ارزیابی تأثیرات زیست محیطی گسترش بی رویه شهرها (مطالعه موردی: پروژه مسکن مهر- شهر طرقبه)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مهدی حسینی ¹ , معصومه برقچی ² , فهیمه باقرزاده ³ , قدیر صیامی ⁴

1 - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران
2 - استادیار شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران
3 - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) مشهد، ایران
4 - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، مشهد، ایران

تاريخ الإرسال : 02 الجمعة , ذو الحجة, 1435 تاريخ التأكيد : 26 السبت , شعبان, 1436 تاريخ الإصدار : 04 الجمعة , شعبان, 1436

الکلمات المفتاحية: مدل AHP, مسکن مهر, ارزیابی زیست محیطی, شهر طرقبه,

ملخص المقالة :

       ارزیابی زیست محیطی پروژه­های مسکن مهر در ایران به عنوان رویکردی اجتناب­ناپذیر در سنجش میزان سازگاری این سیاست با مؤلفه­های توسعه پایدار شهری با توجه به اثرگذاری گسترده آن بر فضاهای اکولوژی شهرهای ایران امری ضروری به نظر می­رسد. در همین چارچوب، سنجش اثرات زیست­محیطی ناشی از توسعه مسکن مهر در شهر طرقبه به عنوان یکی از حوزه­های اکوتوریستی پیرامون کلانشهر مشهد در استان خراسان رضوی، هدف اصلی این مقاله بوده است. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدفِ تحقیق،کاربردی و از منظر چارچوبِ پژوهش، تحلیلی- توصیفی است که به شیوه پیمایشی و بر روی پروژه 4151 واحدی مسکن مهر در شهر طرقبه انجام می­شود. چارچوب این تحقیق مبتنی بر ایجاد سامانه­ای همدیدبان برای تلفیق معیارها و زیرمعیارهای متعدد برای ارزیابی مؤلفه­های زیست محیطی مسکن مهر با مبتنی بر نظرات خبرگان شهری و برداشت­های کارشناسی در این پروژه خواهد بود. مهم­ترین شاخص­های مورد استفاده در این پژوهش، معیار آلودگی آب، آلودگی خاک، آلودگی هوا و آلودگی صداست. ابزار جمع­آوری اطلاعات، مشاهدات و نیز پرسشنامه­های محقق ساخته مبتنی بر معیارهای زیست محیطی همراه با برخی زیرمعیارها در الگوی پایدار محیطی است که به شیوه نمونه­گیری منظم از دیدگاه مسئولین مرتبط با موضوع به دست آمد. هچنین در این تحقیق از روش AHP  به عنوان ابزار تحلیل فضایی شاخص­های پایداری محیطی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که آلودگی آب با وزن 0.498 در الویت اول و پس از آن به ترتیب تغییرات پوشش گیاهی با وزن 0.258 در الویت دوم، آلودگی خاک با وزن 0.134 در الویت سوم، آلودگی هوا با وزن 0.076 در الویت چهارم و در نهایت آلودگی صوتی با وزن 0.034 در الویت پنجم از مهم­ترین اثرات اجرای طرح مسکن مهر بر محیط زیست می­باشند.

المصادر:

1. برتون، الیزابت و همکاران (1383): شهر پر تراکم و توسعه پایدار شهری، ترجمه: مینو رفیعی، برگرفته از سایت انجمن تخصصی شهرسازی ایران، تهران.


2. حبیبی، کیومرث؛ بهزادفر، مصطفی؛ ترابی، کمال و وحید محکی (1389): «نقد و آسیب شناسی سیاستگذاری و برنامه ریزی عملیاتی مسکن مهر در ایران»، فصلنامه آبادی، شماره 69، تهران، صص 14-7.


3. حسین زاده دلیر، ‌کریم و فرزانه ساسان پور (1385): «روش جاپای اکولوژیکی در پایداری کلانشهرها با نگرشی بر کلان شهر تهران»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 82، مشهد، صص 85-71.


4. حیدری، جهانگیر (1392): مبانی و مفاهیم توسعه پایدار و توسعه پایدار شهری، نشر آذرخش، چاپ اول، تهران.  


5. خدابخشی، شهره (1383): انرژی و کالبد شهر پایدار، همایش مسایل شهرسازی ایران (جلد 1)، انتشارات دانشگاه شیراز، چاپ اول، شیراز.


6. قدسی پور، سیدحسن (1381): فرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP ، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، چاپ اول، تهران
   
   
   1. Bernanke, B.S., Gerler,M., and Gilchrist, S. (1999): The financial accelerator in a quantitative business cycle framework. In J. B. Taylor & M. Woodford (Eds.), Handbook of Macroeconomics, Vol. 1, (pp. 1341–1393). Amsterdam: Elsevier Science.
   
   
   2. Bertolini,M., M.,Braglia .(2006): Application of the AHP methodology in making a proposal for a public work contract, 17 January.
   
   
   3. Bowen,W.M.(1990): Subjective judgments and data environment analysis in site selection, Computer, Environment and Urban Systems, Vol. 14, pp.133-144.
   
   

10. Enyedi, G, (2002): Social sustainability of large cities. Ekistics, 69, www.gdir.ir.

11. Ghosh, S., Vale, R., & Vale, B. (2006): Indications from Sustainability Indicator. Journal of Urban Design, 11(2).

12. Gilber, A and Galger, J. (1996): Cities, Poverty and Development: setting in Third world countries, trans Parviz Karimi, municipality Tehran, Tehran. (in persian).

13. Mammon, N.; Ewing, K. (2005): Moving towards a design approach to low-income housing in urban Cape Town: the case of Joe Slovo Park, in IAHS World Congress on Housing conference “Transforming Housing Environments through Design”, 27–30 September, 2005, Pretoria, South Africa.

14. Pope, J, (2004): Conceptualizing sustainability assessment, Environmental Impact Assessment Review, 24, pp. 595-616.

15. Sutchtte,L,et al., (2009): development of a framework for assessing sustainability in new product development, international conference on engineering desing, Stanford university, Stanford, CA, USA.

16. Tukker, A, (2000): Life cycle assessment as a tool in environmental impact assessment, Environmental Impact Assessment Review, 20, PP.435-456

17. WCED (World Commission on Environment and Development). (1987): Our Common Future, Oxford University Press, Oxford.