شناسایی و تحلیل موانع مؤثر بر مقاومسازی مساکن روستایی (مطالعه موردی: شهرستان بناب)
الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
ارسطو یاری حصار
1
(استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
فرزین حق پرست
2
(استادیار گروه مهندسی معماری، دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز، تبریز، ایران)
علی مجنونی توتانخانه
3
(مدرس گروه مهندسی معماری، دانشگاه بناب، بناب، ایران)
صغرا نیرومند شیشوان
4
(مربی گروه مهندسی معماری، دانشگاه بناب، بناب، ایران)
الکلمات المفتاحية: مسکن روستایی, مقاومسازی, پدافند غیرعامل, شهرستان بناب,
ملخص المقالة :
با توجه به حادثهخیز بودن کشور ایران که همواره محل وقوع انواع حوادث طبیعی بوده و همچنین آسیبپذیری زیاد سکونتگاههای روستایی در برابر حوادث، اهمیت شناسایی موانع مؤثر پیشروی مقاومسازی مساکن روستایی را آشکار ساخته است؛ ولی بایستی توجه نمود که پیشنیاز هرگونه برنامهریزی، شناخت صحیح از شرایط تأثیرگذار در تمامی ابعاد است تا با تکیه بر همین اطلاعات بتوان تصمیمات اصولی را اتخاذ نمود. پژوهش حاضر باهدف بررسی موانع مؤثر بر مقاومسازی مسکن روستایی در شهرستان بناب با استفاده از تحلیل عاملی صورت گرفته است؛ نوع تحقیق اکتشافی بوده و روش بررسی آن توصیفی تحلیلی میباشد. برای بررسی موضوع 35 شاخص در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و محیطی انتخاب شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل 14047 نفر ساکن در مساکن بالای 20 سال قدمت است. حجم نمونه با استفاده فرمول کوکران، 420 نفر و به روش تصادفی ساده انتخاب شدهاند. دادههای مورد نیاز از طریق توزیع پرسشنامه به دست آمده است. روایی صوری پرسشنامه با کسب نظر اساتید و کارشناسان و ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 91/0 محاسبه شده است. نتایج به دست آمده با بهکارگیری تحلیل عاملی به چهار عامل معنیدار تقلیل یافته که به ترتیب عامل اقتصادی (09/ 86 درصد)، مدیریتی (46/5 درصد)، اجتماعی (26/2 درصد) و در نهایت محیطی با 93/0 درصد بیشترین تأثیر را بر عدم مقاومسازی مساکن روستایی داشتهاند. در مجموع چهار عامل فوق قابلیت تبیین 75/94 درصد تغییرات واریانس را تبیین نمودند. نتایج حاصل از تفسیر نقشه و نمودار نشان داد که موانع اقتصادی در بین همهی روستاها به عنوان عامل مشترک بوده، عامل اجتماعی بیشتر در روستاهای نزدیک به مرکز شهرستان و عاملهای مدیریتی و محیطی نیز به صورت مشترک در روستاهای دور از مرکز شهرستان به عنوان مانع اصلی بوده است. لذا این تفاوتها لزوم تهیه و اجرای برنامههای مقاومسازی با رویکرد حمایتهای مالی را جهت مقاومسازی مساکن روستایی در شهرستان بناب ایجاب میکند.