ارزیابی توسعه پایدارزیست محیطی در روستاهای شالیکار نمونه موردی : سکونتگاههای روستایی شهرستان نکاء

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

ریحانه سلطانی مقدس ¹ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
الهه انزایی ² (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 03 الثلاثاء , ربيع الأول, 1439 تاريخ التأكيد : 10 الأحد , ربيع الأول, 1440 تاريخ الإصدار : 15 الإثنين , جمادى الأولى, 1440

الکلمات المفتاحية: توسعه پایدار, برنج, کشاورزی, توسعه پایدارزیست محیطی, نکاء,

ملخص المقالة :

 محیط زیست از مباحث اصلی توسعۀ پایدار است که نقش مؤثری در گسترش فعالیت‌های اقتصادی در سکونتگاه‌های روستایی دارد. سکونتگاه‌های روستایی در حال حاضر به دلیل فعالیت‌های کشاورزی تنگناهای زیست محیطی قابل توجهی را تجربه می‌کنند. با توجه به اینکه محصول اصلی شمال کشور برنج است، حفاظت زیست‌محیطی و توجه به منابع آب و خاک در پایداری اقتصاد و جمعیت روستاهای شالیکار نقش بسزایی دارد. این پژوهش به بررسی تأثیرات کشت برنج بر توسعۀ پایدار زیست‌محیطی پرداخته است. جامعۀ آماری مورد مطالعه، شالیکاران روستاهای شهرستان نکاء استان مازندران هستند که براساس فرمول کوکران تعداد 262 خانوار نمونه انتخاب شدند. براساس یافته‌های میدانی، محصول برنج با توسعۀ پایدار زیست‌محیطی همبستگی مثبت دارد که برابر با 981/0 است. همچنین براساس نتایج ارزیابی مدل پایداری پرسکات- آلن، وضعیت زیست‌محیطی کشاورزی در روستاهای مورد مطالعه با امتیاز 351/0 در سطح پایداری ضعیف قرار دارد؛ به‌صورتی‌که براساس یافته‌های میدانی، گویه‌های حفظ تنوع ژنتیکی و استفادۀ صحیح از مواد شیمیایی و سمی در سطح پایداری ضعیف و گویه‌های حفاظت و بهره‌برداری از آب شیرین، بهره‌برداری پایدار از منابع خاک، نحوۀ عمل دربارۀ مسائل زباله‌ها و فاضلاب‌ها در سطح پایداری متوسط قرار دارند. در این راستا گسترش فعالیت‌های ترویجی در زمینۀ حفظ منابع آب و خاک و تشویق روستاییان بر به‌کارگیری کشاورزی ارگانیک، عدم به‌کارگیری کود و سم و اتخاذ راهکارهای جلوگیری از فرسایش خاک در پایداری زیست‌محیطی سکونتگاه‌های روستایی می‌تواند تأثیرگذار باشد.

المصادر:

1. Aghagolzadeh, Hamid. (2010): The role of combines in increasing rice waste, Plant Protection Organization, Sari. (In Persian).


2. Agricultural Jihad of Mazandaran Province. (2013): Statistics and Agricultural Information of the Province, Sari. (In Persian).


3. Anabestani, Ali Akbar, Salehi, Zahiv. (2010): Sustainability Measurement of Residences in Conifers. Case Study: Jouin Plain, Geography Quarterly and Environmental Studies, No. 3, pp: 85-94. (In Persian).


4. Buttel, Fredrick )2005): New Directions in the Sociology of Global Development.Emerald, pp: 59-60.


5. Daryaei, Nader, Rezaei Mogham, Kaveh, Salmanzadeh, Saeid. (2013): Factors affecting the attitude of ruminants towards sustainable rice cultivation in Mazandaran province, Journal of Agricultural Economics and Development, No. 25, pp: 52-71. (In Persian).


6. Eftekhari, Abdolreza- Roknoddin, Badri, Seyed Ali. (2013): Development Model System in Rural Areas. Gilan Provincial Government, Tehran. (In Persian).


7. Filder,Rabinson. (2015):Sustainable agriculture grant program. Illinois department of agriculture, Bureau of land and water resources, State fairgrounds, pp: 3-4.


8. Gamini, Davood, Amini, Alli, Ghadermarzi, Hamed, Tavakolli, Gamshid. (2017): Measurement of Food Security and its Challenges in Rural Areas (Case Study: Badar Village, Ravansar County), Quarterly Journal of Urban Planning, No. 27, pp: 87-102. (In Persian).


9. Garnett, Tara,Charles, Haine, Godfray, John. (2012): Sustainable intensification in agriculture.UKgovernments foresight programme,No.31, pp:6-7.


10. George, Camilla. (2001): Sustainability Appraisal for Sustainable Development: Integrating Everything from Jobs to Climate Change. Impact Assessment & Project Appraisal, No.19, pp: 196-197.


11. Geravandi, Shahin, Papzan,Ali, Afsharzadeh, Nahid. (2011): Modeling Sustainable Environmental Development Using Basic Need Theory (Case Study: Sharvoun village of Javanroud city), Rural Housing and Environment, No. 136, pp: 67- 78. (In Persian).


12. Gliessman, Sonja, Rosemeyer, Marian. (2010): The conversion to sustainable agriculture. CRC press, London, pp. 10-11. (In Persian).


13. Golshiri Esfahani, Zahed, Saraei, Mohammad. (2010): Strategic Planning of the Rural Environmental System by SWOT Analysis (Case Study: Gondman Section, Borujen City), Rural Studies, No. 4, pp: 73-97. (In Persian).


14. Hossein negad, Gavad, Namvar, Ayda, Hayati, Babollah, Pish Bahar, Esmaeili. (2014): Determination of cropping pattern with emphasis on sustainable agriculture in the lands below the dam of Alavian, Journal of Agricultural Science and Production of Pajd, No. 14, pp: 32-33. (In Persian).


15. Iran Statistics Center. (2011): Statistical Journal of Mazandaran Province, Tehran. (In Persian).


16. Iran Survey Organisation. (2010):Numeral layouts of 50000, Tehran. (In Persian).


17. Jahad Keshavarzi organization. (2011):Statistics & Information,Tehran. (In Persian).


18. Jalalian, Hamid, Dadgar, Hamed. (2013): Location of sanitary landfill for rural waste, Case:Dareh si village, Maku city, Rural Economy and Space Development, No. 4, pp: 114-97. (In Persian).


19. Jun, Liam, Jundong, Hamellt, yang, Liam. (2011): Analysis of Rural Ecological Environment Governance in the Two-oriented Society Construction: A Case Study of Xiantao City in Hubei Province.Procedia of Environmental Sciences, No. 11, pp: 1278–1284.


20. Kay, Camilla. (2009): Development Strategies & Rural Development:exploring synergies, eradicating poverty. The Journal of Peasant Studies, No. 36, pp: 103-105.


21. Khalili,Hadi., Azizi, Mehdi., Charati, Alli., Bahadori, Maryam. (2019): The Effect of Nitroxin Nitrogen Fertilizer on the Growth and Performance of Hybrid Rice, Rice Research Institute of Iran, Organization for the Advancement, Training and Research of Agriculture, Ministry of Jihad-e-Agriculture, Tehran. (In Persian).


22. Lutz, Andreas. (1998): Agriculture and the Environment. The world Bank, Washington, pp: 10-13.


23. Masika, Brian., Joekes, Phil. (1997): Environmental Sustainable Development and Poverty:A Gender Analysis, BRIDGE, Institute of Development Studies, Swedish International Development Cooperation Agency (Sida), Report, No. 52, pp: 1-16.


24. Mohammadi Ashenani, Mehdi., Mohammadi Ashnaei, Ali., Hassani, Ahmad. (2008): Integration of Environmental Ethics with the Strategic Environmental Assessment Approach to Achieve Sustainable Development, Ethics in Science and Technology, No. 12, p: 1-9.


25. Nan, Denise., Banghon, Irene., Haifen, Tim. (2011): A Research on Impacting Factor of Rural Environment and Environmental Protection Awareness of Farmers. Energy Procedia, No. 5, pp: 2623–2628.


26. Poppe, Kath.,Termeer, Camilla., Slingerland, Mario. (2009):Transitions:Towards Sustainable Agriculture. Wageningen Academic Publishers, The Netherlands, pp: 17-19.


27. Pourtaheri, Mehdi., Nemati, Rahim. (2012): Prioritization of Rural Development Iissues with an Emphasis on Rural Viewpoint, Case study: Central Part of Khorramabad city, Rural Economy and Spatial Development, No. 3, pp: 113-128. (In Persian).


28. Prescott-Allen,Rober. (1997).Barometer of Sustainability. IUCN, UK.


29. Pretty, John. (2005):The Pesticide Detox: Towards a More Sustainable Agriculture. Earthscan, UK, pp: 195-220.


30. Shahabadi, Ahmad., Telyabi, Mehri. (2017): Impact of Research and Developmental Integration and Human Capital of Agricultural Sector on Poverty in Rural Areas, Journal of Regional Planning, No. 25, pp: 1-14. (In Persian).


31. Shieh, John., Chen, Phil., Chang, Pete., Lai, Ian. (2014): Review of Economics and Finance, No. 34, pp: 151-160.


32. Tores, David., Anna, Sonja., Jarkko, Marian. (2014): Using Indicators to a Sustainable Tourism Geographies. Routledge, UK, pp: 34-35.


33. UN. (2008): Trends in Sustainable Development. Development of Economic and Social Affairs, New York, USA, pp:1-3.


34. UN. (2009): Sustainable Agriculture & Food Security.Escap, New York, USA, pp: 10-11.


35. Vaz, Tim., Nijkamp, Phil., Rastoin, Jeff. (2009): Traditional Food Production & Rural Sustainable Development. Ashgate, UK, pp: 13-15.


36. Yasoori, Mehdi. (2007): Introduction to Rural Economy with Emphasis on Agricultural Sector, Astan Quds Razavi Publishing House, Mashhad. (In Persian).


37. Zamani, Ahmad., Ghader Marzi, Hamid., Mortazavi, Asadollah. (2014): Determination of Crop Pattern with Emphasis on Energy Efficiency and Sustainable Agriculture Consumption. Case study of Saqez City, Kurdistan Province, Daneshgar Agricultural Production, No. 33, pp:85-92. (In Persian).