاهیجان»، همایش ملی توسعه روستایی نمایشگاه توانمندی­های روستایی گیلان، رشت، صص1-6.


6. حدادنیا، سیروس و حجت اله فانی (1391): «بررسی دیدگاه زنان روستایی در مورد تأثیر استفاده از ICT بر فعالیت­های اجتماعی – اقتصادی آنان»، فصلنامه زن و جامعه، سال سوم شماره 3، مرودشت، صص180-150.


7. خواجه­شکوهی، علیرضا؛ مهدوی، شهرام و شهاب کرمی (1391): «ارزیابی و تحلیل نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات  (ICT) بر کیفیت زندگی روستاییان»، همایش ملی توسعه روستایی، رشت، صص1-8.


8. خانی، فضیله؛ مطیعی لنگرودی، سید حسن و لیلا صیادبیدهندی (1391): «ارائه الگوی توانمند سازی زنان روستایی استفاده کننده از ICT شهرستان لاهیجان»، فصلنامه توسعه روستایی، دوره چهارم، شماره 1، تهران، صص86-108.


9. صیادبیدهندی، لیلا؛ اسکندری نوده، محمد و فضیله خانی (1391): «بررسی قابلیت­های فناوری اطلاعات و  ارتباطات در توانمند سازی زنان روستایی»، فصلنامه مطالعات میان رشته­ای در علوم انسانی، دوره چهارم، شماره 3، تهران، صص 146-119.


10. صیدایی، اسکندر؛ دهقانی، امین و زهرا هدایتی­مقدم (1389 ): «سنجش عملکرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در مطالعه توسعه نواحی روستایی استان اصفهان»، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیا، جلد 14، شماره 17، تهران، صص 24-5.


11. فرجی­سبکبار، حسنعلی؛ خاکی، افشین و مرتضی نعمتی (1388): «ارزیابی نقش ICT در توانمندسازی زنان روستایی روستای قرن آباد»، فصلنامه جغرافیا- نشریه­ انجمن جغرافیای ایران، دوره­ی جدید، سال هقتم، شماره 22، تهران، صص173-160.


12. کلانتری خلیل (1377): «مفهوم و معیارهای توسعه­ی اجتماعی»، دو ماهنامه اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 132-131، تهران، صص 213-208.


13. گل محمدی، فرهود؛ میردامادی، مهدی و کریم معتمد (1386): «فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در اشتغال­­زایی و بهره­وری زنان روستایی»، فصلنامه مطالعات فرهنگی- دفاعی زنان، سال سوم، شماره 10 و 11، تهران، صص 118-94.


14. مرشدی، لاله و حسین کاظمی (1392): «نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در توانمندسازی زنان روستایی شهرستان مرودشت»، مجله­ پژوهش ترویج آموزش کشاورزی، سال6، شماره1، تهران، صص 45-36.


15. منصورآبادی، افسانه و عزت اله کرمی (1385): «پیامدهای توسعه بر وضعیت اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی زنان روستایی استان فارس»، مجله­ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره­ی بیست و چهارم، شماره دوم، شیراز، صص 128-108.


16. مولایی­هشتجین، نصرالله؛ مردادی، محمود و مهدی محمدی (1391): «نقش دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در توسعه پایدار روستایی شهرستان مشکین شهر»، فصلنامه پژوهش­های جغرافیایی انسانی، دوره­ 44، شماره 4، تهران، صص 147-168.


17. نیک­نامی، مهرداد (1382): «فناوری اطلاعات و ارتباطات و زنان روستایی»، همایش ملی کابرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در روستا، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، صص107-103.
    
    
    1. Ebo I. O, Amosa B. M. G, and D.A. Adenusi, (2012): Information and Communication Technology (ICT), and Rural Development in Nigeria. International Journal of Science and Advanced Technology, 2 (11), pp: 1-4.
    
    

18. Bakhshizadeh, H. Hosseinpour, M. and F.  Pahlevanzadeh, (2010): Rural ICT interactive Planing in Ardabil province Sardabeh case study. Procardia Computer Science, 3, pp: 254–259.

20. Rahman, A. Nayeem Abdullah, M. Haroon, A. and R. Bari-Tooheen, (2013): ICT impact on socio-economic conditions of rural Bangladesh. Journal of World Economic Research, 2(1), pp: 1-8.